Nghệ nhân cao tuổi truyền nghề cho con cháu
![]() |
Nghệ nhân H’Bạch là một trong những nghệ nhân lão luyện trong nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Đắk Nôngdệt thổ cẩm truyền thống ở Đắk Nông |
Bảo tồn giá trị văn hóa
Sinh ra trong cái nôi văn hóa dân tộc Mạ, nghệ nhân H’Bạch đã sớm hòa mình vào dòng chảy văn hóa đặc trưng của đồng bào mình. Bà bảo, “theo phong tục của người Mạ, con gái ai cũng phải biết dệt, nên trước khi lập gia đình cô gái nào cũng được mẹ, bà truyền nghề. Phụ nữ Mạ phải tự biết dệt những sản phẩm thổ cẩm làm lễ vật hỏi chồng. Có gia đình rồi thì dệt chăn, mền cho chồng, cho con đắp, dệt vải may đồ truyền thống cho gia đình”.
Từ khi 10 tuổi, H’Bạch đã được mẹ gửi hàng xóm truyền nghề kéo sợi, lên rừng lấy lá cây, củ nghệ, cây tràm về nấu nhuộm màu chỉ. Mải miết theo “thầy” học nghề, chẳng bao lâu sau cô gái H’Bạch đã có thể dệt, biết nhuộm nhiều màu chỉ để phối hoa văn và dệt những sản phẩm thổ cẩm, may trang phục dùng trong gia đình.
Cứ như thế, hơn 60 năm qua, nghệ nhân H’Bạch gắn bó với khung cửi, sắc màu thổ cẩm, am hiểu tường tận phong tục, tập quán, văn hóa dân tộc Mạ. Bà là một trong số ít nghệ nhân dệt thổ cẩm lão luyện của tỉnh Đắk Nông.
Cũng chính vì am hiểu phong tục và mong muốn, lưu giữ giá trị truyền thống nên khi con gái của bà mới lớn, bà đã truyền nghề để trước khi lập gia đình. Cô con gái cũng tự làm ra những lễ vật thổ cẩm bắt buộc để hỏi chồng. Nghệ nhân H’Bạch không chỉ truyền cho con nghề truyền thống và truyền cả tình yêu với khung cửi, sợi chỉ, màu sắc hoa văn của đồng bào mình.
![]() |
Gia đình nghệ nhân H’Bạch có 3 thế hệ làm nghề dệt thổ cẩm |
Nghệ nhân H’Bạch cho biết: Thổ cẩm không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của đồng bào Mạ. Việc truyền nghề dệt thổ cẩm cũng không đơn giản ngày một ngày hai là biết. Phải kiên trì và có tâm huyết mới có thể học nghề và giữ nghề, bởi để dệt được tấm thổ cẩm có thể mất 1 tuần, 1 tháng, thậm chí có những tấm thổ cẩm phải mất cả năm trời mới dệt xong.
Bù lại, những tấm thổ cẩm được dệt bằng chất liệu tự nhiên, đầu tư nhiều tâm sức, để tạo ra hoa văn độc đáo giá trị của nó, cũng cao gấp nhiều lần những tấm thổ cẩm bình thường. Có những tấm thổ cẩm được định giá bằng cả con trâu đực, nhưng tấm thổ cẩm như thế người Mạ giữ gìn như báu vật.
Cho thu nhập ổn định
Ở tuổi đã cao, nghệ nhân H’ Bạch vẫn miệt mài bên khung cửi, bà vẫn dệt thổ cẩm hằng ngày, vẫn truyền nghề cho con cháu và truyền đi ngọn lửa đam mê thế hệ trẻ bảo tồn giá trị truyền thống dân tộc Mạ.
Nối nghiệp mẹ theo nghề dệt thổ cẩm, nghệ nhân trẻ H’Bình (35 tuổi) con gái của nghệ nhân H’Bạch tự hào khoe: Ngày xưa thổ cẩm cũng là thước đo giàu nghèo của các gia đình người Mạ. Nhà giàu họ thường dùng loại vải dệt tự nhiên này để may khố, váy, túi xách, khăn choàng.
Phụ nữ Mạ muốn lấy được chồng, thì phải tự tay dệt cho nhà chồng vài tấm thổ cẩm vừa để làm lễ vật vừa chứng minh sự khéo léo của người con gái Mạ. Bây giờ, người ta không còn đổi trâu, đổi bò lấy thổ cẩm như xưa, nhưng với đồng bào Mạ, thổ cẩm vẫn mang giá trị lớn trong đời sống của mình.
Xã hội phát triển, nhiều cô gái Mạ không còn ngồi bên khung cửi để dệt nữa, nhưng vẫn có rất nhiều người tìm mua thổ cẩm thủ công, và nhiều nhà thiết kế đưa những hoa văn truyền thống, màu sắc tự nhiên của thổ cẩm vào sản phẩm thời trang, từ đó tạo nên chỗ đứng vững chắc cho thổ cẩm.
![]() |
Nghệ nhân H’Bình truyền dạy nghề dệt thổ cẩm cho con gái Trần H’Nhàn |
Đặc biệt, khi mô hình Du lịch cộng đồng được triển khai tại bon N’Jiêng, xã Đắk Nia, TP.Gia Nghĩa càng tạo tiền đề, động lực để thổ cẩm truyền thống vươn ra khỏi bon làng. Các đoàn khách đến bon N’Jiêng tham quan, đều chọn mua một vài tấm thể cẩm về làm kỷ niệm. Vì thế, những người dệt thổ cẩm như nghệ nhân H’Bạch có thêm nguồn thu nhập từ nghề truyền thống này.
Nghệ nhân H’Bình chia sẻ: Trung bình mỗi tuần một nghệ nhân có thể dệt được 1 tấm vải bán với giá 1,5-3 triệu đồng. Nhiều tấm thổ cẩm được các nhà thiết kế thời gian đặt hàng, giá trị cao, nghệ nhân dệt thổ cẩm từ đó cũng có nguồn thu nhập ổn.
“Nhiều năm qua, mỗi khi địa phương có lớp dạy nghề dệt thổ cẩm, tôi đều được mời truyền dạy. Cuối năm 2021, tôi và 6 nghệ nhân khác của tỉnh Đắk Nông được dự Ngày quốc gia Việt Nam tại Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Đó là niềm tự hào để thổ cẩm của người Mạ đến với cộng đồng quốc tế”, bà H’Bình phấn khởi khoe.
Hiểu được ý nghĩa, giá trị của thổ cẩm truyền thống và sống được với nghề, nghệ nhân H’Bình đang tiếp tục truyền dạy cho con gái Trần H’Nhàn (16 tuổi), hiện đang là học sinh Trường THPT Dân tộc nội trú N’Trang Lơng dệt thổ cẩm. Sau 3 năm học, đến nay H’Nhần đã dệt được hàng chục tấm vải thổ cẩm, có tấm bán được đến vài triệu đồng. Trần H’Nhàn là thế hệ thứ 3 trong gia đình 3 thế hệ giữ nghề dệt thổ cẩm của nghệ nhân H’Bạch.
Tin liên quan

Người phụ nữ nặng lòng với nghề dệt thổ cẩm
08:47 | 27/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn

Yên Bái: Bảo tồn và phát triển làng nghề nông thôn
14:40 | 06/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Giang: Phát triển làng nghề gắn với du lịch
14:34 | 06/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng cao kỹ năng bán hàng online và marketting cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ
14:09 | 04/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội tôn vinh giá trị làng nghề truyền thống
10:13 | 01/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng thương hiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề
10:12 | 01/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Tinh hoa làng nghề gốm sứ Bát Tràng
10:12 | 01/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Bảo tồn, phát triển nghề gốm Biên Hòa
09:27 | 01/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện về nhà thơ có đôi "bàn tay vàng" và những tác phẩm chân dung gò đồng "độc bản" có một không hai
10:18 | 30/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Vĩnh Phúc: gìn giữ và phát triển nghề rèn truyền thống
15:40 | 29/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề rượu Quán Đế nổi tiếng xứ Nẫu
09:29 | 28/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Rực rỡ tăm hương Quảng Phú Cầu
09:07 | 28/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Về làng nghề trầm hương nổi tiếng ở Phúc Trạch
08:08 | 28/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Khai mạc Lễ hội thiết kế sáng tạo làng nghề thủ công mỹ nghệ Sơn Đồng năm 2023
13:56 | 25/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Nhớ mãi canh măng mực Bát Tràng
09:00 | 24/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Những nghệ nhân sinh vật cảnh tạo hàng "siêu phẩm" có giá trị kinh tế cao
08:58 | 24/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Phát huy, bảo tồn giá trị truyền thống làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp
10:55 | 22/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

(Hoàn Kiếm) Triển lãm gốm Bát Tràng cùng gốm Đông Hòa
14:33 | 20/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

( Long Biên) Khai mạc triển lãm Chung một sợi dây
13:50 | 20/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Hơn 1.000 đặc sản vùng miền hội tụ tại huyện Thanh Trì
22:00 | 16/11/2023 OCOP

Cựu binh già "thổi hồn" vào than đá
14:24 | 16/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Người dân Kẻ Vạn "giữ lửa nghề" nước nắm truyền thống
14:24 | 16/11/2023 Làng nghề, nghệ nhân



Hội thảo Góp ý hoàn thiện chính sách quản lý môi trường nước lưu vực sông tại Việt Nam và giải pháp đề xuất
16:00 Tin tức

CLB Báo chí Bắc Giang tại Hà Nội tổ chức lễ kỷ niệm 6 năm thành lập
16:00 Tin tức

Vinamilk và câu chuyện đằng sau việc thay đổi nhận diện thương hiệu
13:37 Tin tức

Thừa Thiên Huế: Phát huy nội lực, đánh thức tiềm năng du lịch làng nghề
12:00 Du lịch làng nghề

Festival quốc tế ngành lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang
11:28 Tin tức










