Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam - Lưu Duy Dần: "Thương hiệu sản phẩm là vấn đề cốt lõi"
PV: Xin ông cho biết khái quát tình hình sản xuất kinh doanh của làng nghề nước ta hiện nay?
Ông Lưu Duy Dần: Hiện nay cả nước có khoảng trên 5.100 làng nghề và làng có nghề. Các làng nghề hoạt động trên đã góp phần quan trọng giải quyết việc làm cho khoảng trên 10 triệu lao động, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho nhân dân chủ yếu ở khu vực nông thôn. Trong đó nhiều làng nghề truyền thống vẫn giữ được thương hiệu sản phẩm nổi tiếng như sứ Bát Tràng, sứ Chu Đậu, lụa Vạn Phúc, lụa Tân Châu, gốm Bầu Trúc, gỗ mỹ nghệ Sơn Đồng, gỗ Đồng Kỵ, đá mỹ nghệ Non nước, tranh Đông Hồ, chiếu cói Nga Sơn... Đặc biệt, trong những năm gần đây, một số làng nghề truyền thống đã nhanh nhạy cải tiến kỹ thuật, công nghệ, đầu tư cơ sở vật chất, nguồn nhân lực nên sản phẩm đã được thị trường, người tiêu dùng trong nước và nước ngoài ưa chuộng, tiêu thụ với số lượng lớn.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam - Lưu Duy Dần
Tuy nhiên, hiện nay do tình trạng làng nghề còn phát triển tự phát, chồng chéo, thiếu quy hoạch đồng bộ, manh mún, nhỏ lẻ, sử dụng công nghệ lạc hậu, quá trình xử lý chất thải, nước thải không được quan tâm đầu tư nên hầu hết còn thải trực tiếp ra môi trường tự nhiên, gây ô nhiễm rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của người sản xuất và cả cộng đồng.
Mặt khác, do kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào khu vực và các nền kinh tế lớn trên thế giới, nên sản phẩm các làng nghề đang phải cạnh tranh khốc liệt với các mặt hàng cùng chủng loại được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, có mẫu mã và chất lượng tốt từ các thị trường, các nước trong khu vực và trên thế giới.
Việc đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng trong các hợp đồng xuất khẩu với những yêu cầu lớn về số lượng, chủng loại và nghiêm ngặt hơn về thời gian giao hàng, đang là khó khăn thách thức đối với các doanh nghiệp, các làng nghề nông thôn. Mặt khác, do thiếu thông tin về thị trường nên việc mở rộng thị trường tiêu thụ hàng thủ công mỹ nghệ ở nước ta còn rất hạn chế. Đa số sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ của các làng nghề vẫn sản xuất theo mẫu cũ, ít được cải tiến, sáng tạo mới. Một số làng nghề chỉ chuyên sản xuất theo mẫu đặt hàng có sẵn của khách hàng. Việc đăng ký thương hiệu hàng hóa và kiểu dáng sản phẩm để nâng cao khả năng cạnh tranh chưa được quan tâm đầu tư, hỗ trợ đúng mức.
PV: Theo ông thì các làng nghề truyền thống cần phải làm gì để phát triển và giữ được thương hiệu sản phẩm?
Ông Lưu Duy Dần: Thương hiệu sản phẩm là vấn đề cốt lõi, vì không có thương hiệu để đánh giá sản phẩm thì không giải quyết được đầu ra cho sản phẩm. Ví dụ, gốm Bát Tràng, gốm Chu Đậu mặc dù nổi tiếng ở trong nước hàng trăm năm nay, nhưng việc xuất khẩu lại đang gặp khó khăn. Hay lụa Vạn Phúc nổi tiếng là thế mà vẫn chỉ loay hoay tiêu thụ ở thị trường trong nước. Do đó, muốn có thương hiệu sản phẩm nhất thiết phải gắn với lịch sử truyền thống, gắn với du lịch hiện đại. Nói cụ thể hơn, sản phẩm phải tìm cách đến và tiếp cận được với khách du lịch, khách thưởng lãm văn hóa ở các trung tâm văn hóa, các khu du lịch, vui chơi giải trí lớn của đất nước. Điều này người Trung Quốc làm rất tốt. Đồng thời, nhà nước phải có các giải thưởng lớn, xứng tầm cho các sản phẩm đạt Thương hiệu Quốc gia. Đặc biệt, nhân các sự kiện lớn có tầm ảnh hưởng quốc tế tổ chức tại Việt Nam như APEC, Nhà nước cần tạo điều kiện để những sản phẩm đặc sắc, tiêu biểu được tôn vinh để giới thiệu với đông đảo khách quốc tế.
Tóm lại, xây dựng thương hiệu làng nghề là một yêu cầu, một đòi hỏi cấp bách, là vấn đề sống còn. Vì thương hiệu giúp cho sản xuất lớn hơn, bền vững lâu dài lại giữ được truyền thống của ông cha… Tuy nhiên, hiện nay không chỉ các làng nghề mà các cơ quan quản lý, nhà nước cũng chưa thật sự coi trọng vấn đề thương hiệu.
Điều này được thể hiện ở chỗ: Làng nghề không gắn kết, mà phát triển tự phát, không được đầu tư đúng mức. Nhiều làng nghề gần nửa thế kỷ nay không có gì thay đổi. Hàm lượng trí tuệ, chất xám đặc biệt là văn hóa không được chú ý, không mang tầm quốc tế. Do đó, nhiều sản phẩm, thương hiệu đang có nguy cơ mai một như: Tranh Đông Hồ, nón Chuông, nón Huế, gốm Hương Canh…
Đây là vấn đề lớn, rất đáng báo động, rất cần được lãnh đạo từ Trung ương đến các địa phương quan tâm đầu tu giải quyết cả về cơ chế, chính sách lẫn tài chính, nhân lực để hoạt động của làng nghề Việt Nam đi đúng hướng, gặt hái được nhiều thành công trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.
Xin chân thành cảm ơn ông về những chia sẻ này.
Lê Hữu Quế (thực hiện)
Tin liên quan
Tin mới hơn
Về Trù Sơn, nghe chuyện làng nồi
11:14 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Có 331 làng nghề, truyền thống được công nhận
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: Làng nghề mộc Bình Cầu hồi sinh
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bát Tràng đưa thương hiệu gốm Việt ngày càng vươn xa
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024: Hội tụ hàng nghìn sản phẩm đặc sắc
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đà Nẵng: Nghề làm bánh tráng Tuý Loan là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
11:12 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Luồng sinh khí mới cho các làng nghề ở Hải Dương
14:34 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024
14:16 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ trao giải cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024
14:12 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tháo gỡ khó khăn cho làng nghề
13:49 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hoạ sĩ trẻ đam mê nghệ thuật sơn mài truyền thống
13:48 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống Minh Khai có nhiều sản phẩm OCOP
13:43 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đẩy mạnh hoạt động marketing để xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt Nam
11:07 | 10/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch
10:01 | 09/10/2024 Văn hóa - Xã hội
Chi cục PTNT tỉnh Thái Nguyên tham dự Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024
14:14 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hưng Yên: Làng nghề cây cảnh ảnh hưởng nặng sau mưa lũ
09:17 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk
09:16 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công
09:08 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội thi làng nghề thành phố Hà Nội năm 2024: Tôn vinh nét đẹp của nghề truyền thống
07:00 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Dương: Chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024
23:49 Khuyến công
Hà Nội triển khai hiệu quả chương trình khuyến công
23:49 Tin tức
Mỹ Đức hướng về ngày Giải phóng Thủ đô
23:48 Nông thôn mới
Huyện Thanh Trì (TP Hà Nội): Đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
23:48 Nông thôn mới
Xuân Lộc huyện đầu tiên của Đồng Nai đạt chuẩn về xây dựng nông thôn mới nâng cao
23:48 Nông thôn mới