Hà Nội: 28°C Hà Nội
Đà Nẵng: 28°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 28°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 26°C Thừa Thiên Huế

Đồng Tháp: Làng đóng xuồng Rạch Bà Đài nguy cơ mai một

LNV - Thời hoàng kim, làng đóng xuồng Rạch Bà Đài có hơn 200 hộ làm ngày, làm đêm không đủ giao cho khắp vùng sông nước miền Tây. Nhưng giờ nhiều người đã bỏ nghề chuyển việc khác, số hộ đóng xuồng ở đây giờ chỉ còn đếm trên đầu ngón tay.
Làng đóng xuồng Rạch Bà Đài hiện chỉ còn vài vị cao niên tâm huyết theo đuổi nghề như ông Nguyễn Văn Ích, ông Bảy Tốt.

Ông Nguyễn Văn Ích (xã Long Hậu, huyện Lai Vung) năm nay đã ở tuổi ngũ tuần nhưng ông rất khoẻ khoắn, luôn tay cưa cưa, đục đục... Vừa hoàn thành chiếc xuồng, ông một tay xách xuồng băng qua con lộ bàn giao cho hai người trét dầu chai. Trung bình một thợ giỏi như ông mỗi ngày sẽ hoàn thành một chiếc, tiền công khoảng 200.000 đồng.


Ông Nguyễn Văn Ích mỗi ngày làm một chiếc xuồng với tiền công 200.000 đồng.


Gia đình ông có cả thảy 12 anh em thì đều được cha, chú truyền nghề đóng xuồng. Thuở bé, ông cũng như những cậu nhóc cùng trang lứa, mới trạc 10 tuổi đã có thể làm những công việc lặt vặt trong xưởng như trét dầu chai, thu gom ván vụn. Để rồi khi người lớn buông cưa, đục, búa đi ăn cơm, lũ nhỏ liền thử đóng đóng, cưa cưa... Đến 15 tuổi, ông đã có thể tự đóng hoàn chỉnh một chiếc xuồng.
Cơ sở đóng xuồng Chín Hải nơi ông Ích làm là một trong những cơ sở hiếm hoi còn hạ thủy xuồng, ghe đều đặn mỗi tháng của làng nghề đóng xuồng Rạch Bà Đài. Con rạch giờ đây không còn nhộn nhịp trên bến đóng xuồng, dưới sông thuyền buôn chở xuồng, ghe tấp nập. Thay vào đó, các tuyến đường được đổ nhựa, lát đan tăm tắp đến tận xóm, ấp. Từ ngõ vào, những chiếc ghe bầu bán ế nên "mắc cạn" dưới rạch, chúng chưa một lần được xuống nước "quẫy vùng".

Một số hộ vẫn còn lưu giữ những chiếc xuồng, ghe dưới bến như một thói quen từ nhiều thập kỷ trước, nhưng chúng ít khi dùng đến. Thời hoàng kim của làng nghề, cả con rạch dài 2,5 km có hơn 200 hộ đóng ngày, đóng đêm không đủ giao cho khắp vùng sông nước. Giờ đây số hộ còn giữ nghề chỉ đếm trên đầu ngón tay.


Ông Nguyễn Văn Tốt - nghệ nhân đóng xuồng vẫn theo đuổi nghề gia truyền bằng sản phẩm xuồng, ghe mini.


Nhắc đến ông tổ nghề đóng xuồng, người dân nơi đây nhớ ngay đến ông Phạm Văn Thuông, còn gọi là ông "Sáu Xuồng Cui". Ngót nghét trăm năm, bao thế hệ gia đình ông Sáu đã gắn bó với nghề đóng xuồng ở vùng này. Từ chiếc xuồng cui, theo nhu cầu của từng vùng miền mà sản sinh ra nhiều loại như: ghe bầu Cái Răng, xuồng Cần Thơ, ghe Cà Vom An Giang, xuồng ba lá Long An, xuồng ba lá Tháp Mười, ghe Tam Bản Bến Tre...

Dù chủng loại nào, các nghệ nhân đóng xuồng cũng tuân theo lời tổ huấn, "phải vô be xong mới dằn cong". Khi chọn số lá (tấm ván hợp thành thân xuồng) cần chú ý đến độ cong, ứng với câu Sanh - Tài - Tử - Mạt. Chọn làm sao ứng vào hai chữ Sanh hoặc Tài, để giúp chủ ghe, xuồng luôn được may mắn...

Hỏi vì sao nhiều người bỏ nghề nhưng riêng ông vẫn giữ, ông Ích cười hiền nói: "Nghề đóng xuồng đã ăn vào tim gan của tui rồi. Hôm nào không đóng xuồng tui ngứa tay, khó chịu lắm". Các con ông cũng được ông truyền nghề thợ mộc nhưng đưa đẩy họ chuyển sang nghề thợ xây.


Các sản phẩm xuồng mini do ông Bảy Tốt đóng phục vụ các điểm du lịch.


Ông Bảy Tốt, 57 tuổi, có tay nghề đóng xuồng giỏi khiến ai cũng phải nể phục. Ông có sở thích đóng xuồng mini. Trên chiếc giường tre nhỏ trong căn nhà mái lá đơn sơ, ông để những sản phẩm xuồng mini đã hoàn thành. Đó là những "đứa con tinh thần" ông dành trọn tâm huyết, tỉ mẩn từng chút một mà thành hình.

Ông Bảy cũng từng có thời gian ngơi tay búa, tay đục. Nhưng tình cờ, đứa con ông cần một chiếc xuồng nhỏ để hoàn thành tiết học ở trường. Ông cọc cạch, đóng cho con, bất ngờ là được nhiều người ngợi khen, đem đi thi liền ẵm giải nhất. Ông chợt nảy ra ý định làm sản phẩm mỹ nghệ từ chính nghề gia truyền.

Những chiếc xuồng "bé tẹo tèo teo" tạo sức hút mạnh ở các khu du lịch. Chúng còn dùng để trưng bày hàng nông sản vừa bắt mắt vừa chân quê tại các hội nghị, hội chợ xúc tiến thương mại. Chưa dừng lại, xuồng, ghe mini còn sang cả các nước phương Tây, sang Mỹ gợi nhớ ký ức tuổi thơ của bao Việt kiều xa xứ. Từ chỗ cười chê ông, nhiều người nhiều người bắt đầu làm theo.

Ngơi tay, châm ly trà, ông Bảy Tốt từ tốn kể về chuyện xưa. Cả gia đình ông và gia đình bên vợ đều theo nghề đóng xuồng gia truyền và có nhiều con cháu nổi tiếng với tay nghề khéo. Đã bốn đời từ thời ông cố - ông Sáu Thuông, ông nội, cha, rồi các anh em ông đều nối nghiệp.

"Hồi trước hễ vô mùa nước nổi là xứ này vui lắm. Nhà nào cũng tay đục, tay cưa, tiếng gõ nhịp đều vang cả xóm. Còn ở các bến sông lớn các tỉnh như Vườn hoa Lạc Hồng (TP Mỹ Tho), xuống miệt Vị Thanh, Hậu Giang sang tận thành phố Châu Đốc, Long Xuyên buôn bán ghe, xuồng dữ lắm", ông Bảy Tốt nhớ lại.

Một chiếc ghe, xuồng nhỏ, theo ông, cũng có đầy đủ các công đoạn rọc be, uốn lô, ghim lô, đóng chuốt rồi ốp vỏ dưa, sau đó ráp bửng, đóng sạp, đẽo mũi. Mỗi sản phẩm mỹ nghệ xuồng giá bán tương đương chiếc lớn từ một triệu đến vài triệu. Thậm chí có chiếc kỳ công, tinh xảo còn có giá trị lên đến hàng chục triệu đồng.

"Đóng chiếc xuồng lớn mất chỉ một ngày công nhưng chiếc xuồng nhỏ mất đến 10 ngày nửa tháng. Vì càng nhỏ thì càng khó làm, đòi hỏi tỉ mỉ, kiên trì", ông Bảy nói tiếp. Nói rồi ông liền lấy những tấm be xuồng được ông uốn nhưng do vội mà ván nứt đường dày, đành phải bỏ.

Từ đó đến nay gần 10 năm ròng, ông Bảy Tốt theo nghiệp đóng ghe xuồng mini. Đơn hàng từ chỗ lai rai vài chiếc, hiện nay ông đóng không thể nghỉ tay một ngày. Sự kiên trì, yêu nghề của ông được tỉnh Đồng Tháp tặng bằng khen vì những đóng góp cho đề án phát triển du lịch tỉnh nhà.

Trước đó, năm 2005, làng đóng xuồng Rạch Bà Đài được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nhưng với ông Bảy Tốt, ông Ích còn được sống với nghề, lưu giữ nghề cha ông là niềm hãnh diện của họ.

Bài, ảnh: Ngọc Tài

Tin liên quan

Tin mới hơn

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

LNV - Sáng 3/7, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị về việc tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025. Đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và đồng chí Võ Văn Hưng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì hội nghị.
"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

LNV - Nếu phải xác định một điểm khởi đầu cho hành trình chuyển đổi số tại huyện Phú Xuyên, thì đó không phải là hạ tầng, công nghệ hay những con số đầu tư hàng chục tỷ đồng, mà chính là yếu tố con người - những người dám nghĩ, dám làm, dám tiên phong.
Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ

Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ

LNV - Giữa dòng chảy hiện đại hóa, những nghề truyền thống như dệt thổ cẩm và đan lát của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) vẫn được gìn giữ bền bỉ qua nhiều thế hệ. Không chỉ mang giá trị thẩm mỹ cao, các sản phẩm thủ công còn là biểu tượng văn hóa độc đáo, gắn liền với đời sống núi rừng và tâm hồn người Hrê. Nhờ đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân, những nghề xưa không chỉ sống lại mà còn trở thành điểm nhấn trong phát triển du lịch cộng đồng địa phương.
Mùa sen ở hồ Tây

Mùa sen ở hồ Tây

LNV - Vào dịp tháng 6 này, trên khắp các ao, đầm trồng sen ở khu vực hồ Tây (quận Tây Hồ) rộn ràng không khí thu hoạch, chụp ảnh với hoa. Sen trồng ở đây là sen bách diệp với bông to có 100 cánh, mùi thơm đượm mang một nét đặc trưng riêng của hồ Tây mà không nơi nào có được.
Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh

LNV - Bắc Ninh là một tỉnh nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống, trong đó phải kể đến làng nghề đúc đồng Đại Bái, trước đây gọi là làng Văn Lãng (hay còn gọi là làng Bưởi Nồi), thuộc xã Đại Bái, huyện Gia Bình. Từ lâu, làng đã nổi danh với nghề đúc đồng, chuyên sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo.
Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu

LNV - Việc đưa các sản phẩm làng nghề lồng ghép trong các cuốn sách là cách thức hiệu quả để quảng bá thương hiệu, tăng cơ hội xuất khẩu.

Tin khác

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội

LNV - Hà Nội là mảnh đất hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc, nơi lưu giữ hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề truyền thống. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, việc bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề đang đứng trước nhiều thách thức. Chương trình 'Mỗi xã một sản phẩm' (OCOP) được xác định là một trong những giải pháp chiến lược giúp Hà Nội bảo tồn văn hóa làng nghề một cách hiệu quả và bền vững.
Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến

LNV - Theo UBND huyện Gia Lâm, UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 2738/QĐ-UBND, cho phép Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp xã Dương Xá sử dụng địa danh “Dương Xá” để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Nông sản chế biến Dương Xá”.
Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng

LNV - Trong số sáu cá nhân vừa được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Nhân dân” vì những cống hiến đặc biệt trong gìn giữ và phát huy di sản nghề thủ công mỹ nghệ, tỉnh Quảng Nam vinh dự có hai đại diện: Ông Lê Đức Hạ (nghệ nhân gốm ở TX Điện Bàn) và ông Huỳnh Sướng (nghệ nhân mộc tại TP Hội An).
Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”

LNV - ’’Nơi tôi sinh: Làng Phùng Xá- Huyện Thạch Thất gần Chùa Thầy- một làng quê nghèo nhưng dân quê tôi thật thà lắm… “ Một câu nói cũng rất thật thà chân chất đến từ người đàn ông có ánh mắt kiên định, khuôn mặt sáng có chút lãng tử như một hoạ sĩ. Đó là anh Chu Văn Ân, nghệ nhân gỗ lũa Trai Vàng.
Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo

LNV - Nói đến "Bắc lan" hay "Bắc hồ câu", "Bất động sản Phương Bắc" ở Suối Hai thì người dân huyện Ba Vì (Hà Nội) và các địa phương lân cận ai cũng biết đó là tên thường gọi của doanh nhân Lê Đức Bắc. Anh Bắc không những thành đạt trong lĩnh vực vận tải, xây dựng, kinh doanh bất động sản mà còn là một nghệ nhân sinh vật cảnh và làm vườn (SVC & LV).
Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tráng bánh nhằm gìn giữ và phát triển làng nghề địa phương.
Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

LNV - Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tối đa tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.
Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Lên Cao nguyên đá, nhiều du khách sẽ tìm đến với Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ. Nơi đây nổi tiếng với việc gìn giữ, phát huy hiệu quả nghề truyền thống của Hợp tác xã lanh Lùng Tám, với 100% thành viên là phụ nữ người Mông. Sự cần cù, sáng tạo từ những sợi lanh đã cho ra đời nhiều sản phẩm thủ công rất đẹp, mang đậm bản sắc truyền thống. Chính điều này đã giúp cho Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám trở thành một điểm du lịch trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn và thu hút rất đông du khách.
Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

LNV - Từ năm 2012 đến nay, nghệ nhân Đặng Văn Hậu (làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã lần lượt tái hiện lại hàng loạt con giống độc đáo: Lục súc tranh công, Tứ linh, Tam sư, Nghê hý châu, Ngũ hổ thần quan… Đặc biệt, các họa tiết truyền thống vân mây từ tranh Hàng Trống được đưa vào con giống bột, tạo nên sự giao thoa giữa mỹ thuật dân gian và hơi thở hiện đại.
Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

LNV - UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025 cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.
Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

LNV - Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã dẫn đến việc sử dụng máy móc thay cho lao động chân tay, máy thêu ra đời và công nghệ thêu cũng phát triển theo đó. Mặt khác, trước sự tác động của kinh tế thị trường trong những năm gần đây, nhiều nghề thủ công có nguy cơ mai một, trong đó có nghề tranh thêu tay truyền thống.
Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

LNV - Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm, biến cố, các làng nghề ở Hà Nội vẫn giữ được nét đẹp riêng, góp phần làm nên vẻ đẹp của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Những làng nghề truyền thống ấy nổi tiếng là điểm đến thú vị cho bạn trong những chuyến đi cuối tuần khám phá Thủ đô.
Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

LNV - Nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, chiều 10/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt các nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc và lãnh đạo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.
Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

LNV - Từ những làng nghề đan lát, dệt thổ cẩm, đến miến dong Phia Đén, rèn Phúc Sen hay ngói đất nung Lũng Rì, tỉnh Cao Bằng đang từng bước gìn giữ và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống. Không chỉ góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, các làng nghề còn mang lại sinh kế ổn định cho người dân, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, và trở thành điểm tựa quan trọng trong hành trình xây dựng nông thôn mới bền vững.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

LNV - Sáng 3/7, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị về việc tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025. Đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và đồng chí Võ Văn Hưng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trườ
"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

LNV - Nếu phải xác định một điểm khởi đầu cho hành trình chuyển đổi số tại huyện Phú Xuyên, thì đó không phải là hạ tầng, công nghệ hay những con số đầu tư hàng chục tỷ đồng, mà chính là yếu tố con người - những người dám nghĩ, dám làm, dám tiên phong.
Đời sống mới ở xã Lê Lợi

Đời sống mới ở xã Lê Lợi

LNV - Sau khi đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2019, xã Lê Lợi (huyện Thường Tín) không ngừng nâng chất các tiêu chí nông thôn mới đã đạt và thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu nông thôn mới nâng cao.
Dự báo, giá xăng, dầu giảm mạnh 6,8 - 7,5% trong ngày 3-7

Dự báo, giá xăng, dầu giảm mạnh 6,8 - 7,5% trong ngày 3-7

LNV - Mô hình dự báo giá xăng, dầu của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) nhận định, tại kỳ điều hành ngày 3-7, giá xăng, dầu bán lẻ có thể giảm 6,8 - 7,5%.
Trí thức trẻ Lê Bảo Hưng đam mê với khát vọng làm giàu trên mảnh đất quê hương

Trí thức trẻ Lê Bảo Hưng đam mê với khát vọng làm giàu trên mảnh đất quê hương

LNV - Năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, anh Lê Bảo Hưng, sinh năm 1993, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp chăn nuôi Bảo Hưng (HTX), xã Trường Hà đã khởi nghiệp thành công từ mô hình chăn nuôi an toàn sinh học. Anh là gương điển hình cho lớp trí thức t
Giao diện di động