Mây tre đan Tăng Tiến đứng vững trên thị trường
Theo cán bộ xã Tăng Tiến thì hiện xã có 5 thôn, trong đó duy nhất thôn Thượng Phúc không còn hộ nào còn giữ nghề mây tre đan này nữa, còn lại 4 thôn: Bẩy; Chùa; Chằm và Phúc Long với gần 200 hộ vẫn duy trì được nghề từ đời các cụ để lại. Những năm của cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, khi công nghiệp chưa phát triển, kinh tế xã hội khó khăn, bà con chỉ trông vào mấy sào ruộng khoán, nhờ nghề truyền thống, gần như cả xã phát triển làng nghề, nhiều sản phẩm có thương hiệu xuất khẩu được nhiều nước biết đến. Từ đó, các gia đình tâm huyết với nghề phát triển kinh tế khấm khá lên. Nuôi con cái ăn học thành đạt, xây dựng nhà cửa, sắm tiện nghi sinh hoạt.
Lúc cao điểm, cả xã có đến hàng vài nghìn hộ dân làm nghề tre đan xuất khẩu và tiêu thụ trong nước. Các sản phẩm thủ công tạo ra phục vụ cho đời sống sinh hoạt hàng ngày và phục vụ sản xuất nông nghiệp như: Cày, cối xay thóc, gàu tát nước, cót thóc, rổ, rá, thúng, mủng, dần, sàng, nong, nia...Khi nền công nghiệp phát triển, một số dụng cụ đã còn không cần đến và một số được thay thế bằng các nguyên liệu nhựa. Sau này, công nghiệp dần phát triển, các nhà máy, công ty ra đời thu hút lực lượng lao động lớn, công nhân thu nhập cao, ổn định, giới trẻ không còn tâm huyết dẫn đến nghề mây tre đan dần bị thu hẹp. Hiện nay, xã chỉ còn khoảng gần 200 hộ gia đình và khoảng gần 50 hộ ở thôn Lực, xã Tân Mỹ, TP Bắc Giang giáp xã Tăng Tiếng còn duy trì làm nghề này. Ngày xưa kia, chợ tre họp theo phiên ở xã Tăng Tiến đông như hội, mỗi phiên chợ có hàng trăm người mua bán tấp nập vào các ngày 1,4,6,9 (âm lịch) trong tháng.
Cụ Nguyễn Thị Nhớn, 91 tuổi ở thôn Bẩy, xã Tăng Tiến đan những chiếc xảo tre phục vụ khách hàng. |
Để làm nên một sản phẩm mây tre Tăng Tiến đối với người thợ đó là một qúa trình sáng tạo nghệ thuật đòi hỏi nhiều công phu, tỉ mỉ, qua nhiều công đoạn. Những cây tre đem về phải mang cắt thành những đoạn nhỏ rồi đến tay người thợ. Họ mang chẻ ra thành những chiếc nan nhỏ như những chiếc tăm nhưng có độ dài 30 đến 40 cm, đặc biệt có khi họ chẻ thủ công bằng tay.
Thế nhưng, họ chẻ rất nhanh, điêu luyện và những chiếc tăm đều tăm tắp. Sau đó, từng bó tăm được đem phơi khô. Một khâu đặc biệt quan trọng là nhuộm tăm, để tạo màu, độ bền cho mành tăm, chống mối mọt, đặc trưng của Tăng Tiến. Để tạo ra những sản phẩm bền đẹp, người thợ đem dệt từng chiếc tăm nhỏ thành mành, với những màu chỉ khác nhau kết hợp với màu của tăm mà tạo nên những sản phẩm đa màu sắc, mẫu mã, vừa đẹp mà vừa bền.
Những sản phẩm từ mây, tre xuất hiện ở mọi nơi trong nhà của người dân xã Tăng Tiến. |
Với bí quyết làng nghề cùng sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại ngày nay, trong khâu nhuộm mành, nan tre, các nghệ nhân làng nghề đã tạo ra những sản phẩm có màu sắc phong phú, đồng thời bảo quản cho nan không bị mối mọt, giữ sản phẩm được lâu hơn, bền đẹp cùng thời gian. Những sản phẩm mây tre có tính đặc trưng của làng nghề như: mành trải bàn ăn, đệm, gối, túi sách, mành tre cửa, ấm tích, bàn ghế… xuất khẩu ra nước ngoài được bạn hàng ưa chuộng, đặc biệt là thị trường Nga, EU, Mỹ.
Một làng nghề nổi tiếng, có lịch sử lâu đời nay hương nghề đã bay xa, sản phẩm có mặt ở nhiều nước trên thế giới, hiện làng nghề đang thu hút được nhiều du khách đến khám phá, trải nghiệm. Mô hình sản xuất phát triển nghề truyền thống ở xã Tăng Tiến trở thành gương điển hình tiên tiến cho các làng nghề khác cùng tham khảo, học tập. Hiện nay, cả nước có nhiều làng nghề dường như đang mất dần “chỗ đứng”, làng nghề mây tre đan Tăng Tiến vẫn đứng vững trước cơ chế thị trường, đây là minh chứng cho sức sống trường tồn của các làng nghề nếu biết xây dựng cho mình một chiến lược phát triển và hướng đi đúng.
Không chỉ nổi danh với các sản phẩm truyền thống lâu năm, làng nghề dung dị này còn bắt kịp với xu thế của thời đại, luôn tân trang, thích nghi với những yêu cầu của xã hội. Không riêng gì chất lượng, mà mẫu mã, kiểu dáng, tính thẩm mỹ của sản phẩm ngày càng được chú trọng, đòi hỏi những nghệ nhân phải tỉ mỉ, kỳ công và kiên nhẫn.
Từ những bụi tre nứa tự nhiên, ngày xưa dùng để làm vũ khí đẩy lùi ngoại xâm như ngài Thánh Gióng hoặc làm bẫy chông như ông cha ta, hay trồng để rợp mát cho nẻo đường làng, hay hơn nữa chỉ để dùng làm vật liệu cho những ngôi nhà giản dị… Thì nay người nghệ nhân Tăng Tiến đã tận dụng những sản vật dân dã này để đan dệt cho mình những sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc, hữu ích.
Tin liên quan
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hóa: Phát triển nghề mây tre đan
09:36 | 02/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến ngày càng phát triển
10:13 | 22/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguồn gốc lịch sử về nghề sơn mài
09:44 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Niềm trăn trở của Nghệ nhân ưu tú Y Sim Ê ban
14:44 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi vẹm xanh
14:43 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo "may nóng" ở phố cổ Hội An
14:42 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc triển lãm “Chuyện Đình trong Phố” với câu chuyện nghề làm da giầy truyền thống
09:16 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hoá: Đau đáu hồi sinh làng nghề nuôi tằm, ươm tơ dệt nhiễu
16:34 | 10/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trải nghiệm làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu
11:56 | 09/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh mới
09:53 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển du lịch gắn với phát triển làng nghề tại điểm du lịch Dương Xá Gia Lâm, Hà Nội
09:52 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề nước mắm Hơn hai trăm năm
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thái Bình: Nghề thủ công truyền thống đa dạng
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đưa sản phẩm làng nghề ra thị trường lớn
09:50 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hàng triệu du khách thập phương trẩy hội đền Hùng
15:49 Tin tức
Hướng đi bền vững để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
15:49 Nghiên cứu trao đổi
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Lý Nhân (Hà Nam): Xã Công Lý về đích nông thôn mới nâng cao
14:14 Nông thôn mới
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 Làng nghề, nghệ nhân