Khác với tương Khả Do được làm từ ngô và đỗ tương; tương Tiên Lữ được làm từ đỗ tương, gạo nếp cái hoa vàng. Tuy nhiên, nghề sản xuất tương truyền thống ở đây đang dần mai một, chỉ còn một số hộ sản xuất tương với quy mô nhỏ lẻ, manh mún hoặc sản xuất phục vụ nhu cầu sử dụng hàng ngày của người dân trong vùng, làm quà biếu cho khách quý, người thân ở xa...

Do sản phẩm tương của xã Tiên Lữ chưa tiến hành đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu sản phẩm, nên sản phẩm chưa có uy tín, chưa có vị trí trên thị trường. Quy trình sản xuất tương chưa được đồng bộ để tạo ra sản phẩm đồng nhất về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, chưa có hệ thống tem nhãn, bao bì phù hợp để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và tạo ra sự minh bạch cho sản phẩm…

Với mục tiêu khôi phục nghề truyền thống cho địa phương, giúp các hộ sản xuất, kinh doanh hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan, nâng cao giá trị sản xuất sản phẩm theo mô hình liên kết chuỗi giá trị, tạo việc làm, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân, trong 2 năm qua (2017 - 2018), Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh đã nghiên cứu, thực hiện sản xuất thử nghiệm 2.000 lít sản phẩm mang thương hiệu “Tương Làng Tiên” và tiến hành các thủ tục pháp lý liên quan đến sản phẩm như: Công thức sản xuất và xây dựng quy trình kỹ thuật làm tương; phối hợp xây dựng mô hình liên kết chuỗi giá trị cung ứng-sản xuất-thị trường, hoàn thiện các thủ tục pháp lý đối với đơn vị đầu mối sản xuất, phát triển sản phẩm (thủ tục đăng ký kinh doanh sản phẩm, chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, hồ sơ đăng ký mã số, mã vạch cho sản phẩm) và các thủ tục pháp lý liên quan khác...

Máy chiết rót sản phẩm tương do Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và
công nghệ đầu tư.

Từng bước tạo lập và phát triển nhãn hiệu Tương Làng Tiên, Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh đã tiến hành tuyên truyền, quảng bá sản phẩm bằng cách gửi sản phẩm cho một số nhà hàng, quán ăn, hộ kinh doanh nhỏ, khách sạn trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên và một số vùng phụ cận như: Quầy kinh doanh nông sản sạch Bếp Việt; nhà hàng Long Thành, nhà hàng Khánh Ly và một số tiểu thương tại chợ Vĩnh Yên…

Từ nguyên liệu chính là đỗ tương, gạo nếp cái hoa vàng, muối, nước, Tương Làng Tiên được áp dụng theo phương pháp ủ lên men truyền thống: Ủ chín, đủ ngày nên tương có màu vàng hơi đỏ, vị thanh, không gắt, ngọt đậm và đảm bảo an toàn thực phẩm. Đến nay, sản phẩm Tương Làng Tiên đã được Viện tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam cấp mã số, mã vạch và đang được tiến hành hoàn thiện các thủ tục công bố chất lượng và cấp chứng nhận phù hợp quy định an toàn vệ sinh thực phẩm.

Với việc hoàn thiện các thủ tục pháp lý, sản phẩm Tương Làng Tiên an toàn, chất lượng do Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh nghiên cứu sẽ sớm chiếm lĩnh được lòng tin của người tiêu dùng. Từ đó, góp phần thúc đẩy làng nghề tương ở xã Tiên Lữ phát triển, tạo việc làm, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

Bài và ảnh Hoàng Nga