Bắc Ninh: Làng Đình Tổ có nghề làm tương lâu đời
LNV - Tương truyền nghề làm tương ở Đình Tổ huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) có từ lâu đời, gắn với truyền thuyết về vị Trạng nguyên của nước Đại Việt, Lê Văn Thịnh. Chuyện kể rằng khi qua Đình Tổ khi về đến làng, Ngài bị ốm thèm ăn bát cháo Thái, một khúc cá nướng chấm tương. Người dân Đình Tổ lấy mốc thời gian đó là thời gian ra đời của nghề làm tương và nấu cháo Thái.
Khác với các loại tương khác, tương Đình Tổ khác được làm từ nguyên liệu chính là ngô, ngoài ra còn có đỗ tương và gạo nếp cái hoa vàng. Tất cả đều được ủ và lên men tự nhiên không dùng bất kỳ một loại hoá chất hay men phụ trợ nào.
Đỗ tương sau khi đãi sạch, để khô rồi đem rang tới khi có mùi thơm và ngả vàng. Sau khi bỏ vỏ và tách vỡ đôi, cho đỗ tương vào vại, chum sành, ngâm với nước đã đun sôi và ủ cho lên men. Trong suốt quá trình ủ ngâm, phải kiểm tra, đảo đều, vớt bọt để tương có độ sánh, mịn đạt tiêu chuẩn.
Trong lúc chờ đỗ lên men thì làm mốc (men cái). Ngô sau khi phơi khô phải sàng kỹ cho hết sạch mày và vỏ bên ngoài, chỉ giữ lại phần sọ bên trong rồi ngâm mềm. Gạo nếp cái hoa vàng vo sạch, ngâm cho nở hạt gạo rồi trộn với ngô đồ lên thành xôi và cho ủ kín trong túi ni lông hoặc túi vảiđể lên men.
Tương Đình Tổ khác biệt ở chỗ là không để cơm nếp lên men mốc xanh, mà để cơm lên men trong điều kiện yếm khí, hạn chế mất màu và mùi so với lên men tiếp xúc không khí. Công đoạn này người dân gọi là nấu mốc. Sau khi có được mốc thì đổ vào chum đỗ tương đảo đều, cứ 9 bát tương thì 2 bát muối. Tất cả nguyên liệu tiếp tục ngâm 1 tuần rồi đem xay mới tạo ra tương thành phẩm.
Chính màu của ngô đã tạo nên sắc vàng nâu cho tương. Mùi thơm của nếp hòa quyện mùi thơm của đỗ tương rang tạo nên hương vị tương thơm ngon. Độ dẻo của nếp làm cho tương thêm sánh đặc, mịn và béo ngậy chứ không loãng như một số tương khác. Do quá trình lên men tự nhiên trong nước chín, có tỉ lệ muối cụ thể nên tương Đình Tổ có độ ngọt tự nhiên, độ mặn vừa phải.
Tương ăn có giá trị dinh dưỡng cao, dùng chấm các món ăn như: rau luộc, thịt luộc, cá nướng, bánh đúc… hoặc dùng làm gia vị cho các món kho. Hiện nay, tương Đình Tổ không còn nằm trong phạm vi thôn xã nữa mà chở thành thương hiệu lớn được cả nước biết đến.
Đỗ tương sau khi đãi sạch, để khô rồi đem rang tới khi có mùi thơm và ngả vàng. Sau khi bỏ vỏ và tách vỡ đôi, cho đỗ tương vào vại, chum sành, ngâm với nước đã đun sôi và ủ cho lên men. Trong suốt quá trình ủ ngâm, phải kiểm tra, đảo đều, vớt bọt để tương có độ sánh, mịn đạt tiêu chuẩn.
Chum tương Đình Tổ
Trong lúc chờ đỗ lên men thì làm mốc (men cái). Ngô sau khi phơi khô phải sàng kỹ cho hết sạch mày và vỏ bên ngoài, chỉ giữ lại phần sọ bên trong rồi ngâm mềm. Gạo nếp cái hoa vàng vo sạch, ngâm cho nở hạt gạo rồi trộn với ngô đồ lên thành xôi và cho ủ kín trong túi ni lông hoặc túi vảiđể lên men.
Tương Đình Tổ khác biệt ở chỗ là không để cơm nếp lên men mốc xanh, mà để cơm lên men trong điều kiện yếm khí, hạn chế mất màu và mùi so với lên men tiếp xúc không khí. Công đoạn này người dân gọi là nấu mốc. Sau khi có được mốc thì đổ vào chum đỗ tương đảo đều, cứ 9 bát tương thì 2 bát muối. Tất cả nguyên liệu tiếp tục ngâm 1 tuần rồi đem xay mới tạo ra tương thành phẩm.
Chính màu của ngô đã tạo nên sắc vàng nâu cho tương. Mùi thơm của nếp hòa quyện mùi thơm của đỗ tương rang tạo nên hương vị tương thơm ngon. Độ dẻo của nếp làm cho tương thêm sánh đặc, mịn và béo ngậy chứ không loãng như một số tương khác. Do quá trình lên men tự nhiên trong nước chín, có tỉ lệ muối cụ thể nên tương Đình Tổ có độ ngọt tự nhiên, độ mặn vừa phải.
Tương ăn có giá trị dinh dưỡng cao, dùng chấm các món ăn như: rau luộc, thịt luộc, cá nướng, bánh đúc… hoặc dùng làm gia vị cho các món kho. Hiện nay, tương Đình Tổ không còn nằm trong phạm vi thôn xã nữa mà chở thành thương hiệu lớn được cả nước biết đến.
Bài, ảnh: Lam Lam
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hương Vân Trà - Nâng tầm Trà Việt từ những giá trị trà truyền thống
11:50 | 24/11/2025 Tin tức
Thái Nguyên là vùng đất gắn với cây chè truyền thống, sản phẩm chè được đem đi khắp các vùng miền và cả thị trường nước ngoài, được những người sành chè và nhiều thị trường khó tính chấp nhận. Tại Thái Nguyên vùng đất Tân Cương từ lâu được biết đến như “đệ nhất danh trà”, nơi hội tụ khí hậu, thổ nhưỡng và bàn tay cần mẫn của người trồng chè để tạo nên những búp trà xanh ngát, mang hương vị đặc trưng khó lẫn. Giữa không gian ấy, Hương Vân Trà nổi lên như một doanh nghiệp đi đầu trong hành trình gìn giữ và phát triển những giá trị trà truyền thống, đồng thời luôn mạnh dạn đổi mới để góp phần tạo nên một sản phẩm nông sản sạch, chất lượng, uy tín, đưa sản phẩm trà Tân Cương (Thái Nguyên) vươn tầm ra thế giới.
Vigo Bát Tràng: Hơi thở mới cho làng gốm nghìn năm tuổi
00:03 | 24/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bát Tràng ngôi làng gốm cổ kính ven sông Hồng, vốn nổi danh là “công xưởng” gốm sứ hàng đầu Việt Nam. Tuy nhiên, giữa guồng quay sản xuất hối hả, tiềm năng du lịch và giá trị văn hóa cốt lõi của làng nghề đôi khi bị lu mờ. Chính trong bối cảnh đó, một người con ưu tú của làng gốm, anh Lê Đình Tùng, đã nhen nhóm và hiện thực hóa dự án VIGO Bát Tràng, mang đến một hướng mới về trải nghiệm, kết nối và lan tỏa văn hóa Bát Tràng đến cộng đồng trong và ngoài nước.
Nghệ nhân thổi hồn vào những sản phẩm từ mây tre
00:03 | 24/11/2025 Tin tức
LNV - Đến số nhà 19, Hồ Phương Lưu (phường Đông Hài – TP Hải Phòng) mọi người sẽ nhìn thấy một cổng vòm hoàn toàn bằng Tre trên có biển hiệu “ WSV - GYM & COFFEE”. Bên trong cống này là một quán cà phê, đồng thời cũng là xưởng chế tác, trưng bày sản phẩm làm từ tre của nghệ nhân Nguyễn Văn Mạnh (43 tuổi), một Nghệ nhân chuyên xây dựng các nhà hàng, quán cà phê và các sản phẩm gia dụng khác rất độc đáo vừa mang tình truyền thống và hiện đại mà nguyên liệu hoàn toàn làm từ mây và tre.
Sẵn sàng cho đề cử làng nghề truyền thống tham gia mạng lưới các thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới
00:02 | 24/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề tạc tượng gỗ, tượng sơn son thếp vàng Sơn Đồng thu hút giới sành đồ thờ, trang trí bởi giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử. Đây là làng nghề có sức sống bền bỉ theo suốt chiều dài lịch sử đất nước. Có lúc thăng lúc trầm nhưng mạch nguồn nghề truyền thống tạc tượng sơn son thiếp vàng vẫn tồn tại và phát triển.
"Nước mắm Cà Ná" Khánh Hoà 100 năm tinh hoa từ biển
00:01 | 24/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những con cá cơm ngọt tươi, nẩy thịt, giàu đạm ướp với muối tinh chất tốt nhất vùng Đông Nam Á theo công thức ủ chượp - kéo rút gia truyền đã tích lũy qua trăm năm, tạo nên đặc sản “nước mắm Cà Ná” màu hổ phách với vị đậm đà, thơm ngon đến đến giọt cuối cùng.
Chuyên Mỹ: Vùng đất của những bàn tay giữ lửa nghề truyền thống
09:44 | 21/11/2025 Tin tức
LNV - Sau sáp nhập, xã Chuyên Mỹ mới nổi lên như trung tâm nghề thủ công phía Nam Hà Nội, nơi hội tụ nhiều làng nghề lâu đời như khảm trai – sơn mài, da giày, mộc mỹ nghệ, may mặc. Với nền tảng văn hóa đặc sắc và tinh thần sáng tạo bền bỉ, Chuyên Mỹ đang từng bước chuyển mình, hướng tới phát triển công nghiệp văn hóa và du lịch làng nghề.
Tin khác
Hành trình chuyển mình của các làng nghề Việt Nam
09:17 | 21/11/2025 Tin tức
LNV - Làng nghề không chỉ đơn thuần làm ra sản phẩm, mà phải trở thành chủ thể sáng tạo văn hóa: chuyển hóa bản sắc địa phương, lịch sử và mỹ thuật cổ truyền thành những sản phẩm sống động, phù hợp với thị hiếu người dùng. Chất lượng, thiết kế, bao bì, câu chuyện văn hóa… trở thành các yếu tố quan trọng tạo nên giá trị gia tăng cho sản phẩm thủ công.
Khơi mở sức sống mới cho di sản làng nghề Huế
09:16 | 21/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa không gian trầm mặc của Ngự Hà Viên, buổi sáng mùa thu xứ Huế như hiện lên bằng những gam màu cổ kính: mái ngói rêu phong, mặt nước lặng, những đường cong của kiến trúc xưa vẫn đằm mình giữa nhịp sống hiện đại. Trong không gian ấy, hội thảo “Khơi nguồn cảm hứng di sản kiến tạo tương lai làng nghề” diễn ra như một cuộc chuyện trò sâu lắng về cách gìn giữ và đánh thức đời sống mới cho di sản làng nghề cố đô.
‘Xanh hóa’ làng nghề: Hà Nội chuyển mình vì môi trường và tương lai
16:00 | 19/11/2025 Môi trường
Hà Nội đang đẩy mạnh “xanh hóa” các làng nghề truyền thống thông qua quy hoạch đồng bộ, ứng dụng công nghệ sạch, hoàn thiện chính sách và nâng cao ý thức cộng đồng.
Bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch trong bối cảnh mới
10:04 | 19/11/2025 Tin tức
LNV - Hội thảo “Các giải pháp bảo tồn, phát triển làng nghề gắn với du lịch, giữ gìn các giá trị văn hóa tạo ra đa giá trị cho làng nghề” vừa diễn ra với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, chuyên gia trong nước, quốc tế và các tổ chức nghề thủ công. Sự kiện nhằm chia sẻ kinh nghiệm, giới thiệu mô hình hiệu quả và đề xuất các giải pháp thiết thực để phát huy tiềm năng, lợi thế của làng nghề Việt Nam trong giai đoạn mới.
Người giữ hồn nón lá làng Chuông giữa nhịp sống hiện đại
16:34 | 18/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghề, nghệ nhân Lê Văn Tuy không chỉ làm nên những chiếc nón tinh xảo mà còn bền bỉ lan tỏa giá trị văn hóa làng Chuông ra thế giới.
Đưa khảm trai – sơn mài Chuyên Mỹ lên bản đồ thế giới
16:00 | 18/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày 17/11, xã Chuyên Mỹ tiếp đón gần 200 đại biểu quốc tế trong khuôn khổ chương trình thẩm định để công nhận làng nghề khảm trai - sơn mài Chuyên Mỹ trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới năm 2025.
Nâng tầm làng nghề trong chiến lược phát triển nông thôn bền vững
10:12 | 16/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Sau 6 năm triển khai Nghị định 52/2018/NĐ-CP và 3 năm thực hiện Chương trình bảo tồn, phát triển làng nghề theo Quyết định 801/QĐ-TTg, khu vực làng nghề nông thôn đạt nhiều kết quả nổi bật nhưng cũng đối mặt không ít thách thức về nguyên liệu, công nghệ, thị trường và nhân lực.
Chuyên Mỹ khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn năm 2025
23:00 | 15/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tối 15/11, UBND xã Chuyên Mỹ cùng Sở Nông nghiệp & Môi trường Hà Nội tổ chức khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn trên địa bàn thành phố Hà Nội. Tham dự khai mạc có đại diện các sở, ban, ngành Thành phố và địa phương lân cận.
Bảo tồn và Phát triển Làng nghề Việt Nam gắn với Du lịch và Giá trị Văn hóa
12:03 | 15/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong bối cảnh nhiều làng nghề truyền thống đang đối mặt với nguy cơ mai một, Hội thảo “Các giải pháp bảo tồn, phát triển làng nghề gắn với du lịch, giữ gìn các giá trị văn hóa, tạo ra đa giá trị cho làng nghề” diễn ra nhằm tìm lời giải cho bài toán vừa gìn giữ bản sắc vừa nâng cao giá trị kinh tế.
Làng miến dong Bình Lư vươn mình từ đặc sản quê hương
08:09 | 15/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày này, tại xã Bình Lư (tỉnh Lai Châu), không khí sản xuất miến dong trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ sáng sớm, dọc các con ngõ nhỏ, từng mẻ miến mới được đưa ra phơi, phủ trắng những khoảng sân, báo hiệu một mùa dong riềng bội thu và một năm sản xuất đầy kỳ vọng.
Khai mạc Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề Quốc tế 2025
22:00 | 14/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề Quốc tế 2025, sự kiện quy mô lớn quy tụ những sản phẩm tinh hoa cùng hàng trăm nghệ nhân trong và ngoài nước. Bên cạnh trưng bày và trình diễn nghề, Festival còn tạo ra không gian kết nối thương mại, giao lưu và chia sẻ kinh nghiệm nhằm thúc đẩy phát triển bền vững cho các làng nghề truyền thống.
Chào đón Đại biểu Quốc tế dự Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề 2025
18:00 | 14/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Chiều ngày 14/11, UBND TP. Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN &MT) đã tổ chức buổi làm việc với Hội đồng Thủ công thế giới và đoàn khách quốc tế tham dự Festival Bảo tồn và phát triển làng nghề quốc tế năm 2025
Tò he Xuân La và hành trình trong kỷ nguyên số
11:51 | 14/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong nhịp sống sôi động của thời đại công nghệ, khi trò chơi điện tử và giải trí trực tuyến chiếm lĩnh phần lớn đời sống tinh thần thì tò he vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Tò he giờ đây không đây không chỉ xuất hiện bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay thứ đồ chơi truyền thống ấy đã bước tới không gian mạng, đến gần hơn với công chúng trẻ. Người góp phần quan trọng trong hành trình ấy là nghệ nhân Đặng Văn Hậu, người con của làng Xuân La (xã Phượng Dực, Thành phố Hà Nội) - cái nôi của nghề nặn tò he trứ danh đất Thăng Long.
Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng phát huy thành tích tiến tới đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2030
23:18 | 13/11/2025 Tin tức
LNV - Bước vào thực hiện Nghị quyết Đại hội II Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng trong bối cảnh chính trị, kinh tế - xã hội của thế giới có những biến đổi sâu sắc, khó lường; thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, đặc biện là đại dịch Covid – 19 đã tác động tiêu cực, lâu dài đến phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và thành phố Hải Phòng.
Hải Phòng thúc đẩy phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch
23:17 | 13/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hải Phòng có hàng chục làng nghề truyền thống tuổi đời hàng trăm năm, những làng nghề này có tài nguyên phát triển du lịch.
Mới nhất
Đọc nhiều
Ninh Bình được Forbes vinh danh trong top 23 điểm đến đáng khám phá nhất thế giới
11:05 Du lịch làng nghề
LNV - Được mệnh danh “viên ngọc ẩn của châu Á”, Ninh Bình tiếp tục tỏa sáng trên bản đồ du lịch quốc tế khi xuất hiện trong danh sách 23 điểm đến đáng đến nhất thế giới do tạp chí Forbes bình chọn.
Lai Châu nâng tầm sản phẩm OCOP gắn với nông nghiệp sạch và phát triển bền vững
11:05 Tin tức
OVN - Thời gian gần đây, Lai Châu đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP song hành với nông nghiệp sạch, tạo bước chuyển quan trọng trong khai thác tiềm năng nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và xây dựng nền kinh tế nông nghiệp bền vững.
Ba Chẽ khởi sắc nhờ chuyển dịch cơ cấu và thu hút doanh nghiệp
11:04 Kinh tế
LNV - Sau hơn ba năm thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, xã Ba Chẽ ghi nhận bước chuyển mạnh mẽ trên các lĩnh vực kinh tế – xã hội, đặc biệt trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tạo nền tảng phát triển bền vững và thu
Hội chợ Thương mại và Du lịch quốc tế Việt - Trung 2025 sẽ diễn ra tại Móng Cái
11:04 Tin tức
LNV - Từ ngày 11 đến 15/12/2025, tại quảng trường Trung tâm phường Móng Cái 1 (Đại lộ Hòa Bình, Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh), Hội chợ Thương mại và Du lịch quốc tế Việt - Trung lần thứ 17 sẽ được tổ chức với quy mô lớn, mở ra nhiều cơ hội kết nối giao thươn
Gia Lai: Nhịp sống chưa trở lại sau mưa lũ, người dân tiếp tục đối mặt với trận bão lũ mới
11:03 Tin tức
LNV - Sau nhiều ngày bị cô lập với đất liền do mưa lũ, người dân xã đảo Nhơn Châu chưa kịp vội mừng vì đón được hai chuyến hàng cứu trợ thì phải chuẩn bị đối mặt với cơn bão số 15. Người dân ở các vùng bị ngập sâu, mới kịp dọn nhà, chạy chợ, buổi sáng tra
