Cốm xào - món ngon của mùa thu
Thuở xưa, cứ đến tháng Tám âm lịch là các bà, các chị người làng Vòng gánh những gánh cốm đi bán rong khắp phố phường Hà Nội. Các cô hàng cốm áo nâu, chít khăn mỏ quạ, chân đất gánh hai thúng cốm bằng cái đòn gánh tre có đầu uốn cong, rao lảnh lót: “Ai cốm đơiiiiiii!”. Một bên quang của cô là thúng cốm; một bên là thúng đựng cả chồng lá sen non, với túm rơm buộc hờ hững trên quang. Mỗi thúng được đậy bằng một cái mẹt, trên mẹt lại phủ mấy lớp lá sen già.
Về chiếc đòn gánh đặc biệt của các cô hàng cốm Hà Nội, nhà văn Nguyễn Tuân từng miêu tả: “Ai mà lầm được cái gánh cốm Vòng có cái đòn gánh dị thường một đầu thẳng một đầu cong vút lên như cái ngọn chiếc hia tuồng Bình Định. Cái đòn gánh cổ truyền ấy là cả một thân tre đánh cả gốc, đầu cong chính là cái phần gốc cây mà có khi phải chọn hàng chục bụi tre mới tìm đúng được một chiếc đòn gánh cốm vừa ý. Cho nên đã có những cái đòn gánh cong truyền đi vai người này đến vai người khác có hàng mấy đời liền”.
Người Hà Nội xưa tinh tế lắm. Chỉ cốm thôi nhưng có rất nhiều loại: Cốm giót, cốm đầu nia, cốm lá me, cốm bánh tẻ... Cốm giót là hạt cốm sữa non, mỏng mềm đến nỗi chúng dính cả lại với nhau thành từng nắm. Cốm giót nhìn không đẹp nhưng ăn thì ngọt lịm, dẻo thơm. Mỗi mẻ, chỉ có đôi ba lạng cốm giót. Thường thì cốm giót, cốm đầu nia để ăn với chuối trứng cuốc, còn cốm bánh tẻ để xào…
Đúng như Thạch Lam đã viết: “Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ: Trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một, còn giữ lại cái ấm áp của những ngày mùa hạ trên hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may chút bụi nào”.
Gói cốm giao cho khách hàng bao giờ cũng được gói bằng lá sen và buộc bằng những sợi rơm nếp. Cốm mang về, cởi cái lạt rơm thơm mùi lúa nếp, mở gói lá sen, nhìn những hạt cốm xanh mướt và mềm, chụm mấy ngón tay, nhón vài hạt, thả nhẹ vào đầu lưỡi, nhẩn nha để vị dẻo thơm, ngọt tan ra, thấm vào…
Những hạt cốm xanh dẻo bùi được thưởng thức như một món ăn chơi và chế biến thành các món ăn mặn, ngọt. Một trong những món ngon ngọt không thể thiếu của người Hà Nội ngày thu là món cốm xào.
Cốm để xào ngon nhất là dùng cốm bánh tẻ vì hạt cốm không non quá, không già quá, có vị ngọt thanh thanh. Ngào cốm với một chút đường cát, đảo trên lửa nhỏ, để hạt cốm quện với đường, cho đến khi róc chảo thì đơm ra đĩa, dùng đũa cả miết nhẹ cho cốm dàn đều là xong.
Nghe thì dễ vậy, nhưng để xào được đĩa cốm ngon không hề đơn giản. Trước khi xào, phải vẩy nước vào ủ cho hạt cốm nở đủ độ. Tùy loại cốm mà cho đường và có thể trộn luôn một chút dầu ăn để khi xào xong hạt cốm mọng lên óng ả. Cầu kỳ hơn nữa thì cho một ít dừa nạo mỏng để tạo nên một “bản hợp xướng” hoàn hảo cho vị giác.
Cốm xào là món tráng miệng hay món ăn vặt ở Hà Nội từ xưa. Pha một ấm trà ngon, chọn chiếc đĩa thật đẹp, cắt từng miếng cốm xào, ngắm nghía, hít hà, nhấm nháp cái hương vị dẻo thơm tinh túy của nó, nhấp ngụm trà sen… sẽ thấy cả mùa thu ở đó.
Thu Hằng/Theo NSHN
Tin liên quan
Tin mới hơn
![Ứng dụng giá trị nghệ thuật Tuồng trong đời sống đương đại](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2023/112023/27/11/047454a8-b983-4290-8f42-bcb15d88e63b20231127114045.jpg?rt=20231127114049?231127024651)
Ứng dụng giá trị nghệ thuật Tuồng trong đời sống đương đại
14:46 | 27/11/2023 Văn hiến Hà Thành
![(Hoàn Kiếm) Tưng bừng hoạt động chào mừng ngày Di sản Văn hóa Việt Nam tại phố cổ Hà Nội](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2023/112023/20/15/370293192-593916786165438-256306220891501207-n20231120151031.jpg?rt=20231120151033?231120031501)
(Hoàn Kiếm) Tưng bừng hoạt động chào mừng ngày Di sản Văn hóa Việt Nam tại phố cổ Hà Nội
15:15 | 20/11/2023 Văn hiến Hà Thành
![( Long Biên) Ấn tượng khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2023/112023/20/13/z4897920057627-ae4d7524dea3e62babe9f744cf0e100420231120133044.jpg?rt=20231120133046?231120014856)
( Long Biên) Ấn tượng khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023
13:48 | 20/11/2023 Văn hiến Hà Thành
![Quận Hoàn Kiếm: Gắn biển công trình tu bổ, tôn tạo đình Trung Yên](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2023/072023/03/09/cac-dai-bieu-quan-hoan-kiem-va-phuong-hang-baccat-bang-khanh-thanh-cong-trinh20230703091340.jpg?rt=20230703091342?230703103924)
Quận Hoàn Kiếm: Gắn biển công trình tu bổ, tôn tạo đình Trung Yên
10:39 | 03/07/2023 Văn hiến Hà Thành
![Quận Hoàn Kiếm tổ chức lễ gắn biển công trình tu bổ, tôn tạo đình Hà Vĩ](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2023/062023/10/16/cacdai-bieu-tham-du-buoi-le-chup-anh-tai-cong-tam-quan-den-ha-vi20230610162120.jpg?rt=20230610162209?230612094341)
Quận Hoàn Kiếm tổ chức lễ gắn biển công trình tu bổ, tôn tạo đình Hà Vĩ
09:43 | 12/06/2023 Tin tức
![Nhà báo Bùi Xuân Vinh - một người trọn nghĩa vẹn tình](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/062022/21/09/ong20vinh20230217031904.5594230.jpg?220621094500)
Nhà báo Bùi Xuân Vinh - một người trọn nghĩa vẹn tình
09:45 | 21/06/2022 Văn hiến Hà Thành
Tin khác
![Bảo tồn Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long: Dấu ấn 10 năm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/092020/09/09/hoang-120230217031509.1301190.jpg?200909093800)
Bảo tồn Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long: Dấu ấn 10 năm
09:38 | 09/09/2020 Văn hiến Hà Thành
![Dường như thu đã về phố](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/092020/04/15/thu20230217031511.8235420.jpg?200904032200)
Dường như thu đã về phố
15:22 | 04/09/2020 Văn hiến Hà Thành
Công bố kết quả cuộc thi Sáng tác tranh cổ động kỷ niệm 1010 năm Thăng Long - Hà Nội
13:54 | 27/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Hà Nội mùa thu trong ký ức tuổi thơ tôi](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/26/16/4fdf1f353176d828816720230217031517.0502360.jpg?200826040300)
Hà Nội mùa thu trong ký ức tuổi thơ tôi
16:03 | 26/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Hương cốm Hà Nội](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/26/16/com20120230217031907.4847350.jpg?200826040000)
Hương cốm Hà Nội
16:00 | 26/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Phát động cuộc thi viết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/21/08/ho-guom20230217031910.2167940.jpg?200821085300)
Phát động cuộc thi viết ''Hà Nội trong tôi''
08:53 | 21/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Xẩm Hà Thành: sống dậy nghệ thuật dành cho đại chúng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/20/10/tai20xuong20220230217031912.8428900.jpg?200820101900)
Xẩm Hà Thành: sống dậy nghệ thuật dành cho đại chúng
10:19 | 20/08/2020 Văn hiến Hà Thành
Hà Nội yêu cầu khẩn trương hoàn thành các dự án chỉnh trang đô thị
14:43 | 19/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Triển lãm “Cách mạng tháng Tám - Mốc son lịch sử”](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/19/10/trien-lam20230217031917.8057770.jpg?200819101800)
Triển lãm “Cách mạng tháng Tám - Mốc son lịch sử”
10:18 | 19/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Con đường bích họa dài nhất Thủ đô](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/18/15/con-duong20230217031920.3334630.jpg?200818030200)
Con đường bích họa dài nhất Thủ đô
15:02 | 18/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Duyên dáng cầu Thê Húc](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/18/14/cau-the-huc20230217031806.5877540.jpg?200818025600)
Duyên dáng cầu Thê Húc
14:56 | 18/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Hà Nội đạt giải thưởng Travelers’ Choice Adwards 2020](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/18/14/ha-noi20230217031809.2776390.jpg?200818020900)
Hà Nội đạt giải thưởng Travelers’ Choice Adwards 2020
14:09 | 18/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Hùng tráng Quốc ca Việt Nam](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/18/14/quoc-ca20230217031811.8809790.jpg?200818020200)
Hùng tráng Quốc ca Việt Nam
14:02 | 18/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![Mở rộng không gian văn hóa phố Phùng Hưng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/langnghevietcomvn/082020/18/13/vom20cau20phung20hung20230217031814.5532150.jpg?200818014600)
Mở rộng không gian văn hóa phố Phùng Hưng
13:46 | 18/08/2020 Văn hiến Hà Thành
![qc-vinamilk-100-thanh-trung](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/13/8-300x25020240122135907.jpg?rt=20240122135908)
![TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/26/15/thumbnail/img7243-1721864281096275832949-20-0-621-962-crop-172186456336340879560920240726151716.0157400.jpg?rt=20240726152643?240726032828)
TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
15:27 Tin tức
![Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/thumbnail/3520240717233703.jpg?rt=20240718234710?240726031633)
Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới
15:16 Nông thôn mới
![Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/22-120240725092304.jpg?rt=20240725092952?240726031548)
Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
15:15 Tin tức
![Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/3820240725092247.jpg?rt=20240725094126?240726031454)
Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
15:14 Nghiên cứu trao đổi
![Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/1620240725092314.jpg?rt=20240725130026?240726031417)
Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất
15:14 Khuyến công
![qc-vinamilk-dinh-duong-vang](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/14/6-300x50020240122140218.jpg?rt=20240122140220)
![ct-tnhh-pt-xuan-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ct-tnhh-pt-xuan-thanh20240618120024.png?rt=20240618120024)
![ctcp-xd-tan-loc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/ctcp-xd-tan-loc20240618115958.png?rt=20240618115958)
![nong-nghiep-xanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/nong-nghiep-xanh20240618114304.png?rt=20240618114304)
![minh-hieu](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/minh-hieu20240618120332.png?rt=20240618120338)
![nhu-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/nhu-thanh20240618120332.png?rt=20240618120437)
![an-phat](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/an-phat20240618120333.png?rt=20240618120501)
![thanh-chau](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thanh-chau20240618120335.png?rt=20240618120525)
![thuan-duc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thuan-duc20240618120336.png?rt=20240618120545)
![ha-tinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ha-tinh20240618120337.png?rt=20240618120604)
![binh-dinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/binh-dinh20240618120337.png?rt=20240618120617)