Trăn trở của người thợ làm nghề nặn tò he
Gian hàng của ông Nguyễn Văn Kinh tại công viên 29 tháng 3
Trước đây, ở một số địa phương miền Bắc, người ta thường gọi tò he là “con bánh” bởi chúng xuất hiện trong các lễ tiết, cúng kiến, chùa chiền như thứ quà vặt trang trí và có thể ăn trực tiếp. Ban đầu, nó được làm bằng bột với nhiều hình dạng từ đồ vật (bình hoa, ly tách, ấm chén,…), con vật (trâu, bò, gà, vịt,…) đến thức ăn (chuối, cau, mâm xôi, giò heo,…). Điểm độc đáo tạo nên sức hút của sản phẩm này chính là màu sắc và cách tạo hình chân thực. Về sau, người ta gắn thêm một chiếc kèn ống, biến tấu nó thành thứ đồ chơi trẻ con. Mỗi khi thổi, nhạc cụ tạo nên loạt giai điệu “tò te… tò te” nghe rất vui tai. Qua nhiều lần truyền miệng, tính “tam sao thất bản” trong đời sống sinh hoạt và lời ăn tiếng nói hàng ngày khiến cái tên “tò he” ra đời và thay thế hoàn toàn cách gọi cũ. Theo thời gian, tò he bắt đầu được bày bán rộng rãi tại các phiên chợ, xóm làng. Người ta cũng thay đổi chiếc kèn cầu kỳ bằng que tre đơn giản nhằm dễ dàng tiếp cận với hầu hết trẻ em.
Ngày nay, mặc cho bao biến chuyển, đổi thay của thăng trầm lịch sử, tò he vẫn luôn tồn tại và tiếp tục thành hình dưới đôi bàn tay người nghệ nhân tâm huyết. Đến công viên 29 tháng 3 (đường Nguyễn Tri Phương, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng), khách tham quan dễ dàng bắt gặp ông Nguyễn Văn Kính (56 tuổi) - người thợ nặn tò he đã gắn bó với công việc này gần 30 năm.
Xuất thân từ làng Xuân La (xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội) - cái nôi hình thành nghề tạo hình tò he truyền thống, ông Kính cho biết, khi còn nhỏ, ông đã xác định đây là gia nghiệp cần tiếp bước thế hệ cha ông giữ gìn và truyền lại cho con cháu. Chính vì thế, từ năm 1993, ông bắt đầu tập trung vào việc chế tác, rồi tiếp tục dạy nghề cho hai con. Sản phẩm của ông chủ yếu là hoa lá, động vật, con người,… với mức giá trung bình chỉ 20.000 đồng/mẫu.
Sản phẩm của ông Chính được nhiều trẻ em yêu thích, đón nhận
Mỗi ngày, ông Kính bán tò he trước trường tiểu học, tối đến, người thợ chế tác gốc thủ đô lại trưng bày gian hàng nơi chợ đêm, công viên hoặc điểm giải trí. Vào những dịp tập trung đông trẻ em như Tết Trung thu, Quốc tế Thiếu nhi,… nhiều trường tiểu học tại Đà Nẵng cũng liên hệ ông đến góp vui. Đa số thiếu nhi nơi đây đều rất yêu thích sản phẩm của ông. Vì thế, dù từng đến nhiều nơi (Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Nha Trang), ông vẫn quyết định dừng chân và gắn bó lâu dài với trẻ em Đà Nẵng.
Cũng theo ông Kính, bột nếp là nguyên liệu quan trọng nhất tạo nên những chiếc tò he đạt chuẩn. Trước khi bắt đầu công đoạn nhào nặn, người thợ phải tiến hành ngâm bột, xay nhuyễn, luộc chín rồi vớt ra trộn màu. Muốn sản phẩm đạt chất lượng, việc lựa chọn nguyên liệu, chế tác, tạo hình cần canh đúng thời gian, đảm bảo giữ nguyên độ dẻo, mịn màng. Đồng thời, người thợ cần có tay nghề điêu luyện, kỹ năng thành thạo và đức tính tỉ mỉ, cẩn trọng.
Hiện tại, trăn trở lớn nhất của ông chính là nghề truyền thống từng nổi tiếng một thời ở các làng quê phía Bắc lại đang đối diện trước nguy cơ mai một, rất ít người mới yêu thích và mặn mà với công việc này. Vì thế, ông Kính hy vọng các bạn trẻ có thể giữ gìn và phát huy loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc. Đồng thời, ông mong rằng nụ cười và niềm hạnh phúc của trẻ em sẽ trở thành động lực giúp các nghệ nhân gắn bó với công việc, giữ lửa nhiệt huyết, tiếp tục bám trụ với nghề.
Bài, ảnh: Huỳnh Kha
Tin liên quan
Tin mới hơn
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 | 25/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người đảng viên tâm huyết xây dựng làng nghề trên đảo xa
09:43 | 24/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sơn La: Làng nghề chế biến long nhãn từng bước khẳng định thương hiệu
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Sóc Trăng
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tìm giải pháp bảo tồn và phát triển phố nghề Lãn Ông trong khu Phố cổ Hà Nội
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc hoạt động văn hóa 'Giữ nghề xưa trên phố' năm 2024
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Nét đẹp văn hóa của Lễ giỗ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
16:20 | 19/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguồn gốc lịch sử về nghề sơn mài
09:44 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Niềm trăn trở của Nghệ nhân ưu tú Y Sim Ê ban
14:44 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi vẹm xanh
14:43 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo "may nóng" ở phố cổ Hội An
14:42 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 Làng nghề, nghệ nhân
Tướng Hoàng Đan kể về buổi chiều 30/4/1975
09:55 Tin tức
Đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam
09:54 Tin tức
Thanh Hóa: Tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng trong dịp Lễ 30/4, 01/5 và 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ
09:53 Tin tức
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự phiên khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN
14:42 Tin tức