Tranh gạo Vân Quân một trong những sản phẩm OCOP nổi bật của huyện Sóc Sơn.

OCOP tạo sức sống mới cho làng nghề

Các sản phẩm OCOP của Sóc Sơn tập trung ở 2 lĩnh vực thế mạnh là chế biến thực phẩm (chiếm 84,3%) và hàng thủ công mỹ nghệ, trang trí (chiếm 15,7%). Mặc dù không có nhiều làng nghề như các quận, huyện khác của TP Hà Nội, nhóm ngành thủ công - mỹ nghệ - trang trí tại các làng nghề mộc của Sóc Sơn vẫn được quan tâm, hỗ trợ với nhiều sản phẩm được chứng nhận OCOP.

Chị Nguyễn Thị Lan, chủ cơ sở sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp Trí Lan tại thôn Tăng Long, xã Việt Long, huyện Sóc Sơn hiện có một sản phẩm được TP Hà Nội cấp chứng nhận OCOP 3 sao. Trước đây, cơ sở của chị Lan chủ yếu sản xuất các sản phẩm theo đơn đặt hàng. Từ khi biết đến chương trình mỗi xã một sản phẩm, cùng với sự hỗ trợ từ phía chính quyền huyện Sóc Sơn, xưởng đã mày mò tạo ra những sản phẩm phù hợp với thị hiếu khách hàng để dự thi và mở rộng đầu ra cho sản phẩm. Thông qua các hội chợ, trang thông tin, các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ Trí Lan được nhiều người biết tới hơn, chị Lan chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Lan, chủ cơ sở sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp Trí Lan đang điều khiển tự động bằng máy móc với công nghệ CNC (điều khiển máy) vào sản xuất gỗ.

Sản phẩm của sở sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp Trí Lan.

Với định hướng đa dạng hóa và phát triển bền vững các sản phẩm OCOP, vực dậy các làng nghề của địa phương, huyện Sóc Sơn đã huy động nguồn lực mở các lớp tập huấn để tháo gỡ những khó khăn cho các chủ thể trong quá trình phát triển sản phẩm OCOP. Đồng thời, huyện cũng hỗ trợ kinh phí in tem, nhãn mác, mã QR, xây dựng thương hiệu và đưa sản phẩm OCOP tham gia xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu sản phẩm… Ngày 21/01/2022, huyện Sóc Sơn chính thức ra mắt trang web socsonshop.com để quảng bá giới thiệu các sản phẩm của huyện, đặc biệt là sản phẩm OCOP.

Huyện Sóc Sơn nỗ lực tìm đầu ra cho sản phẩm OCOP địa phương

Để đảm bảo đầu ra bền vững cho các sản phẩm OCOP, Trưởng phòng Kinh tế huyệnSóc Sơn Hoàng Thị Hà cho rằng, các doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư khoa học công nghệ vào sản xuất, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp, làng nghề. Sở Công thương Hà Nội bên cạnh việc hỗ trợ các quận, huyện mở thêm nhiều điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, còn cần là đầu mối kết nối các sản phẩm OCOP vào hệ thống các siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện ích, hệ thống thương mại địa phương, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị nhằm nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm OCOP trên thị trường.

Không ngừng sáng tạo những sản phẩm độc đáo

Trang web thương mại điện tử huyện Sóc Sơn hiện có riêng một mục trưng bày và bán các sản phẩm tranh gạo. Đây là sản phẩm OCOP 4 sao của hộ sản xuất Vân Quân (xã Đông Xuân, huyện Sóc Sơn), được đánh giá là điểm sáng trong phát triển sản phẩm OCOP toàn huyện.

Bên cạnh việc đi dạy ở trường, chị Nguyễn Thị Vân, chủ cơ sở sản xuất Vân Quân đã cần mẫn, sáng tạo và biến những hạt gạo trở thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, tinh xảo, tạo được việc làm có thêm thu nhập cho nhiều lao động nhàn rỗi của địa phương.

Theo chị Vân, để có màu ngả vàng, gạo cần rang trong vòng 30 phút. Muốn tạo màu nâu đen, gạo lại phải rang trên lửa trong 6 tiếng. Lâu hơn nữa, tới 7-8 tiếng gạo sẽ cho màu đen sẫm. Để hạt gạo rang đều đẹp màu, óng ả kỹ thuật rang phải chắc, luôn quan sát không rời mắt. Ðặc biệt không được dùng phẩm màu sẽ khiến hạt gạo bị mốc, dễ phai màu. Mày mò, đúc rút kinh nghiệm qua nhiều mẻ gạo rang, chị đã tạo ra được 42 màu sắc khác nhau.

Đến nay, sản phẩm tranh gạo Vân Quân không chỉ được biết đến rộng rãi trong nước mà nhiều du khách nước ngoài cũng tỏ ra thích thú với sản phẩm này. Rất nhiều cơ quan, đoàn thể đặt mua tranh gạo để làm quà tặng. Mỗi bức tranh bán ra thị trường với giá từ 120.000 nghìn đến 300.000 nghìn đồng, có bức lên đến 25 triệu đồng.

Tác phẩm tranh gạo độc đáo của cơ sở sản xuất tranh gạo Vân Quân tại xã Đông Sơn, huyện Sóc Sơn

Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối xây dựng nông thôn mới Hà Nội Nguyễn Văn Chí đánh giá, tranh gạo của hộ sản xuất chị Vân là sản phẩm hết sức độc đáo, được tạo nên từ ý tưởng sáng tạo và đôi bàn tay tài hoa của người nông dân. Ngoài khía cạnh phát triển kinh tế nông thôn, tranh gạo còn là phương thức quảng bá văn hóa Việt Nam rất đáng trân trọng. Những ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo như trên là hết sức cần thiết góp phần làm cho bức tranh kinh tế nông thôn tại Sóc Sơn ngày càng đa sắc.

Trong năm 2023, huyện Sóc Sơn phấn đấu có thêm 30 sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng từ 03 sao trở lên. Định hướng đến năm 2025, toàn huyện có từ 200 sản phẩm OCOP và xây dựng được ít nhất 01 trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch.

( Bài viết có sự phối hợp với Văn phòng Điều phối Nông thôn mới TP Hà Nội)