Hà Nội: 33°C Hà Nội
Đà Nẵng: 30°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 32°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 30°C Thừa Thiên Huế

Lan tỏa hương vị bánh gai xứ Dừa

LNV - Khởi nguồn là món ăn dân dã, theo dòng thời gian, bánh gai xứ Dừa, thuộc xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn (Nghệ An) trở thành món ăn đặc sản, được đưa đến mọi miền đất nước. Nhờ đó, nghề làm bánh gai đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ gia đình ở xứ Dừa.

Anh-tin-bai

Một cơ sở làm bánh gai ở xã Tường Sơn (Anh Sơn). Ảnh: Công Kiên

Sản vật truyền thống

Hành khách xuôi, ngược quốc lộ 7A thường dừng chân ở xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn (Nghệ An) thưởng thức và mua bánh gai xứ Dừa. Những chiếc bánh nhỏ, xinh xắn được xếp vào túi xách, ngăn hành lý theo khách về với đồng bằng, phố thị hay ngược lên bản mường, rồi vào Nam, ra Bắc làm quà.

Theo các bậc cao niên ở xứ Dừa, bánh gai ở đây có từ lâu đời, trở thành sản vật truyền thống. Thông thường, bánh gai được dùng để “lót dạ”, ăn vào giữa buổi, xa bữa ăn chính để cảm nhận đầy đủ hương vị thơm ngon. Vì thế, bánh được người dân xứ Dừa dùng đãi khách quý, khách đến từ nơi xa.

Cùng với bánh chưng, mâm cỗ và hoa quả, bánh gai xứ Dừa thường được chọn làm lễ vật cúng gia tiên trong các dịp lễ, tết, đám giỗ và cúng ngày rằm, đầu tháng. Có lúc, bánh còn được nhiều gia đình lựa chọn làm lễ vật cho đám hỏi, nghĩa là nhà chú rể chọn mấy cặp bánh gai kèm sính lễ mang đến xin hỏi cưới cô dâu.

Bánh gai xứ Dừa được chế biến từ những nguyên liệu hết sức gần gũi, gồm bột nếp, lá gai, đậu xanh, cùi dừa và đường kính. Tất cả đều có sẵn ở miền quê trung du đầy nắng gió. Bột nếp được xay từ thứ nếp dẻo, thơm, được người nông dân dày công chăm sóc. Bột nếp được xay mịn, hòa với nước và nhào thật nhuyễn, rồi trộn với nước lá gai.

Anh-tin-bai

Bánh gai xứ Dừa được gói bằng lá chuối khô lau kỹ và sạch. Ảnh: Công Kiên

Cây gai mọc nhiều ở chân dãy núi đá chạy dọc theo địa bàn của xứ Dừa. Gần đây, khi bánh gai trở thành sản vật được người dân khắp nơi ưa chuộng, cây gai trên núi không đủ cung cấp lá, người dân mang cây về trồng trong vườn và trên bãi đất màu để đáp ứng nhu cầu. Lá gai được hái về giã lấy nước rồi nấu lên và trộn với bột nếp đã được xay nhuyễn.

Anh-tin-bai

Nguyên liệu chính làm bánh gai là bột nếp, nước lá gai, đường kính và đậu xanh. Ảnh Công Kiên

Từ màu trắng, khi được trộn với nước lá gai và lượng đường kính vừa đủ, bột nếp trở thành màu đen. Người làm bánh sẽ vò bột thành khối hình tròn, đậu xanh giã dập, luộc chín và cùi dừa xắt nhỏ được trộn vào làm nhân bánh. Bánh được gói bằng lá chuối khô đã lau sạch rồi cho vào hông cách thủy, đun bằng bếp củi chừng 2 giờ đồng hồ là có thể lấy xuống ăn.

Anh-tin-bai

Bánh gai xứ Dừa được gói thành hình khối hình tam giác, cặp bánh gai ghép với nhau thành khối hình vuông. Ảnh: Công Kiên

Về hình dáng, bánh gai xứ Dừa có nét đặc trưng là được gói theo hình khối tam giác. Khi cặp bánh khối tam giác buộc vào nhau bằng vòng dây chun sẽ trở thành khối hình vuông vừa tay cầm, kiểu dáng xinh xinh và giàu tính thẩm mỹ. Với đặc trưng về hình dáng, khi có mặt ở trong Nam, ngoài Bắc, bánh gai xứ Dừa không dễ lẫn với các thứ bánh đến từ khắp mọi miền.

Anh-tin-bai

Theo các chuyến xe khách, bánh gai xứ Dừa đã đến với khắp mọi miền đất nước. Ảnh: Công Kiên

Được chế biến từ những thứ gần gũi, thân quen và có phần dân dã, sản vật của xứ Dừa mang đậm hương vị thôn quê. Vị dẻo, thơm của bột nếp hòa cùng vị thơm nồng của lá gai, vị mát lành của đậu xanh, vị thoảng ngọt của đường và phảng phất hương thơm của lá chuối khô. Nghĩa là, ở đây có sự hội tụ hương vị của núi rừng, đồng ruộng, bãi sông và vườn quê để làm nên hương vị của bánh gai xứ Dừa.

Lan tỏa khắp mọi miền

Như lời của các bậc cao niên, bánh gai gắn bó với người dân xứ Dừa từ bao đời, cùng đi qua bao cuộc thăng trầm, dâu bể. Những năm chiến tranh, đĩa bánh gai có trong cuộc liên hoan chia tay người trai làng lên đường nhập ngũ, theo bước chân người chiến sĩ trong những ngày đầu.

Rồi có những giai đoạn đói kém, dân gian thường gọi “gạo châu, củi quế” vẫn có những gia đình dành dụm từng cân nếp, chai mật để làm bánh gai. Ở đây, có những người gần như trọn đời gắn bó với sản vật bánh gai quê hương như bà Trần Thị Bảy, Ngô Thị Lịch… Họ không thể nhớ bắt đầu làm bánh từ khi nào và đến bao giờ sẽ ngừng làm bánh.

Cuộc sống ngày thêm khởi sắc, bánh gai lại trở lại với cuộc sống thường nhật, là thức quà hàng ngày được trẻ em yêu thích. Tuyến quốc lộ 7A ngày càng nhộn nhịp, hành khách và các loại phương tiện qua lại đông đúc, bánh gai xứ Dừa có cơ hội vươn xa. “Hữu xạ tự nhiên hương”, hương vị thơm ngon lan tỏa khắp các vùng, miền, bánh gai xứ Dừa được khắp nơi ưa chuộng và từng bước khẳng định thương hiệu.

Hiện nay, ở xã Tường Sơn có khoảng 10 cơ sở chuyên sản xuất bánh gai, đáp ứng nhu cầu của khách ngược xuôi quốc lộ 7A, nhất là khách trên những xe khách tuyến cố định Vinh - Con Cuông - Tương Dương - Kỳ Sơn. Bên cạnh đó, những chuyến xe chạy tuyến Bắc - Nam, ra Hà Nội, Hải Phòng; vào tận Sài Gòn, Bình Dương và Tây Nguyên cũng ghé các cơ sở sản xuất bánh gai để khách mua làm quà biếu.

Nhu cầu về bánh gai ngày càng cao, nghề làm bánh gai ở xứ Dừa càng có cơ hội phát triển, góp phần giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động. Bởi từ khâu trồng cây gai, lấy lá chuối khô, xử lý nguyên liệu và gói bánh cần rất nhiều công sức mới có thể cho “ra lò” những cặp bánh gai dẻo, thơm và đậm đà hương vị.

Công Kiên

Tin liên quan

Tin khác

Làng Nghề Truyền Thống Hồi Sinh Nhờ Thương Mại Điện Tử

Làng Nghề Truyền Thống Hồi Sinh Nhờ Thương Mại Điện Tử

LNV - Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, nhiều làng nghề truyền thống của Việt Nam đang tìm thấy cơ hội hồi sinh nhờ ứng dụng thương mại điện tử. Điển hình trong số đó là làng gốm Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) và các làng nghề tại huyện Phú Xuyên.
Bình Định: Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp

Bình Định: Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp

LNV - Nghề dệt thổ cẩm làng Hà Ri, Thạnh Quang và Tà Lét ở xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định là nét văn hóa lâu đời của đồng bào Ba Na, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống vật chất và tinh thần người dân nơi đây.
Thái Bình: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

Thái Bình: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

LNV - Thái Bình từ lâu đã được biết đến là vùng đất của những làng nghề truyền thống, nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa qua nhiều thế hệ. Trong định hướng phát triển kinh tế nông thôn bền vững, tỉnh chú trọng khôi phục và phát triển các làng nghề. Đây không chỉ là giải pháp tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân mà còn là cách giữ gìn bản sắc quê hương.
Làng gốm Bàu Trúc – Bảo tồn và phát triển di sản gốm Chăm trong thời hiện đại

Làng gốm Bàu Trúc – Bảo tồn và phát triển di sản gốm Chăm trong thời hiện đại

LNV - Tại Ninh Thuận, cộng đồng làng gốm cổ Chăm Bàu Trúc (thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước) đang “thổi một luồng gió mới” vào nghệ thuật làm gốm đã được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Người dân nơi đây không chỉ nỗ lực bảo tồn những tinh hoa nghề truyền thống mà còn sáng tạo các dòng sản phẩm gốm mới và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng.
Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nam trong xu thế mới

Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nam trong xu thế mới

LNV - Các làng nghề ở Hà Nam đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ hạn chế, sức cạnh tranh chưa cao. Trước xu thế hội nhập và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các làng nghề cần linh hoạt đổi mới để phát triển bền vững.
Về thăm làng nghề bánh phồng Sơn Đốc hơn trăm năm tuổi

Về thăm làng nghề bánh phồng Sơn Đốc hơn trăm năm tuổi

LNV - Làng nghề bánh phồng Sơn Đốc (ấp Sơn Đốc, xã Hưng Nhượng, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre) có tuổi đời trên trăm năm tuổi, là đặc sản trứ danh của tỉnh Bến Tre. Người dân của làng nghề ngày càng đa dạng hóa sản phẩm để gìn giữ và phát triển nghề truyền thống này.
Phụ nữ Tây Hồ chung tay bảo tồn nghề truyền thống: Hành trình từ những búp sen

Phụ nữ Tây Hồ chung tay bảo tồn nghề truyền thống: Hành trình từ những búp sen

LNV - Với mong muốn bảo tồn nghề truyền thống và xây dựng mô hình kinh tế tập thể do phụ nữ làm chủ, Hợp tác xã Chè Sen Quảng An Hương Thủy đã ra đời. Đây không chỉ là bước đi nhằm gìn giữ giá trị văn hóa, mà còn mở ra cơ hội đưa sản phẩm chè sen Quảng An vươn xa trên thị trường quốc tế.
Làng nghề làm cờ Tổ quốc tất bật trước dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước

Làng nghề làm cờ Tổ quốc tất bật trước dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước

LNV - Cận kề dịp lễ 30/4, nhu cầu về cờ Tổ quốc tăng mạnh khiến các cơ sở sản xuất tại làng nghề Từ Vân (huyện Thường Tín - Hà Nội) phải hoạt động hết công suất.
“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ

“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ

LNV - Các làng nghề gỗ truyền thống có danh tiếng lâu đời dường như đang bị chính di sản tinh hoa làng nghề cha ông truyền lại giữ chân trong cuộc đua thích nghi với những biến đổi của thị trường. Do đó, cần "mặc áo mới" cho sản phẩm, phải chuyển đổi nguồn gỗ nguyên liệu từ các loại gỗ rừng quý hiếm, sang các loại gỗ rừng trồng…
Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá

Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá

LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, nhiều người trẻ chọn rời làng nghề, từ bỏ những công việc thủ công cần mẫn để mưu sinh nơi phố thị, khu công nghiệp… Nhưng anh Trần Văn Việt (ở xã Thọ An, huyện Đan Phượng, Hà Nội ) vẫn lặng lẽ bám nghề, “ôm đá” để sống. Với bàn tay khéo léo, sự sáng tạo và tâm huyết với nghề, anh là Trần Văn Việt đã trở thành nghệ nhân, được mệnh danh là “người thổi hồn vào đá quý” và hiện anh trở thành ông chủ của cơ sở điêu khắc chế tác đá mỹ nghệ Việt Trang, khởi nghiệp thành công ngay tại quê nhà.
10 làng nghề lâu đời nổi tiếng ở Bắc Giang

10 làng nghề lâu đời nổi tiếng ở Bắc Giang

LNV - Bắc Giang là tỉnh có nhiều làng nghề, là một trong những cái nôi của các làng nghề thủ công truyền thống ở nước ta. Các làng nghề ở Bắc Giang được hình thành từ xa xưa, xuất phát từ nhu cầu tiêu dùng của nhân dân với những bí quyết cổ truyền đã được đúc kết qua nhiều thế hệ, sản xuất ra một số sản phẩm nổi tiếng trong khắp cả nước như: rượu làng Vân, bánh đa Thổ Hà, mây tre đan Tăng Tiến, bánh đa Kế, bún Đa Mai, mỳ Chũ Lục Ngạn, Hương ngát Linh Sơn…
Mang du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam đến châu Âu

Mang du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam đến châu Âu

LNV - Tuần Văn hóa - Du lịch và Chương trình giới thiệu du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam, kết nối doanh nghiệp nhân Năm Du lịch quốc gia - Huế 2025 tại thị trường châu Âu sẽ diễn ra từ ngày 3/5 đến 14/5.
5 làng nghề miền Tây có truyền thống lâu đời

5 làng nghề miền Tây có truyền thống lâu đời

LNV - Miền Tây được biết đến với nhiều địa danh nổi tiếng, những món ăn ngon độc đáo, bên cạnh đó Làng nghề thủ công là nét đẹp văn hóa không thể thiếu của người dân nơi đây.
Người đàn ông thổi hồn vào từng thớ gỗ

Người đàn ông thổi hồn vào từng thớ gỗ

LNV - Giữa lòng thành phố tấp nập, những dòng nhạc cụ dân tộc như đàn bầu, đàn kìm, đàn tranh,... vẫn tồn tại len lỏi và vang vọng như một phần nghệ thuật không thể thiếu của mảnh đất trải qua hơn 300 năm lịch sử. Đó là câu chuyện về xưởng chế tác đàn thủ công của ông Huỳnh Văn Sắn, một người thợ đã gắn bó với công việc “thổi hồn” vào từng thớ gỗ, dây đàn truyền thống suốt gần 20 năm.
Nghề làm dưa bồn bồn

Nghề làm dưa bồn bồn

LNV - Chế biến dưa bồn bồn là nghề truyền thống ở Cà Mau, nghề rất phổ biến tại xứ Mũi. Dưa bồn bồn được biết đến như một trong những món ăn dân dã nhưng lại là đặc sản thơm ngon khiến nhiều người yêu thích khi về miền Tây sông nước.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Hải phòng- Những chặng đường sau 70 năm xây dựng và trưởng thành

Hải phòng- Những chặng đường sau 70 năm xây dựng và trưởng thành

LNV - Cách đây vừa tròn 70 năm, thành phố Hải Phòng được giải phóng, đánh dấu thắng lợi hoàn toàn của 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Đây là một sự kiện có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng, đánh dấu mốc son chói lọi trong sự nghiệp cách
Sơn La nâng cao thu nhập của người dân từ trồng mận tam hoa

Sơn La nâng cao thu nhập của người dân từ trồng mận tam hoa

LNV - Cây mận tam hoa không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho người nông dân mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động của TP Sơn La.
Lan tỏa hương vị bánh gai xứ Dừa

Lan tỏa hương vị bánh gai xứ Dừa

LNV - Khởi nguồn là món ăn dân dã, theo dòng thời gian, bánh gai xứ Dừa, thuộc xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn (Nghệ An) trở thành món ăn đặc sản, được đưa đến mọi miền đất nước. Nhờ đó, nghề làm bánh gai đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ gia đì
Giá lợn hơi có xu hướng giảm nhẹ khi nguồn cung tăng

Giá lợn hơi có xu hướng giảm nhẹ khi nguồn cung tăng

LNV - Từ đầu tháng 4-2025 đến nay, giá lợn hơi trên địa bàn cả nước ổn định và có xu hướng giảm từ 5-8% so với mức đỉnh trong tuần đầu tháng 3-2025. Dự báo, giá tiếp tục theo xu hướng giảm nhẹ.
Chính sách bảo vệ môi trường trong nông nghiệp: Hướng tới mô hình xanh, an toàn, bền vững

Chính sách bảo vệ môi trường trong nông nghiệp: Hướng tới mô hình xanh, an toàn, bền vững

LNV - Sau gần 2 năm thực hiện Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND của HĐND thành phố Hà Nội về chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, trong đó có nội dung quan trọng về bảo vệ môi trường, nhiều mô hình nông nghiệp xanh đã hình thành và phát huy hiệu qu
Giao diện di động