Cải thiện mẫu mã sản phẩm làng nghề: Thay đổi từ nhận thức của doanh nghiệp
Mỹ thuật ứng dụng không còn là khái niệm xa lạ với các ngành hàng thủ công mỹ nghệ. Lĩnh vực này đã được những doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu lớn và chuyên gia thiết kế sử dụng tạo nên những sản phẩm độc đáo, có khả năng ứng dụng cao.
Nói về ưu điểm của mỹ thuật ứng dụng trong sản xuất sản phẩm mỹ nghệ từ vải và da, bà Nguyễn Thị Tòng- Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu ứng dụng sản phẩm mỹ thuật Việt Nam - bày tỏ: Công cụ mới của mỹ thuật ứng dụng cho phép sáng tạo và kiểm định chất lượng trong thế giới ảo và tạo ra hiệu quả bất ngờ. Chỉ riêng công nghệ in 3D đã cho phép tạo ra sản phẩm liền mạch chỉ với 1 công cụ, giúp giảm chất thải, tiết kiệm nguyên liệu, tăng tính khả thi cho sản phẩm đồng thời giảm thời gian chờ đợi.
Dù lợi ích của mỹ thuật ứng dụng đã rõ, tuy nhiên với khu vực làng nghề, lĩnh vực này vẫn chưa được đưa vào sử dụng trong thực tế. Ông Vũ Hy Thiều- Thành viên Ban giám khảo Chương trình Bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu - cho rằng, do hầu hết sản phẩm làng nghề được sản xuất theo thói quen với hình dáng, công dụng ít được đổi mới và cập nhật theo xu hướng thị trường thế giới.Bởi vậy, sản xuất tại các làng nghề vẫn “giật gấu vá vai”, không dự trữ nguyên liệu, phụ thuộc vào thương lái khiến chi phí đầu vào tăng cao, thu nhập thấp, việc tìm kiếm thị trường mới hạn chế, không thể đi ra nước ngoài giao dịch một cách chủ động.
Ông Vũ Hy Thiều cho biết thêm, điều quan tâm nhất hiện nay vẫn là nâng giá trị của sản phẩm làng nghề, muốn vậy phải tập trung vào cải thiện thiết kế sản phẩm, trong đó 2 yếu tố công nghệ và thẩm mỹ giữ vai trò chủ chốt. Về yếu tố thẩm mỹ, mỹ thuật ứng dụng sẽ tác động tới mặt hình thức của sản phẩm khi giúp khai thác được vẻ đẹp nguyên liệu, thậm chí là tạo ra sự độc đáo từ nguyên liệu rất đơn giản và tính toán sao cho hình dáng sản phẩm đẹp, tiện dụng, kết cấu kỹ thuật bền chắc hơn.
Đặc biệt, các nhà mỹ thuật sẽ giúp sản phẩm làng nghề theo kịp xu hướng màu sắc của thế giới theo từng năm, thậm chí theo từng mùa và có thể tạo ra những hoa văn mới để đưa vào sản phẩm, điều này thể hiện rất rõ trong sản phẩm gốm, thêu.
Thay đổi từ nhận thức
Một nguyên nhân nữa khiến mỹ thuật ứng dụng khó đưa vào thực tế là hầu hết cơ sở sản xuất tại làng nghề có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, năng lực tài chính hạn chế, do vậy khả năng thuê hoạ sỹ, nhà chuyên môn để ứng dụng mỹ thuật vào thiết kế mẫu mã sản phẩm là một thử thách lớn.
Tuy nhiên, trở ngại lớn hơn lại đến từ chính nhận thức của chủ doanh nghiệp và cơ sở sản xuất. Nhiều chủ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp thương mại vẫn kinh doanh theo lối dìm giá để được hưởng lợi nhuận cao nhất có thể. Như vậy, sẽ khó có được sản phẩm đẹp, bởi sản phẩm đẹp có chất lượng luôn đi kèm với giá thành cao. Hơn nữa, tại các làng nghề hiện nay, hiếm doanh nghiệp táo bạo kinh doanh các mặt hàng đặc biệt, độc đáo, vì vậy làng nghề không có có cơ hội tạo ra những sản phẩm đẹp cho thị trường. Thậm chí, mỗi năm các nghệ nhân có thể tạo hàng nghìn mẫu mới, đẹp nhưng rất khó bán do không có khả năng tiếp cận những người cần có.
Về giải pháp cho vấn đề này, theo ông Vũ Hy Thiều, cần hỗ trợ toàn diện cho phát triển sản phẩm làng nghề, bao gồm cả giải pháp lớn như tín dụng, thuế, đất đai, tạo việc làm cho lao động nông thôn và xây dựng nông thôn mới…cho tới vấn đề cụ thể của làng nghề như đào tạo lao động, hỗ trợ tiếp cận với công nghệ thiết kế và sản xuất mới.
Khía cạnh khác, ứng dụng công nghệ thông tin trong thiết kế đang rất phổ biến nhưng đối với sản phẩm làng nghề lại rất hạn chế, bởi trình độ người lao động thấp, kinh phí hạn hẹp. Làng nghề chủ yếu sản xuất theo truyền thống, công nghệ có làm mất truyền thống hay không điều này còn phải bàn, bởi truyền thống dựa trên thói quen chứ không phải dựa trên phát kiến. Tuy nhiên, công nghệ thông tin sẽ giúp làng nghề, thậm chí cả quốc gia xây dựng các bảo tàng ảo lưu giữ tốt nhất tinh hoa của các làng nghề và nghề truyền thống.
Bài và ảnh: Bùi Việt
Tin liên quan
Tin mới hơn

“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

10 làng nghề lâu đời nổi tiếng ở Bắc Giang
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mang du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam đến châu Âu
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

5 làng nghề miền Tây có truyền thống lâu đời
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người đàn ông thổi hồn vào từng thớ gỗ
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nghề làm dưa bồn bồn
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những người giữ hồn đất nung tại Lò lu Đại Hưng
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thúng chai với 'tuyệt chiêu' chống thấm
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lào Cai: Nghề làm nón lá cọ Bản Liền
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lễ hội Quà tặng Du lịch Hà Nội 2025: Lan toả tinh hoa làng nghề
10:01 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hoà Bình: Đường làng sạch, làng nghề xanh
09:24 | 21/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên: Khó nhọc nghề làm chổi đót Mỹ Thành
09:22 | 21/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hiệp hội Làng nghề Việt Nam phong tặng 151 nghệ nhân và các danh hiệu làng nghề
20:09 | 19/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nước mắm Long Thủy, tinh hoa của vùng biển Phú Yên
10:12 | 18/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

100 hợp tác xã được trao giải thưởng “Ngôi sao hợp tác xã - Coops Award năm 2025"
17:36 | 17/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chàng trai bỏ phố về quê phục hồi nghề truyền thống
17:36 | 17/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Lát Càng Long” – Khẳng định vị thế, mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề
13:36 | 16/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên: Phát triển bền vững Làng nghề trồng dâu nuôi tằm xã Hòa Phong
13:30 | 16/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ước Lễ làng nghề giò chả 500 tuổi
14:40 | 15/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: "Ông Dư bài chòi" một di sản sống của văn hóa làng biển Nhơn Hải
10:50 | 14/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Công nhân Việt Nam tiên phong bước vào kỷ nguyên mới
14:37 Tin tức

Nhiều hoạt động kỷ niệm 50 Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
14:37 Tin tức

Đoàn kiều bào dâng hương tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào
14:36 Văn hóa - Xã hội

“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ
14:36 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá
14:36 Làng nghề, nghệ nhân