Nghề đặt lọp miền Tây mùa nước lên
Chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm,
công tôi cực lắm mưa nắng dãi dầu.
Chiếu này tôi chẳng bán đâu,
tìm cô không gặp, tôi gối đầu mỗi đêm...”
Bác Huỳnh Văn Tám, biệt danh “Tám Tàng”, hành nghề chèo xuồng quanh khu vực cù lao xã Tân Phong (huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang) vừa nhâm nhi rượu cần vừa ngân dài sáu câu cực kì mùi mẫn. Giọng bác tuy khàn đặc mà trầm ấm, thanh sắc lại chắc nịch và vang vọng, làm lay động cả những cánh chim cu gáy đang làm ổ dưới những bụi cây điên điển. Đương độ lũ tràn về thượng nguồn sông Tiền, miền đất lắm sông nhiều rạch hiển nhiên càng thêm màu mỡ bởi phù sa đêm ngày bồi đắp. Nước ròng, triều cường xuống. Người lớn, trẻ nhỏ lại đổ xô mò cua bắt ốc bằng vô số nan tre, mồi trùng khi cá tôm đổ về cùng dòng nước lớn.
Đặt lợp đánh bắt thủy sản - nghề mang lại thu nhập cao tại huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang
Thế là đến hẹn lại lên, khi lũ tràn về các kênh - rạch, người dân quanh lưu vực châu thổ lại tất bật chuẩn bị cho mùa nước nổi. Không khỏi ngạc nhiên khi thời điểm Đồng bằng Sông Cửu Long mưa lũ tràn bờ, cuộc sống sinh kế của bà con vùng quê lại tưng bừng như trẩy hội. Bởi ngoài những món nghề mưu sinh quen thuộc đã giúp người dân tần tảo quanh năm, như làm ruộng, làm rẫy, chăn nuôi, cấy cày,… vào những ngày “tháng 7 nước nhảy lên bờ”, bà con Tiền Giang lại có thêm nguồn thu ổn định từ nghề đặt lợp đánh bắt thủy sản.
“Chú mày ở xa nên không biết, chớ dân quanh đây có hằng hà, sa số cách để khai thác nguồn lợi thủy sản. Không giăng lưới, thì vác cần đi câu, không ngụp lặn như đám con nít, thì đặt lờ, đặt lợp. Nói chung cách nào cũng có cái ưu, cái khuyết, từng vùng sẽ khác nhau, mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi “giỏ”. Miễn là chịu cực chịu khó, sông nước chả bạc đãi ai bao giờ.” Nơi mặt hồ trong veo, phong cảnh hữu tình, trời xanh nước biếc, bác Tám vừa uống, vừa tâm sự.
Trên chiếc xuồng ba lá rẽ nước xuôi dòng, tôi gặp cha con bác khi thuê phương tiện về ấp Tân Thiện. Thấy bố đã ngà ngà say, anh Huỳnh Văn Khang, con trai bác cũng thay phiên tiếp chuyện. Anh giải thích thêm, “Ở những vùng nước sâu, sông lớn như sông Tiền, sông Hậu, ngư dân thường chủ yếu gieo lưới, đánh bắt trực tiếp để tối đa nguồn thủy sản trù phú. Riêng những vùng nước nông, nhiều kênh rạch, sông hồ như miệt cù lao, người ta lại thường đặt lợp để đánh bắt.”
Người dân đánh bắt cá đồng.
Lợp là loại ngư cụ hình bầu dục, thon dài, phía trước có gắn hom, phía sau được bịt kín. Để làm lợp, người dân thường dùng cây chùm đọt, một loại cây mọc hoang, có thân mềm, dai, dễ uốn cong, hoặc bằng tre để làm rọng. Hom lợp (nắp) phần lớn được gắn ở miệng lợp, cũng có khi gắn ở 2 đầu, để cá, tôm đi vào và không ra được. Nơi đặt lọp là chỗ râm mát, cây cỏ um tùm, nơi ẩn nấp, trú ngụ của nhiều loại cá đồng. Tùy vào mục đích sử dụng, kích thước mỗi loại sẽ khác nhau. Để bẫy các loại cá bóng dừa, tép, ba khía, người ta thường dùng các lợp có kích thước nhỏ; Đối với các loại cá đồng, lươn, tôm cua lớn hơn thì ngược lại. Do giá trị kinh tế và nhu cầu thị trường, nguồn thủy sản đánh bắt chính của người dân huyện Cai Lậy thường là cá đồng.
Khi được hỏi về nguồn gốc của nghề độc đáo này, anh Khang cũng thật tình chia sẻ, “Không ai biết rõ nghề này có từ bao giờ, chỉ biết từ khi nguồn tiêu thụ cá đồng ở các tỉnh miền tây ngày càng tăng, người dân quanh các vùng kênh, rạch, cù lao đã bắt đầu đổ xô đặt lọp.” Nghề này phổ biến tới nỗi, cứ đến mùa nước lên, trên những dòng sông mênh mông của Hồng Ngự, Tân Hồng (Đồng Tháp), Vĩnh Hưng (Long An), hàng trăm, hàng ngàn người dân lại xuôi ngược trên các ghe, thuyền. Trong đó có cả những đứa trẻ chỉ vừa năm, bảy tuổi. Đặc biệt, ở Cà Mau, vùng rừng Tràm U Minh, những năm gần đây, nông dân còn dùng lưới gân, lưới ni lông để làm lợp. Cách làm này giúp lọp cải tiến “sáng” hơn, nhẹ và dễ bẫy thủy sản.
Khi đặt lợp trở thành nghề “hot”, nghề đan lợp, làm lợp cũng từ đó trở thành ngành nghề được các địa phương quan tâm. Với kinh nghiệm hơn mười lăm năm đặt lợp đánh bắt, anh Khang nhận định, thị trường tiêu thụ chính ở 12 tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, mạnh nhất là Cà Mau, Kiên Giang và Tiền Giang. Mấy năm gần đây, các tỉnh miền đông như Tây Ninh, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đang có xu hướng phát triển ngành nghề này. Cũng theo anh Khang, loại lợp tốt nhất là được sản xuất, đan thủ công tại xã Kiến Thành. Khi tìm mua lợp chuẩn bị cho mùa đánh bắt, anh thường đến trực tiếp các chợ đầu mối, chợ nổi trên sông cái Bè để tìm mua, đây cũng là địa phương có truyền thống sản xuất lâu đời.
Đặt lợp là một trong những nghề tuy đơn giản, nhưng mang lại nhiều giá trị kinh tế cho bà con miền đồng bằng châu thổ. Khi tình hình dịch bệnh được ổn định, kim ngạch xuất khẩu thủy sản gia tăng, nhu cầu tiêu thụ trong và ngoài nước được đẩy mạnh, đây hứa hẹn sẽ là ngành nghề có nhiều tiềm năng phát triển trở lại trong tương lai.
Bài, ảnh: Huỳnh Kha
Tin liên quan
Tin mới hơn
![An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/09/2220240723093333.jpg?rt=20240723093335?240723101632)
An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống
10:16 | 23/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/16/z5645466625025-12c5ba1a4642045ddb3c5490a3dbdaad20240718161134.jpg?rt=20240718161136?240723092521)
Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.
09:17 | 19/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/2120240717233641.jpg?rt=20240718000719?240718092237)
Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột
09:22 | 18/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/10/anh-bai-chinh120240717105849.jpg?rt=20240717105854?240717110324)
Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng
11:02 | 17/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/11/420240716114317.jpg?240716022223)
Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi
14:22 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/14/1020240715145221.jpg?240716095325)
Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm
09:53 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
![Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/1920240711111513.jpg?rt=20240711114705?240712093515)
Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn
09:35 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/4120240711111431.jpg?rt=20240711115107?240712093404)
Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê
09:34 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/6020240711111400.jpg?rt=20240711114040?240711022545)
Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/5420240711111411.jpg?rt=20240711120026?240712103341)
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/13/1520240710131733.jpg?rt=20240710132009?240710020417)
Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển
14:04 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Người đam mê với điêu khắc gốm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/10/phuong120240710104200.jpg?rt=20240710104234?240710104255)
Người đam mê với điêu khắc gốm
10:42 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/09/09/320240709090649.jpg?rt=20240709090650?240709093139)
Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề
09:31 | 09/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/11/h420240708110512.jpg?rt=20240708110539?240708110909)
Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024
11:09 | 08/07/2024 OCOP
![Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/10-120240703160700.jpg?rt=20240704000805?240705091142)
Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống
09:11 | 05/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/820240703160711.jpg?rt=20240703235837?240704112606)
Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh
11:26 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/22-120240703160609.jpg?rt=20240704000331?240704112830)
Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa
08:44 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/04/00/18-1-120240704001648.jpg?240704084328)
Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1
08:43 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/che-sen-jtql20240701151755.1618350.jpg?rt=20240701151931?240701031954)
Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống
15:19 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/hop-820240701150903.7104210.jpg?rt=20240701151132?240701031206)
Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI
15:12 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/12/1120240701121541.jpg?rt=20240701121543?240701024044)
Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng
14:40 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![qc-vinamilk-100-thanh-trung](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/13/8-300x25020240122135907.jpg?rt=20240122135908)
![TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/26/15/thumbnail/img7243-1721864281096275832949-20-0-621-962-crop-172186456336340879560920240726151716.0157400.jpg?rt=20240726152643?240726032828)
TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
15:27 Tin tức
![Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/thumbnail/3520240717233703.jpg?rt=20240718234710?240726031633)
Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới
15:16 Nông thôn mới
![Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/22-120240725092304.jpg?rt=20240725092952?240726031548)
Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
15:15 Tin tức
![Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/3820240725092247.jpg?rt=20240725094126?240726031454)
Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
15:14 Nghiên cứu trao đổi
![Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/1620240725092314.jpg?rt=20240725130026?240726031417)
Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất
15:14 Khuyến công
![qc-vinamilk-dinh-duong-vang](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/14/6-300x50020240122140218.jpg?rt=20240122140220)
![ct-tnhh-pt-xuan-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ct-tnhh-pt-xuan-thanh20240618120024.png?rt=20240618120024)
![ctcp-xd-tan-loc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/ctcp-xd-tan-loc20240618115958.png?rt=20240618115958)
![nong-nghiep-xanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/nong-nghiep-xanh20240618114304.png?rt=20240618114304)
![minh-hieu](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/minh-hieu20240618120332.png?rt=20240618120338)
![nhu-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/nhu-thanh20240618120332.png?rt=20240618120437)
![an-phat](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/an-phat20240618120333.png?rt=20240618120501)
![thanh-chau](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thanh-chau20240618120335.png?rt=20240618120525)
![thuan-duc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thuan-duc20240618120336.png?rt=20240618120545)
![ha-tinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ha-tinh20240618120337.png?rt=20240618120604)
![binh-dinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/binh-dinh20240618120337.png?rt=20240618120617)