Lai Châu: Khôi phục giống lúa nếp Khẩu Hốc
“Tuy là giống nếp đặc sản, nhưng hiện nay số hộ gieo trồng không nhiều, có nguy cơ bị mất giống. Hiện địa phương chỉ còn 3 bản duy trì gieo trồng với diện tích khoảng chục ha/năm. Năng suất trung bình đạt từ 10 - 12 tạ/ha”, ông Ương nói thêm.
Với mục tiêu khôi phục lại giống lúa nếp Khẩu Hốc trở về đúng giống gốc nguyên bản, Trung tâm Chuyển giao Công nghệ và Khuyến nông (CETDAE) - Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lai Châu, UBND huyện Tân Uyên phục tráng giống trên nền đất nương.
Theo đó, vụ thứ nhất (vụ mùa 2018), CETDEA đã điều tra xây dựng bảng mô tả giống và chọn lọc được 500 cá thể (Go) có các đặc điểm đúng với bảng mô tả giống lúa nếp Khẩu Hốc để tiếp tục chọn lọc ở vụ mùa 2019.
Tham quan ruộng lúa nếp Khẩu Hốc.
Giai đoạn trước khi thu hoạch 5 ngày, từ 320 dòng có mỏ hạt vàng, dựa vào màu sắc vỏ trấu màu vàng, chọn được 280 dòng, loại 40 dòng do vỏ trấu có màu vàng đậm ánh tím.
Với 280 dòng được chọn hiện tại, tiến hành đo đếm các chỉ tiêu cấu thành năng suất và năng suất của các dòng trong phòng thí nghiệm để tiếp tục chọn các dòng đạt tiêu chuẩn và loại các dòng không đạt yêu cầu. Các dòng đạt tiêu chuẩn yêu cầu tiếp tục đánh giá và chọn ở vụ mùa năm 2020.
Ông Nguyễn Xuân Dũng, Phó Giám đốc CETDAE cho biết: “Chúng tôi đã điều tra, tổ chức xin ý kiến các cán bộ kỹ thuật địa phương, già bản, nông dân có kinh nghiệm nhiều năm gieo trồng giống Khẩu Hốc và đã xây dựng được bảng mô tả giống lúa Khẩu Hốc với 65 tính trạng đặc trưng. Phục tráng và nghiên cứu quy trình gieo trồng để đảm bảo năng suất, chất lượng tốt nhất làm cơ sở để phát triển giống và xây dựng thương hiệu cho địa phương”.
Song song với quá trình phục tráng giống lúa nếp Khẩu Hốc trên đất nương, vụ mùa 2019, CETDAE đã thử nghiệm gieo trồng xuống ruộng nước (ruộng 1 vụ) để đánh giá sự phát triển, sinh trưởng, chất lượng, năng suất lúa nếp Khẩu Hốc.
Khi triển khai, mọi quy trình canh tác như ngâm ủ thóc, làm đất, cấy, làm cỏ, bón phân… đều được thực hiện đúng kỹ thuật, theo cách làm truyền thống của người dân khi cấy lúa nước.
Cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe, khả năng chống đổ tốt, bông to, hạt mẩy. Năng suất dự kiến khoảng từ 25 - 30 tạ/ha.
Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Uyên, ông Bùi Huy Phương nhất trí cao việc đưa giống lúa nếp Khẩu Hốc xuống ruộng nước. Mặc dù, đây là vụ thứ nhất nhưng đã đem lại nhiều kết quả khả quan.
Ông Phương thổ lộ, hiện trồng lúa trên nương rất nghèo dinh dưỡng, đất nương không còn màu mỡ như trước nên việc đưa giống lúa nếp Khẩu Hốc xuống ruộng nước là một hướng đi đúng đắn. Khi đưa xuống ruộng, cây lúa phát triển đồng đều, sinh trưởng tốt. Bông to, hạt mẩy, năng suất cao hơn so với gieo trồng trên nương, đặc biệt giá gạo rất cao...
Cầm bông lúa trên tay, một cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tân Uyên cho rằng, lúa nếp Khẩu Hốc rất “bén duyên” với ruộng nước. Cây phát triển tốt, nhiều bông, hạt thóc mẩy, ít hạt lép, chưa thấy nhiễm sâu bệnh hại. Do đó, cần mở rộng diện tích và thay đổi phương pháp gieo trồng từ trên nương xuống ruộng để hướng tới sản xuất hàng hóa, phát triển thương hiệu cho
giống lúa bản địa này.
Vụ mùa 2019, gia đình ông Lầu A Lền, bản Ngam Ca, xã Nậm Sỏ tham gia sản xuất khoảng 5.000m2 lúa nếp Khẩu Hốc dưới ruộng nước. Chỉ tay vào ruộng lúa vàng ươm, sắp đến ngày thu hoạch, ông Lềnh bộc bạch: Khẩu Hốc rất phù hợp với ruộng nước. Cây lúa đồng đều, sinh trưởng, phát triển khỏe, hạt to, dài bông.
Ông Dương Đình Đức, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lai Châu cho biết: “Là giống lúa bản địa chủ lực nên địa phương cần phát triển sản xuất hàng hóa; xây dựng thương hiệu gạo đặc sản để góp phần nâng cao đời sống cũng như đảm bảo an ninh lương thực cho bà con”.
Bài và ảnh Mai Chiến
Tin liên quan
Tin mới hơn

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống
09:41 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”
22:13 | 07/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển
11:03 | 06/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn
09:06 | 04/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phái đoàn Thương mại Năng lượng Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác cho ngành điện gió ngoài khơi tại Anh
11:01 Tin tức

Chăn nuôi an toàn sinh học – Hướng đi hiệu quả cho người dân Văn Quan
10:54 Kinh tế

Lễ khởi công xây dựng đình làng Đốc Tín
10:54 Tin tức

Bắc Kạn: Xây dựng thương hiệu OCOP gắn với bản sắc và phát triển bền vững
10:27 OCOP

Cách ăn uống tốt nhất giúp ngăn ngừa hình thành sỏi thận
10:27 Sức khỏe - Đời sống