Cao Bằng: Độc đáo chiếc nệm rơm của người Tày
Để làm được chiếc ghế rơm phải mất khá nhiều thời gian, công đoạn tỉ mỉ.
Mùa màng hối hả qua đi nhường chỗ cho những góc bình yên, giản dị. Sau mùa gặt, từ bờ ruộng, hàng rào, sân nhà tràn ngập rơm vàng quyện hương lúa mới thơm nồng. Với người dân quê, rơm vô cùng quen thuộc với đời sống hằng ngày. Rơm ấp ủ ổ trứng tròn của chị mái mơ; cho trâu bò ấm bụng những ngày đông giá rét; rơm buộc mớ rau xanh cho mẹ đi chợ đường xa. Và khi chưa có chăn ấm, đệm êm, bàn ghế cầu kỳ, rơm là nguyên liệu tạo nên những sản phẩm thủ công giản dị mà hữu dụng như đệm rơm, thảm rơm…
Cuộc sống hiện đại đầy đủ và tiện nghi hơn nên hình ảnh chiếc nệm rơm quây quanh bếp lửa nhà sàn không còn phổ biến như trước. Thế nhưng, ở không ít bản làng vẫn có những người phụ nữ Tày gìn giữ cách làm nệm rơm truyền thống của dân tộc mình, coi đó như một nét văn hóa đẹp truyền dạy lại cho con cháu đời sau. Chị Mạc Thị Khon, xóm Khuổi Ky, xã Đàm Thủy (Trùng Khánh) chia sẻ: Hồi xưa, hầu như trong nhà nào cũng có nệm rơm để dùng. Cứ mỗi khi mùa gặt kết thúc, trời bắt đầu trở lạnh, bà con trong làng lại rủ nhau bện nệm rơm, vừa làm vừa chuyện trò rôm rả. Bọn trẻ giờ lớn lên đi học rồi đi làm, bận rộn với công nghệ, ít nhiều không còn quan tâm đến nghề cũ nữa, nhưng tôi vẫn muốn dạy con cháu lưu giữ nghề truyền thống của tổ tiên truyền lại. Dù khá cầu kỳ, tỉ mẩn qua nhiều công đoạn, như: phơi tích trữ rơm, tuốt rơm, bện rơm, song mỗi sản phẩm làm ra đó là nét riêng trong đời sống văn hóa dân tộc. Đặc biệt, khi du lịch cộng đồng phát triển, tôi và các hộ gia đình trong làng làm homestay, thì bản sắc văn hóa và đồ thủ công của đồng bào mình được quan tâm khôi phục, bảo tồn và gìn giữ.
Ghế rơm của người Tày.
Để có chiếc nệm rơm đẹp, ngoài tay nghề, kỹ thuật đan bện khéo léo của từng người thì điều quan trọng nữa là phải lựa chọn được sợi rơm khô, dài đều, không mốc, có độ dai, bóng. Những sợi rơm được tết lại với nhau thật chặt theo kiểu vặn thừng, sau đó cuộn tròn và chốt lại bằng ghim gỗ hoặc tre. Nệm rơm có hình trụ tròn, kích cỡ ghế to, nhỏ, cao, thấp tùy theo nhu cầu mỗi gia đình. Thông dụng nhất là loại nệm rơm cao khoảng 10 cm, đường kính rộng 25 cm thường dùng để ngồi ăn cơm với mâm trúc. Ngoài ra, còn có loại nệm rơm đường kính 1 m, độ cao 15 cm, người làm thuần thục cũng phải mất ít nhất vài ngày mới hoàn thiện.
Cũng chính sự độc đáo bởi sản phẩm được làm hoàn toàn bằng chất liệu rơm tự nhiên, nên không ít khách du lịch đã tìm mua những chiếc nệm rơm đem về dùng hoặc làm quà tặng người thân, bạn bè... Chị Đoàn Thị Minh Phương, phường Ngọc Xuân (Thành phố) cùng gia đình khám phá làng đá Khuổi Ky cho biết: Tôi rất thích thú khi đến tham quan đúng dịp gia chủ đang đan bện những chiếc nệm rơm, vừa được tìm hiểu đặc trưng văn hóa của đồng bào Tày, vừa có sản phẩm mang về trang trí không gian nhà mình. Những đồ thủ công làm từ rơm rất phù hợp xu hướng sống xanh, thân thiện với môi trường. Hy vọng bà con sẽ biết khai thác, tận dụng để góp phần quảng bá, phát triển du lịch địa phương.
Trải nghiệm ngồi nệm rơm, lắng nghe điệu Then, đàn tính và thưởng thức những sản vật đậm chất núi rừng chắc hẳn sẽ khiến hành trình khám phá non nước Cao Bằng trở nên thú vị, hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Bài, ảnh: Linh An
Tin liên quan
Tin mới hơn

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh
14:01 | 01/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ công bố Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh cấp xã
14:33 Tin tức

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh
14:01 Làng nghề, nghệ nhân

Hoà Bình: Lan tỏa phong trào nông dân chung tay vì nông thôn mới bền vững
14:01 Nông thôn mới

Thanh Hoá: Phát huy vai trò của chi bộ trong xây dựng nông thôn mới
14:01 Nông thôn mới

Bà Rịa - Vũng Tàu: Thêm 2 làng nghề được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
14:00 Tin tức