Nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung với khát vọng cống hiến
NSUT Vũ Kim Dung một lần ngâm thơ tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám có Đại tướng Võ Nguyên Giáp tới dự
Những năm tháng dưới khói bom của giặc Mỹ, nghệ sĩ đã nhiều lần thu thanh các tác phẩm thơ trong tình trạng luôn bị ngắt quãng: còi báo động thì xuống hầm trú ẩn, còi báo yên lại lên phòng thu diễn tiếp và phải lên xuống nhiều lần mới hoàn thành tác phẩm. Có những lần nghệ sĩ phải đạp xe từ nơi sơ tán, qua nhiều hiểm nguy về Đài để thực hiện nhiệm vụ thu thanh.Trong quá trình lao động nghệ thuật, nghệ sĩ Kim Dung không rập khuôn theo cách ngâm thơ của lớp đàn chị đi trước, mà luôn tìm tòi sáng tạo đưa âm hưởng các làn điệu dân ca cổ truyền vào từng câu thơ, làm cho nghệ thuật ngâm thơ có thêm những nhân tố mới: đa dạng, phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc, gây được ấn tượng mạnh mẽ hơn cho người nghe. Nghệ sĩ Kim Dung đã dành nhiều tâm huyết nghiên cứu và tìm được những làn điệu đặc trưng, phù hợp để áp dụng vào ngâm thơ, song không áp dụng máy móc mà điều quan trọng là phải bám sát nội dung của mỗi bài thơ để lột tả được hết ý nghĩa của mỗi câu thơ chuyển tải tới công chúng. Ví dụ như thơ của Bác Hồ thường là thể thơ “thất ngôn tứ tuyệt” ngắn gọn với nội dung giáo dục cao. Nghệ sĩ đã nghiên cứu kỹ, chọn các giai điệu phù hợp với từng bài làm cho người nghe hoà vào hơi thở lạc quan trong thơ Bác, cảm nhận được ý tưởng sâu sắc trong thơ mà không cảm thấy bài thơ quá ngắn. Hay như trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, phần lớn mọi người ngâm “Kiều Xuân” (tức là điệu lẩy Kiều giọng tươi vui), riêng nghệ sĩ Kim Dung đã áp dụng ngâm “Kiều Oán” (tức là điệu lẩy Kiều giọng ai oán) với đoạn Thúy Kiều trao duyên cho Thúy Vân…đã gây xúc động mạnh đối với người nghe. Giáo sư Đặng Thanh Lê rất tâm đắc, đã mời nghệ sĩ Kim Dung đến Khoa Văn Trường Đại học Sư phạm để minh họa trích giảng “Truyện Kiều” và cùng Giáo Sư đi nói chuyện, minh họa Truyện Kiều ở nhiều nơi. Đối với những bài thơ dài, nghệ sĩ Kim Dung luôn tìm cách đan xen hài hòa các làn điệu, thay đổi tiết tấu, nên mặc dù bài thơ rất dài mà người nghe vẫn say sưa theo dõi, cảm thụ được đầy đủ ý thơ mà không thấy nhàm chán, ví dụ như những bài “Sáng tháng năm”, “Việt Bắc” của nhà thơ Tố Hữu
NSUT Vũ Kim Dung trong trang phục ca trù
Không chỉ dành tâm huyết cho nghệ thuật ngâm thơ, nghệ sĩ Kim Dung đã sớm “cảm” nghệ thuật ca trù, quyết tâm học cho thành tài với loại hình nghệ thuật mang tính bác học này, dù biết đó là con đường nhọc nhằn, chông gai. Từ cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, Kim Dung đã dành 10 năm dùi mài đèn sách, tập luyện nghệ thuật ca trù từ hai người thầy hàng đầu là Nghệ sĩ nhân dân Quách Thị Hồ và Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Thị Phúc. Quá trình học gian nan vất vả từ kỹ thuật nảy hạt, nhả chữ sao cho chuẩn, tay phách sao cho giòn…Nhưng rồi, vượt qua những nhọc nhằn ấy, nghệ sĩ đã thành công, xứng đáng là học trò ưu tú, làm thày hài lòng và yên tâm là ca trù đã “không mất giống”. Kim Dung cũng đã thu thanh phát sóng và biểu diễn rất nhiều tác phẩm ca trù được khán, thính giả mến mộ như : các tác phẩm của Tản Đà- Nguyễn Khắc Hiếu, Nguyễn Công Trứ, Chu Mạnh Trinh, Dương Khuê, Nguyễn Khuyến, Tú Xương, Xuân Thủy, Lã Hùng Đàm, Chu Hà, Ngô Linh Ngọc v.v…Sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của nghệ sĩ đã được ghi nhận xứng đáng với hai giải thưởng lớn: Hai Huy Chương Vàng trong Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc năm 1985 cho hai tiết mục: Ngâm thơ bài “Tre Việt Nam” của Nguyễn Duy” và Hát ca trù bài “Xuân không tuổi” của Xuân Thủy. Ghi nhận thành tích và sự tận tụy cống hiến, ngày 14/1/1993, nghệ sĩ Vũ Kim Dung của Đài Tiếng Nói Việt Nam đã được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú do Chủ Tịch nước Lê Đức Anh ký.
NSUT Vũ Kim Dung tặng lại bộ CD ngâm Kiều cho Đài TNVN
Về hưu năm 2000, song 20 năm qua nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung vẫn không ngừng hoạt động nghệ thuật, từ việc giúp các chị em phụ nữ phường, quận nơi nghệ sĩ cư trú luyện tập cho các hội diễn đến việc tổ chức các chuyến đi biểu diễn từ thiện trong nước. Khi sang sống cùng con tại Cộng hoà Séc, nghệ sĩ lại xây dựng nhiều chương trình phục vụ cộng đồng người Việt tại các nước Đông Âu, Tây Âu, tổ chức biểu diễn và đào tạo cho lớp trẻ người Việt ở nước ngoài cả về tiếng Việt, cả về nghệ thuật dân tộc, trong đó ca trù, chầu văn, quan họ. Nhưng dù đi đâu, ở đâu nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung vẫn luôn hướng lòng mình về thủ đô yêu dấu, nơi có Đài Tiếng Nói Việt Nam- ngôi nhà thứ hai nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật, cũng là mảnh đất để nghệ sĩ cống hiến và thể hiện lòng đam mê đối với môn nghệ thuật dân tộc. Năm 2010, nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung thực hiện một vệt chương trình dạy ngâm thơ trên buổi phát thanh “Câu lạc bộ dành cho người cao tuổi”, được đông đảo khán giả yêu thơ theo dõi. Năm 2014, bà Hà Thị Khiết, Trưởng Ban Dân vận Trung ương đã trao cho nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung Huy chương vì sự nghiệp dân vận. Vào dịp Đài Tiếng Nói Việt Nam kỷ niệm 70 năm ngày thành lập, nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung trao tặng lại cho Đài tất cả những tài sản nghệ thuật quí giá nhất, đó là bộ băng đĩa ngâm Truyện Kiều của Đại Thi hào Nguyễn Du với 3.254 câu lục bát, các bài hát ru và một số CD khác…mà trong quãng đời hoạt động nghệ thuật nghệ sĩ đã thu thanh, lưu giữ nhằm phục vụ thính giả. Tiếp tục dịp kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du, nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung đã tặng hai bản ngâm Kiều cho Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch và UBND tỉnh Hà Tĩnh để tiếp tục nhân bản phục vụ miễn phí cho tất cả những ai yêu Truyện Kiều Nguyễn Du. Bộ Văn hóa- Thể thao và Du đã sao đĩa để lưu trữ tại các thư viện của 63 tỉnh thành trong cả nước. UBND tỉnh Hà Tĩnh tỉnh đã chỉ đạo Đài Phát thanh tỉnh, Thư viện tỉnh, Nhà trưng bày di tích Nguyễn Du, các trường học…khai thác phát huy cao nhất giá trị đĩa CD này. Nghệ sĩ đã gửi gắm tâm tư bằng mấy câu thơ:
“Cụ Nguyễn Du ơi có linh thiêng
Băng Kiều trao tặng mãi lưu truyền
Nhất tâm gìn giữ dành vốn quí
Gửi lại cho đời một chút duyên”
“Chút duyên” ấy vẫn được bồi đắp từng tháng, từng năm. Năm nay, tham gia chương trình đặc biệt đón xuân Canh Tý 2020 chủ đề " Hương sắc Việt Nam- Mạch nguồn năm tháng" của VOV2 Đài Tiếng Nói Việt Nam, nghệ sĩ ưu tú Vũ Kim Dung tiếp tục chinh phục khán giả với phần khách mời phòng thu và khách mời hiện trường ngay tại quê hương Nam Định. Lời thơ, tiếng hát ca trù của NSUT Kim Dung lại tiếp tục bay bổng, mang sức sống, khát vọng cống hiến không ngừng ./.
Thanh Thủy
Tin liên quan
Tin mới hơn
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 | 26/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết
10:04 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thách thức bảo tồn nghề nón Huế
09:12 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống
09:11 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên
15:10 | 20/12/2024 Tin tức
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội
10:26 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề trồng nấm ở An Giang
10:25 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
09:20 | 17/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa
19:35 | 16/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ
09:00 | 13/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo
09:41 | 12/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết
14:47 | 11/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 | 09/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết
13:55 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội
13:53 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân
13:52 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết
14:00 | 05/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
Bình Định triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”
20:35 Khởi nghiệp
Quảng Ngãi: Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4, 5 sao
20:34 OCOP
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Nhà văn Hà Nội: Tổng kết công tác năm, trao giải thưởng văn học và kết nạp hội viên mới 2024
20:32 Tin tức
Quận Cầu Giấy (Hà Nội): Vươn mình trong kỷ nguyên mới
20:32 Tin tức