Thứ tư, 13-10-2021 | 10:30GMT+7
Đa dạng sắc màu và hoa văn thổ cẩm
LVN - Trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, thổ cẩm là một nét văn hóa đặc trưng có từ lâu đời. Chứa đựng bên trong những sản phẩm thổ cẩm nhiều màu sắc, đa dạng hoa văn là quá trình chiêm nghiệm, sáng tạo của con người; qua những đôi tay khéo léo, cần cù của người phụ nữ đã tạo ra những sản phẩm tinh hoa mang hồn cốt văn hóa dân tộc.
Nét văn hóa đặc trưng
Thổ cẩm là sản phẩm dệt thủ công không thể thiếu trong đời sống của đồng bào vùng cao của người Tày, Dao, Mông, Pà Thẻn… Qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ, thổ cẩm được dệt thành những sản phẩm đa dạng, độc đáo, từ trang phục truyền thống đến chiếc mũ, khăn, ví, túi xách, gối, chăn… Thổ cẩm cũng đóng góp một phần quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh của đồng bào dân tộc thiểu số.
Đối với người dân tộc thiểu số vùng cao, thổ cẩm có ý nghĩa quan trọng trong sinh hoạt hằng ngày, cũng như trong đời sống văn hóa tinh thần. Nó vừa để trang trí, tô điểm cho sắc đẹp, vừa là vật kỷ niệm của tình yêu, trong ngày cưới của các đôi trai gái…
Đa dạng sắc màu và hoa văn thổ cẩm (Ảnh: Internet)
Ngoài váy áo truyền thống, thổ cẩm của các đồng bào Mông, Dao… hiện còn có đủ kiểu dáng và phong phú như: Mũ, khăn, ví, túi xách, gối… với hoa văn tinh tế muôn hình, hoàn toàn do bàn tay khéo léo, tài hoa của chị em người Mông, Dao làm nên. Hoa văn được thể hiện qua các họa tiết cây, cỏ, hoa, lá, chim muông… thật tinh tế, luôn gây sự tò mò, hiếu kỳ và đặc biệt hấp dẫn khách du lịch nước ngoài khi đến Lào Cai.
Các sản phẩm hàng hóa làm ra được đồng bào “xuất khẩu tại chỗ” bằng cách bán trực tiếp cho khách, hoặc có thể bán gián tiếp cho du khách thông qua việc cung cấp cho các quầy thổ cẩm ở các chợ vùng cao trong tỉnh, các cửa hàng bán đồ lưu niệm tại thị trấn Sa Pa, Bắc Hà... Đặc biệt, thổ cẩm đồng bào Mông, Dao (Sa Pa) còn được xuất khẩu sang thị trường ngoài nước như Mỹ, Pháp, Đan Mạch…
Đến Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát, Si Ma Cai… du khách có thể bắt gặp hình ảnh chị em phụ nữ, thậm chí những em nhỏ tranh thủ, thêu ở bất cứ đâu. Chị Tẩn Tả Mẩy, dân tộc Dao, thôn Xả Séng, xã Tả Phìn cho biết: Hằng năm, trừ những ngày ra đồng ruộng, chị em lại tranh thủ thêu quần, áo, váy hay mũ, túi thổ cẩm để bán cho khách du lịch.
(Ảnh: Internet)
Đây là công việc giúp gia đình chị có thu nhập, thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Để giữ gìn nghề truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Lào Cai đã và đang triển khai nhiều chương trình dự án bảo tồn và phát huy bản sắc truyền thống dân tộc, nổi bật là nghề thêu, dệt thổ cẩm.
Đến Lào Cai ngắm những thiếu nữ dân tộc Mông, Dao ngồi thêu thổ cẩm trên những tảng đá ven đường, đem lại cho khách du lịch cảm nhận thú vị về con người và sinh hoạt của đồng bào nơi đây.
Những đôi tay khéo léo, cần cù để lưu giữ nghề
Nghề thêu, dệt vải thổ cẩm truyền thống dân tộc Thái ở Điện Biên được làm ra từ chính đôi bàn tay của những người phụ nữ đảm đang. Họ chịu thương chịu khó, làm tất cả các khâu từ chuẩn bị nguyên liệu: Trồng bông, hái dâu nuôi tằm, bật bông, xe sợi, dệt vải, đến lên rừng tìm các lá, cây về nhuộm màu cho vải, nhuộm chỉ và thêu thùa thành sản phẩm.
Xưa kia, nghề này rất thịnh hành tại khắp các bản làng người Thái, khi đến đâu cũng cảm nhận âm điệu nhịp nhàng của tiếng thoi đưa; bắt gặp hình ảnh người phụ nữ chăm chỉ dệt vải bên khung cửi, cần mẫn se kim thêu thùa. Dẫu vậy, ngày nay khi các sản phẩm may mặc công nghiệp được bán nhiều trên thị trường thì nghề dệt, thêu thổ cẩm Thái đã không mấy phát triển nữa, chỉ còn rất ít những người ở một số bản còn duy trì vì lòng đan mê và mong muốn giữ gìn nét văn hóa dân tộc mình.
Nằm ven quốc lộ, bản Mển, xã Thanh Nưa, huyện Điện Biên là số ít bản còn đông chị em phụ nữ vẫn ngày đêm cần mẫn bên khung cửi dệt, thêu những tấm thổ cẩm truyền thống. Với mong muốn gìn giữ và phát triển nghề, các chị em đã liên kết thành lập Hợp tác xã Thêu dệt thổ cẩm dân tộc Thái. Đến nay, sau gần 10 năm thành lập, đi vào hoạt động, Hợp tác xã tựa như “ngôi nhà chung” để chị em cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, bí quyết làm nghề, hăng say lao động cải thiện kinh tế gia đình.
Chị Lò Thị Minh, bản Mển tâm sự: Nghề dệt thổ cẩm gắn bó với phụ nữ Thái từ lâu đời. Khi lên 6 - 7 tuổi, chị em nào trong bản cũng chăm chỉ theo học người lớn các công đoạn thêu thùa, dệt vải. Phải rất kiên trì, thực hiện nhiều công đoạn tỉ mỉ, sáng tạo, chị em mới làm ra được một sản phẩm thổ cẩm đẹp mắt, hoa văn tinh tế.
Những sản phẩm thổ cẩm thủ công đa sắc màu đang góp bảo tồn và phát triển văn hóa dệt, thêu truyền thống của các đồng bào dân tộc thiểu số, không chỉ phán ánh vẻ đẹp của thiên nhiên mỗi vùng, miền, mà còn phản ánh ý niệm thẩm mỹ, tín ngưỡng tâm linh và lịch sử, văn hóa của mỗi dân tộc.
Thổ cẩm là sản phẩm dệt thủ công không thể thiếu trong đời sống của đồng bào vùng cao của người Tày, Dao, Mông, Pà Thẻn… Qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ, thổ cẩm được dệt thành những sản phẩm đa dạng, độc đáo, từ trang phục truyền thống đến chiếc mũ, khăn, ví, túi xách, gối, chăn… Thổ cẩm cũng đóng góp một phần quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh của đồng bào dân tộc thiểu số.
Đối với người dân tộc thiểu số vùng cao, thổ cẩm có ý nghĩa quan trọng trong sinh hoạt hằng ngày, cũng như trong đời sống văn hóa tinh thần. Nó vừa để trang trí, tô điểm cho sắc đẹp, vừa là vật kỷ niệm của tình yêu, trong ngày cưới của các đôi trai gái…
Đa dạng sắc màu và hoa văn thổ cẩm (Ảnh: Internet)
Ngoài váy áo truyền thống, thổ cẩm của các đồng bào Mông, Dao… hiện còn có đủ kiểu dáng và phong phú như: Mũ, khăn, ví, túi xách, gối… với hoa văn tinh tế muôn hình, hoàn toàn do bàn tay khéo léo, tài hoa của chị em người Mông, Dao làm nên. Hoa văn được thể hiện qua các họa tiết cây, cỏ, hoa, lá, chim muông… thật tinh tế, luôn gây sự tò mò, hiếu kỳ và đặc biệt hấp dẫn khách du lịch nước ngoài khi đến Lào Cai.
Các sản phẩm hàng hóa làm ra được đồng bào “xuất khẩu tại chỗ” bằng cách bán trực tiếp cho khách, hoặc có thể bán gián tiếp cho du khách thông qua việc cung cấp cho các quầy thổ cẩm ở các chợ vùng cao trong tỉnh, các cửa hàng bán đồ lưu niệm tại thị trấn Sa Pa, Bắc Hà... Đặc biệt, thổ cẩm đồng bào Mông, Dao (Sa Pa) còn được xuất khẩu sang thị trường ngoài nước như Mỹ, Pháp, Đan Mạch…
Đến Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát, Si Ma Cai… du khách có thể bắt gặp hình ảnh chị em phụ nữ, thậm chí những em nhỏ tranh thủ, thêu ở bất cứ đâu. Chị Tẩn Tả Mẩy, dân tộc Dao, thôn Xả Séng, xã Tả Phìn cho biết: Hằng năm, trừ những ngày ra đồng ruộng, chị em lại tranh thủ thêu quần, áo, váy hay mũ, túi thổ cẩm để bán cho khách du lịch.
(Ảnh: Internet)
Đây là công việc giúp gia đình chị có thu nhập, thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Để giữ gìn nghề truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Lào Cai đã và đang triển khai nhiều chương trình dự án bảo tồn và phát huy bản sắc truyền thống dân tộc, nổi bật là nghề thêu, dệt thổ cẩm.
Đến Lào Cai ngắm những thiếu nữ dân tộc Mông, Dao ngồi thêu thổ cẩm trên những tảng đá ven đường, đem lại cho khách du lịch cảm nhận thú vị về con người và sinh hoạt của đồng bào nơi đây.
Những đôi tay khéo léo, cần cù để lưu giữ nghề
Nghề thêu, dệt vải thổ cẩm truyền thống dân tộc Thái ở Điện Biên được làm ra từ chính đôi bàn tay của những người phụ nữ đảm đang. Họ chịu thương chịu khó, làm tất cả các khâu từ chuẩn bị nguyên liệu: Trồng bông, hái dâu nuôi tằm, bật bông, xe sợi, dệt vải, đến lên rừng tìm các lá, cây về nhuộm màu cho vải, nhuộm chỉ và thêu thùa thành sản phẩm.
Xưa kia, nghề này rất thịnh hành tại khắp các bản làng người Thái, khi đến đâu cũng cảm nhận âm điệu nhịp nhàng của tiếng thoi đưa; bắt gặp hình ảnh người phụ nữ chăm chỉ dệt vải bên khung cửi, cần mẫn se kim thêu thùa. Dẫu vậy, ngày nay khi các sản phẩm may mặc công nghiệp được bán nhiều trên thị trường thì nghề dệt, thêu thổ cẩm Thái đã không mấy phát triển nữa, chỉ còn rất ít những người ở một số bản còn duy trì vì lòng đan mê và mong muốn giữ gìn nét văn hóa dân tộc mình.
Nằm ven quốc lộ, bản Mển, xã Thanh Nưa, huyện Điện Biên là số ít bản còn đông chị em phụ nữ vẫn ngày đêm cần mẫn bên khung cửi dệt, thêu những tấm thổ cẩm truyền thống. Với mong muốn gìn giữ và phát triển nghề, các chị em đã liên kết thành lập Hợp tác xã Thêu dệt thổ cẩm dân tộc Thái. Đến nay, sau gần 10 năm thành lập, đi vào hoạt động, Hợp tác xã tựa như “ngôi nhà chung” để chị em cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, bí quyết làm nghề, hăng say lao động cải thiện kinh tế gia đình.
Chị Lò Thị Minh, bản Mển tâm sự: Nghề dệt thổ cẩm gắn bó với phụ nữ Thái từ lâu đời. Khi lên 6 - 7 tuổi, chị em nào trong bản cũng chăm chỉ theo học người lớn các công đoạn thêu thùa, dệt vải. Phải rất kiên trì, thực hiện nhiều công đoạn tỉ mỉ, sáng tạo, chị em mới làm ra được một sản phẩm thổ cẩm đẹp mắt, hoa văn tinh tế.
Những sản phẩm thổ cẩm thủ công đa sắc màu đang góp bảo tồn và phát triển văn hóa dệt, thêu truyền thống của các đồng bào dân tộc thiểu số, không chỉ phán ánh vẻ đẹp của thiên nhiên mỗi vùng, miền, mà còn phản ánh ý niệm thẩm mỹ, tín ngưỡng tâm linh và lịch sử, văn hóa của mỗi dân tộc.
Minh Lý (TH)
Tag :
