Mì khô (dân địa phương thường gọi cao khô) là đặc sản của Lạng Sơn với hương thơm của gạo, vị dai, dễ ăn, dễ chế biến thành nhiều món. Nghề làm cao khô (mì khô) đã xuất hiện ở đây từ lâu đời. Nhiều gia đình tại đây hiện nay vẫn duy trì và phát triển nghề cha ông để lại này.

Cao khô tại Yên Phúc – Văn Quan được làm bằng gạo bao thai hoặc gạo đoàn kết. Gạo sau khi được vo và rửa sạch, sẽ được xát thành bột mịn. Hiện nay với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều máy móc tiên tiến ra đời phục vụ nhu cầu của con người nên nhiều công đoạn làm mì đã được hỗ trợ cải tiến rất nhiều. Để làm ra mớ cao phải mất 3 ngày kỳ công trong việc chọn lựa kỹ càng, từ loại gạo bao thai hạt nhỏ trắng, đều, tròn cho đến các công đoạn xát bột, pha nước theo tỷ lệ, tráng bánh, phơi nắng cho khô rồi ngâm ủ nước sạch nửa ngày sau đó mới thái mỏng ra từng sợi nhỏ, dài, hóng gió để khô và bó lại thành từng mớ, đóng gói.

Cao khô phơi đủ nắng, khô ráo sẽ được bó lại thành từng bó rồi đóng gói bán cho khách. “Cao khô có thể để được 2-3 tháng không hỏng, hiện tại giá bán 15-18 nghìn đồng/10 bó. Khách của tôi chủ yếu là người Bắc Giang, Bắc Ninh, có người cũng lấy sỉ rồi chuyển xuống Hà Nội, vào miền Trung, Tây Nguyên theo xe khách”, anh Thông, tiểu thương tại thị trấn Hữu Lũng (Lạng Sơn) chia sẻ.

Bà Hoàng Thị Đan (75 tuổi) cho biết đây là nghề truyền thống của gia đình. “Từ lúc bà làm dâu vào đây là bắt đầu theo mẹ chồng học rồi lâu dần thành thuần thục như bây giờ”.

Cao khô được phơi trên những chiếc mành vào những ngày nắng đẹp, mì sẽ trắng, thơm ngon.

Ông Đàm Quang Thắng, Chủ tịch UBND xã Vạn Linh cho biết, toàn xã có hơn 100 hộ làm cao khô, trong thời gian tới sẽ đăng ký thương hiệu “cao khô Vạn Linh” cho 26 hộ thuộc tổ hợp tác sản xuất của phụ nữ. “Cao khô ở đây nổi tiếng, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon miệng và được mua về làm quà biếu. Nhờ cao khô mà nhiều gia đình đã thoát nghèo vươn lên làm giàu”, ông Thắng nói.

Mùa hè nắng to người dân tranh thủ làm nhiều cao khô vì cao phơi nắng có mùi thơm hơn. Vào mùa đông hoặc những hôm mưa gió phải dùng phương tiện sấy. Trung bình vợ chồng anh mỗi ngày làm được khoảng 800 bó cao. Anh Lý Văn Việt người dân địa phương cho biết.

Cao khô như thứ đặc sản địa phương

Cao khô như thứ đặc sản địa phương, thường được người dân mang làm quà trong những chuyến đi xa. Nhờ làm mì khô, nhiều gia đình ở Lạng Sơn đã thoát nghèo, mở rộng quy mô sản xuất, đưa đặc sản địa phương tới nhiều vùng miền đất nước.

Bảo Ngọc (TH)