Tương truyền nơi đây là làng nghề truyền thống làm nghề đồ gốm sản xuất Bát đĩa. Sản phẩm ngày càng tinh xảo, nên đời vua Đinh hàng năm làng Bồ Bát vinh dự được cung tiến sản phẩm độc đáo của mình cho nhà vua. Cũng theo người dân nơi đây kể lại, năm 1010, khi vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long, hàng loạt các nghệ nhân tại làng nghề Bồ Bát đã theo triều đình về đất Thăng Long xây dựng kinh đô mới, sản xuất các sản phẩm gốm sứ phục vụ triều đình và dân sinh. Những nghệ nhân này đã đến định cư tại vùng đất ven sông Hồng, nơi có đất sét tốt để sản xuất gốm sứ và thành lập nên làng nghề Bát Tràng ngày nay.Đình làng Bát Tràng hiện còn đôi câu đối ghi lại nguồn gốc của nghề gốm được chuyển ra từ vùng Bổ Bát.

“Bổ đi thủ nghệ khai đình vũ,
Lan nhiệt tâm hương bái thành thần”
(Đem nghề nghiệp từ Bổ Bát ra dựng xây đình miếu
Lòng thành kính tựu hương lan dâng tạ thánh thần)

Cùng với sự phát triển du lịch Ninh Bình, nghề gốm cổ truyền thống làng Bồ cũng trỗi dậy và phát triển mạnh mẽ. Một số hộ dân sống về sản xuất nông nghiệp, nay đã quay trở lại phát triển nghề gốm phục vụ du lịch và xuất khẩu, trong thôn hiện nay có khoảng 20 hộ làm nghề gốm chiếm 9,95% tổng số hộ của thôn, có 1 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đang hoạt động sản xuất kinh doanh nghề gốm truyền thống của địa phương.

Một số thành tích mà Nghệ nhân Phạm Văn Vang đã đạt được.

Đặc biệt Doanh nghiệp tư nhân Bồ Bát trong những năm gần đây luôn là một trong những đơn vị đi đầu trong sản xuất hàng gốm sứ mỹ nghệ truyền thống của địa phương, thường xuyên cải tiến mẫu mã đáp ứng với thị hiếu của thị trường. Sản phẩm của doanh nghiệp đã được đánh giá về giá trị cũng như văn hóa, du lịch tỉnh nhà, thể hiện qua các thành tích của tập thể và cá nhân đã đạt được;
Cơ sở gốm Vang (Doanh nghiệp tư nhân gốm Bồ Bát) đã có sản phẩm được trưng bày tại triển lãm thành tựu kinh tế- xã hội Việt Nam và tại triển lãm Thăng Long – Hà Nội chào mừng đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, nhận Giấy khen của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Bình.

Năm 2012, Doanh nghiệp tư nhân gốm Bồ Bát có 02 sản phẩm được UBND tỉnh Ninh Bình công nhận được bình chọn là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Ninh Bình. Năm 2013, anh Phạm Văn Vang, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân gốm Bồ Bát đã được UBND tỉnh Ninh Bình tặng danh hiệu Nghệ nhân Thủ công mỹ nghệ tỉnh Ninh Bình.

Đặc biệt, các nghệ nhân, thợ giỏi của Doanh nghiệp tư nhân gốm Bồ Bát đã tham gia các cuộc thi sáng tác thiết kế mẫu mã sản phẩm thủ công mỹ nghệ và có sản phẩm đạt giải, được Sở Công Thương cấp Giấy chứng nhận.

Bài và ảnh: Thanh Tuấn