Những nguyên nhân thường gặp dễ gây mất trí nhớ

Theo tiến sĩ Seth Gale (trường Y Harvard, Mỹ), triệu chứng của mất trí nhớ thường giống nhau. Bác sĩ sẽ làm các xét nghiệm bao gồm MRI (chụp cộng hưởng từ) giúp xác định chính xác phần nào tổn thương. Nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy bệnh Alzheimer không phải nguyên nhân duy nhất gây mất trí nhớ. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, xác định được nguyên nhân sẽ cải thiện được các vấn đề trí nhớ.

Căng thẳng, lo âu: Stress và lo lắng kéo dài dẫn đến vấn đề về trí nhớ. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Frontiers in Psychiatry năm 2022, căng thẳng mạn tính nếu không điều trị có thể khiến bạn bị trầm cảm và ảnh hưởng đến chức năng não bao gồm khả năng ghi nhớ. Tình trạng này có khả năng cải thiện nếu bạn dùng thuốc đúng và đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Thiếu ngủ: Gây mệt mỏi có thể dẫn đến sương mù não khiến não bị tổn thương. Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Nghiên cứu Giấc ngủ của Mỹ, những người mất ngủ và ngưng thở khi ngủ thực hiện bài kiểm tra trí nhớ không tốt bằng những người không mắc các chứng bệnh đó. Ngưng thở khi ngủ khiến quá trình cung cấp oxy lên não bị gián đoạn. Điều này ảnh hưởng đến trí nhớ điều hướng không gian (khả năng ghi nhớ đường đi, nơi chốn...).
 
Thuốc: Hay quên hoặc mất trí nhớ có thể là dấu hiệu cho thấy bạn cần điều chỉnh thuốc. Một số loại thuốc ảnh hưởng đến trí nhớ gồm thuốc chống trầm cảm, động kinh, thuốc huyết áp, vài loại thuốc giảm đau, thuốc ngủ... Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) lưu ý về các loại thuốc giảm cholesterol (còn gọi là satin) có thể tăng nguy cơ mắc tác dụng phụ cho người bệnh dẫn đến lú lẫn, mất trí nhớ.

Thiếu hụt dinh dưỡng: Vitamin như vitamin B12 cần thiết cho chức năng thần kinh sẽ gây mất trí nhớ. Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, mỗi ngày, người lớn nên cung cấp khoảng 2,4 microgam B12 trong chế độ ăn uống. Vitamin này có trong sản phẩm từ sữa, thịt, cá, ngũ cốc. Một số yếu tố nguy cơ khiến thiếu hụt vitamin B12 như rối loạn hệ tiêu hóa, người trên 75 tuổi, uống nhiều rượu, dùng thuốc giảm axit trong dạ dày, thuốc tránh thai...

Đột quỵ: Thay đổi về khả năng nhận thức và vận động có thể dẫn đến tắc nghẽn mạch máu não. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, đột quỵ thầm lặng (đột quỵ không biểu hiện triệu chứng) dẫn đến vấn đề về trí nhớ nhẹ và dần phát triển thành suy giảm nhận thức. Não dễ bị tổn thương do lưu lượng máu bị tắc hoặc giảm oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết. Theo nghiên cứu đăng trên BMC Public Health năm 2021, suy giảm trí nhớ là dấu hiệu cảnh báo các bệnh tim mạch, đột quỵ.

Bên cạnh nguyên nhân phổ biến nêu trên còn những nguyên nhân ít gặp cũng gây mất trí nhớ.

Nhiễm trùng: Mất trí nhớ có thể là kết quả của nhiễm trùng nặng quanh não nếu không điều trị. Theo Everyday Health, một số bệnh nhân Covid-19 kéo dài có thể bị mất trí nhớ sau khi bị nhiễm trùng.

Tổn thương đầu: Triệu chứng của chấn thương não nhẹ gồm lú lẫn, rối loạn trí nhớ, mất khả năng tập trung theo Viện Rối loạn thần kinh và Đột quỵ Mỹ.

Khối u: Khối u não ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng xử lý thông tin theo Hiệp hội U não Mỹ. Các phương pháp điều trị u não như phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị đều có khả năng tác động tiêu cực đến trí nhớ của bạn.

Lạm dụng chất kích thích: Nghiện rượu hoặc ma túy đều không tốt cho não. Người trên 70 tuổi nếu uống nhiều rượu tăng nguy cơ mất trí nhớ so với người uống ít hoặc không uống.