Độc đáo chiếc bàn xoay kỳ diệu của Làng mộc Vân Hà
LNV - Làng mộc Văn Hà xưa kia thuộc tổng Chiên Đàn, đến thời nhà Nguyễn, làng Văn Hà thuộc tổng Vinh Quí, huyện Hà Đông, Thăng Bình Phủ, gồm 2 làng Văn Hà và Văn An; Trước năm 1975 thuộc thôn 4, xã Kỳ Bình; Nay thuộc đội 1, xã Tam Thành, huyện Phú Ninh (tỉnh Quảng Nam), nằm cách trung tâm thành phố Tam Kỳ 8km về hướng Tây Bắc. Ngày nay làng mộc Văn Hà được biết đến như là nơi duy nhất có thể đóng được những chiếc bàn xoay kỳ diệu...
Chiếc bàn xoay kỳ diệu của làng mộc Văn Hà, mặt bàn sẽ chuyển động khi đặt úp
hoặc ngửa bàn tay lên trên
Theo các vị cao niên trong làng, ông tổ của nghề mộc Văn Hà có gốc gác từ Thanh - Nghệ - Tĩnh di cư vào (có một ít người lúc đầu vào sinh sống ở những làng kề cận như: Tuần Dưỡng, An Mỹ Tây… rồi sau đó mới về định cư tại đây. Tính đến nay, làng mộc này đã được hình thành trên 300 năm và đã trải qua hơn 13 đời.
Trước đây, người thợ làng mộc Văn Hà nổi tiếng khắp nơi, đi đâu cũng nghe tiếng nên ở đâu làm nhà, làm cửa hay đóng đồ gia dụng dù xa hay gần người ta đều tìm đến làng mộc Văn Hà. Thợ mộc Văn Hà nổi tiếng dựng nhà Rường (nhà cổ truyền người Việt) và đóng đồ gia dụng. Hiện nay, ở Tam Kỳ, Phú Ninh, Tiên Phước… vẫn còn khá nhiều những công trình nhà gỗ do thợ làng Văn Hà xưa kia tham gia xây dựng hay sửa chữa như Khổng Miếu, đình Chiên Đàn (hai di tích được xếp hạng cấp quốc gia) đình Phương Hoà, đình Mỹ Thạnh (hai di tích xếp hạng cấp tỉnh) ở thành phố Tam Kỳ; nhà cổ của ông Nguyễn Huỳnh Anh (di tích xếp hạng cấp tỉnh), Đồng Viết Mão, Trần Khiêm, Nguyễn Đình Mẫn... ở xã Tiên Cảnh, Tiên Phước.
Không dừng lại ở những chi tiết chạm khắc khéo léo, điêu luyện, người thợ làng mộc Văn Hà ngày nào còn được nhiều người biết đến bởi chiếc bàn xoay bí ẩn mà theo các cụ cao niên tại đây, chỉ có những người thợ làng mộc Văn Hà mới làm được. Theo nguyên bản, bàn được đóng bằng gỗ mít, cao 83cm, đường kính mặt bàn là 73,5 cm, thân tròn được tiện theo hình bình hoa, phía trên thân có trục tròn để đỡ mặt bàn, phía bên dưới thân có 3 chân tiếp đất. Bên dưới mặt bàn có 4 thanh tiện (trỏng- bộ phận chủ yếu để giữ thăng bằng)… Đây cũng là điểm tựa để mặt bàn có thể xoay quanh trục của nó. So với các loại bàn để uống trà khác thì nó không có gì khác biệt nếu không muốn nói là có phần đơn giản. Chính cái sự giản đơn về cấu tạo mới gây ngạc nhiên lớn đối với mọi người khi tận mắt chứng kiến công năng của nó.
Nghệ nhân Đinh Thẩm - người tạo ra những chiếc bàn xoay kỳ diệu
Nếu mọi người cùng úp tay lên mặt bàn (không chạm vào mặt bàn) và thống nhất tâm niệm nó tự quay theo chiều nào lập tức mặt bàn từ từ chuyển động xoay tròn. Nếu mọi người vẫn giữ nguyên tay và bước chân theo vòng xoay của mặt bàn thì nó sẽ chuyển động nhanh dần theo hướng đó. Nếu có ai đó kêu lên: "Dừng lại" lập tức nó đột ngột dừng lại và nếu lật ngữa bàn tay lên thì bàn sẽ xoay theo chiều ngược lại... Bàn sẽ xoay theo chiều phải hay trái, nhanh hay chậm hoàn toàn phụ thuộc vào ý trí và mệnh lệnh của khách. Tuy nhiên không phải cuộc thử nghiệm nào cũng thành công. Lý giải về điều này, những nghệ nhân làng mộc Văn Hà cho rằng tại những người tham gia chưa thật chú tâm, nên bàn không chuyển động. Có khách tham quan tỏ ý nghi ngờ thì chủ nhân chiếc bàn, tháo hẳn mặt bàn ra để mọi người quan sát kỹ cấu tạo của nó. Và đúng là chẳng có bí mật nào ngoài cấu trúc bình thường của một chiếc bàn trà.
Nghệ nhân Đinh Thẩm đang chạm khắc sản phẩm
Bật mí bí ẩn về chiếc bàn tự xoay kỳ diệu của làng mộc Văn Hà vẫn còn là bí ẩn. Sự kỳ diệu của chiếc bàn ở chỗ nó tự xoay theo ý nghĩ chứ không theo sự điều khiển của đôi bàn tay vì bàn tay chỉ đặt hờ trên mặt bàn, thể hiện ở tốc độ xoay nhanh hay chậm, thời gian từ khi đặt tay đến khi chiếc bàn tự xoay cũng tùy thuộc vào từng người. Có thể là do năng lượng, điện tích từng người yếu mạnh khác nhau chăng...?
Bài và ảnh: Lâm Đăng Khoa
Tin liên quan
Tin mới hơn
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP
14:14 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, làng gốm Phù Lãng đang cho thấy hướng đi bền vững khi nghề truyền thống được nâng tầm thành sản phẩm OCOP. Hành trình bảy năm nghiên cứu men gốm cùng sự đầu tư bài bản về công nghệ đã giúp Gốm Tâm Phù Lãng trở thành điểm sáng, vừa tạo sinh kế ổn định, vừa góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa làng nghề ven sông Cầu.
Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số
16:57 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng gốm Bát Tràng là một trong những làng nghề luôn đi đầu trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống. Giữa thời đại công nghệ đang phát triển, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số qua các nền tảng trực tuyến để vươn ra thị trường.
Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống
16:56 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, mở ra cơ hội mới cho các làng nghề truyền thống Việt Nam trong việc mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững. Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Ông Trịnh Quốc Đạt – Nhà giáo ưu tú, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, về hành trình chuyển đổi số của các làng nghề trong bối cảnh hiện nay.
Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè
06:44 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, thôn Pác Nghè (Thái Nguyên) vẫn lưu giữ nghề làm hương Tày truyền thống qua nhiều thế hệ. Những bó hương thơm dịu từ thảo mộc rừng không chỉ giữ gìn nét văn hóa lâu đời của đồng bào Tày, mà còn tạo sinh kế, giúp nhiều hộ dân có thu nhập ổn định, đặc biệt vào dịp lễ Tết.
Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập
06:44 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bắc Ninh là vùng đất trăm nghề đang nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị làng nghề truyền thống. Từ gốm Phù Lãng đến rượu Làng Vân, nhiều cơ sở sản xuất mạnh dạn đổi mới, xây dựng thương hiệu, góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết
15:13 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày cuối năm, khi sương núi còn giăng trên các triền đồi, không khí ở nhiều xã vùng cao Thanh Hóa trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ tiếng thoi đưa của những khung dệt thổ cẩm ở Pù Luông đến những bếp lửa đỏ rực làm kẹo nhãn ở Linh Sơn, các làng nghề đang tất bật vào vụ Tết, lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của miền sơn cước.
Tin khác
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề
15:12 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND xã Chuyên Mỹ và Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch, chuyển đổi số”.
Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai
10:29 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tháng 4/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh nghề chằm nón ngựa Phú Gia vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và mới đây, UBND xã Xuân An long trọng tổ chức Lễ công bố và ra mắt sản phẩm du lịch tại Làng nghề nón ngựa Phú Gia, mở ra hướng đi mới cho nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai.
Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ
12:33 | 22/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thêu vi tính là kỹ thuật thêu ứng dụng công nghệ số vào nghề thêu truyền thống để tạo ra sản phẩm với độ chính xác cao, đồng đều và đáp ứng nhu cầu sản xuất hiện đại. Là một trong những người đặt nền móng cho nghề thêu vi tính ở Hà Nội, ông Bùi Thế Thái vẫn ngày ngày miệt mài thổi lửa nghề giữa lòng phố cổ.
Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số
11:14 | 21/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong bối cảnh phát triển nông thôn mới gắn với kinh tế xanh và kinh tế số, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì triển khai chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề xã Chuyên Mỹ gắn với du lịch và chuyển đổi số. Chương trình nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, đồng thời tạo động lực đổi mới phương thức sản xuất, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay
19:00 | 20/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong bối cảnh kinh tế – xã hội có nhiều biến động, xu hướng tiêu dùng của thị trường trong nước và quốc tế đang thay đổi mạnh mẽ theo hướng đề cao giá trị bền vững, tính cá nhân hóa và bản sắc văn hóa. Những chuyển dịch này vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra nhiều cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ, lĩnh vực gắn liền với làng nghề truyền thống và sinh kế của hàng triệu lao động nông thôn.
Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội
14:00 | 20/12/2025 OCOP
HTX Trà Sen Hương Thủy ra đời từ tình yêu của bà Trần Thị Thủy - GIám đốc HTX sinh ra và lớn lên giữa làng sen Quảng Bá, Tây Hồ, nơi tuổi thơ gắn liền với hương sen, với làng nghề bao đời gìn giữ nét tinh hoa của đất Hà Thành. Từ tình yêu sen và khát vọng phát triển nghề quê, bà Trần Thị Thủy bắt đầu bằng việc thành lập hộ kinh doanh nhỏ, chuyên ướp trà sen theo phương pháp cha ông truyền lại.
Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô
20:26 | 19/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tối 18/12, tại xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm), Sở Công Thương Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025.
Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển
08:00 | 19/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Từ những cánh đồng, trang trại, vùng nuôi trồng, nhiều hợp tác xã đã vươn lên trở thành mô hình tiêu biểu cấp quốc gia. Thành công từ liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu không chỉ giúp nâng cao đời sống nông dân, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm mà còn khẳng định vai trò hạt nhân của kinh tế tập thể trong phát triển nông thôn mới. Từ những mô hình điển hình đó, đã góp phần đưa kinh tế tập thể phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc
15:00 | 18/12/2025 OCOP
Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi chất lượng ổn định, câu chuyện nâng cao sức cạnh tranh không còn dừng ở từng sản phẩm đơn lẻ mà nằm ở khả năng liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị. Từ nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn hóa đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ, mỗi mắt xích đều ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của sản phẩm trên thị trường.
Xu thế thị trường trong và ngoài nước – cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội
14:00 | 18/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hà Nội là trung tâm lớn của cả nước về làng nghề và ngành thủ công mỹ nghệ, nơi hội tụ hàng trăm làng nghề truyền thống với lịch sử lâu đời, kỹ thuật tinh xảo và giá trị văn hóa đặc sắc. Trong bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng tiêu dùng bền vững, cá nhân hóa và đề cao bản sắc văn hóa, sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội đứng trước nhiều cơ hội mới để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị.
Giữ lửa men đất Phú Lễ trong hành trình phát triển bền vững
09:29 | 17/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa vùng đất Ba Tri xưa, làng nghề rượu Phú Lễ hơn trăm năm tuổi vẫn đỏ lửa qua nhiều thế hệ. Từ bí quyết men cổ truyền, Phú Lễ hôm nay đang chuyển mình thành điểm giao thoa giữa bảo tồn làng nghề, du lịch trải nghiệm và mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với cộng đồng.
Thiết kế sáng tạo – chìa khóa đưa sản phẩm thủ công Hà Nội ra thế giới
10:00 | 16/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hà Nội là vùng đất hội tụ tinh hoa của hàng trăm làng nghề truyền thống, nơi kết tinh kỹ thuật thủ công tinh xảo, giá trị văn hóa lâu đời và bản sắc riêng có của Thủ đô. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, thị trường tiêu dùng toàn cầu liên tục biến đổi, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ không chỉ cần “giữ nghề” mà còn phải đổi mới tư duy phát triển. Thực tiễn cho thấy, thiết kế sáng tạo đang trở thành chìa khóa quan trọng giúp sản phẩm thủ công Hà Nội nâng cao giá trị, mở rộng thị trường và từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Làng nghề miền Tây vào vụ Tết
09:27 | 16/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày cuối năm, không khí sản xuất tại nhiều làng nghề đặc sản ở miền Tây trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Từ sáng sớm đến khuya, tiếng máy móc, tiếng nói cười rộn ràng vang lên khắp các xưởng sản xuất, báo hiệu mùa cao điểm phục vụ thị trường Tết đã bắt đầu. Tuy nhiên, phía sau sự tất bật ấy là những gam màu trái ngược: có nơi đầy lạc quan nhờ đơn hàng tăng mạnh, có nơi lại không khỏi lo lắng vì chi phí đầu vào leo thang, sức mua khó dự đoán.
Làng Ngâu – Hương rượu cúc chi níu giữ hồn quê Đại Thanh
15:35 | 15/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ven đô Hà Nội, làng Ngâu, xã Đại Thanh từ lâu đã được biết đến là vùng đất cần cù, nơi lưu giữ một nghề truyền thống độc đáo: nấu rượu cúc chi. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nghề nấu rượu nơi đây vẫn được người dân gìn giữ như một phần máu thịt của làng quê, kết tinh từ bàn tay lao động, kinh nghiệm dân gian và hương sắc của loài hoa cúc chi thuần khiết.
Đầu tư 205 tỷ đồng bảo vệ và phát huy nghệ thuật làm gốm của người Chăm
15:25 | 15/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - UBND tỉnh Khánh Hòa vừa phê duyệt Đề án Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” giai đoạn 2025 – 2028 và những năm tiếp theo. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn một di sản văn hóa độc đáo đang đứng trước nguy cơ mai một, đồng thời tạo nền tảng để phát triển kinh tế xã hội gắn với du lịch và làng nghề truyền thống.
Mới nhất
Đọc nhiều
Xóa đói, giảm nghèo từ thực tiễn: nhìn từ công tác rà soát hộ nghèo ở xã Đức Lương
14:16 Nông thôn mới
LNV - Từ thực tiễn đời sống người dân miền núi, công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 tại xã Đức Lương (Thái Nguyên) không chỉ phản ánh bức tranh sinh kế của người dân, mà còn cho thấy những nỗ lực của chính quyền cơ sở trong việc xác định đúng
Rà soát hộ nghèo – nền tảng cho giảm nghèo bền vững ở xã Đức Lương
14:15 Nông thôn mới
LNV - Trong tiến trình phát triển kinh tế – xã hội ở các địa phương miền núi, công tác xóa đói, giảm nghèo luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tại xã Đức Lương, một xã miền núi phía Bắc tỉnh Thái Nguyên, công
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP
14:14 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, làng gốm Phù Lãng đang cho thấy hướng đi bền vững khi nghề truyền thống được nâng tầm thành sản phẩm OCOP. Hành trình bảy năm nghiên cứu men gốm cùng sự đầu tư bài bản về công nghệ đã giúp Gốm Tâm Phù Lãng tr
Nam Thành xây dựng nông thôn mới từ thay đổi nhận thức pháp luật của người dân
08:53 Nông thôn mới
LNV - Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, xã Nam Thành (Lâm Đồng) xác định nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của người dân là yếu tố then chốt. Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, gắn với bảo đảm an ninh trật tự và phát huy vai trò của cộng đồn
Xã Tây Hồ quyết tâm hoàn thành các mục tiêu kinh tế xã hội
08:52 Nông thôn mới
LNV - Năm 2025, xã Tây Hồ ghi dấu sự chuyển mình mạnh mẽ với nhiều kết quả nổi bật trong xây dựng Đảng, phát triển kinh tế và hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, tạo nền tảng quan trọng để địa phương bứt phá trong năm 2026.
