Rác thải đang "tấn công" Thành phố có tốc độ cao
Thống kê cho thấy, mỗi ngày toàn tỉnh Vĩnh Phúc phát sinh hơn 800 tấn rác, trong đó, khu vực đô thị mỗi ngày phát sinh 180 tấn và gần 700 tấn đối với khu vực nông thôn. Số rác trên được tập kết tại hàng trăm bãi rác tạm với tổng diện tích hàng trăm nghìn m2. Đa phần số rác trên được xử lý bằng cách chôn lấp và đốt.
Khó khăn trong việc giải bài toán xử lý rác thải đang tạo kẽ hở để rác thải y tế, chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp len lỏi vào các bãi rác dân sinh tại Vĩnh Phúc.
Cụ thể, tại huyện Vĩnh Tường, hơn sáu năm trôi qua, hàng triệu màn hình tivi, các bảng mạch điện tử chất sừng sững dọc cánh đồng. Hay ngay tại trung tâm của tình này, TP Vĩnh Yên, khi núi Bông thuộc phường Khai Quang mỗi ngày tiếp nhận và chôn lấp khoảng 100 tấn rác. Số rác tích tụ đến nay lên hàng chục nghìn tấn, tỉnh vẫn đang dừng ở phương án “chôn tạm”.
Còn tại tỉnh Thái Nguyên, với việc hơn 10.000 tấn bụi lò (thuộc danh mục chất thải nguy hại) của Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) chất lộ thiên ngay trung tâm TP Thái Nguyên (tỉnh Thái Nguyên) khiến nhiều người giật mình.
Hàng triệu màn hình tivi chất dọc cánh đồng ở huyện Vĩnh Tường
Mỗi năm nhà máy luyện thép Lưu Xá (thuộc TISCO) phát sinh hơn 3.000 tấn bụi lò và hơn 4.000 tấn với nhà máy luyện gang, TISCO đang tập kết hàng chục nghìn tấn chất thải nguy hại không được che chắn ngay giữa thành phố.
Cũng nằm giữa trung tâm một tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng đầu cả nước, người dân ở phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) cả chục năm nay điêu đứng vì ô nhiễm làng nghề giấy.
Một phường nhỏ như Phong Khê đang gánh trên mình hơn 200 nhà máy giấy, khói bụi nghi ngút bao trùm. Những cống nước thải màu vàng tuôn chảy vào các bể chứa rồi tuồn ra sông Ngũ Huyện Khê đang đẩy người dân vào cảnh điêu đứng vì ô nhiễm.
Ô nhiễm môi trường không chỉ là thách thức mà đang trở thành gánh nặng khi hậu quả để lại đang rất nặng nề. Môi trường đang xấu đi trong khi tốc độ phát triển kinh tế tại các tỉnh trên đang tăng cao.
Báo cáo Hiện trạng môi trường quốc gia được Bộ TN&MT công bố năm 2020 cho thấy, mỗi ngày toàn quốc có hơn 60 nghìn tấn chất thải rắn sinh hoạt. Ở đô thị hơn 30 nghìn tấn/ngày và khoảng 28 nghìn tấn ở khu vực nông thôn. Con số này tăng 46% so với năm 2010. Tỷ lệ thu gom toàn quốc đạt 58%.
Theo báo cáo trên, toàn quốc có hơn 1.300 cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, đa phần trong số đó là bãi chôn lấp (904 bãi) chiếm 71%. Nổi bật có TP.HCM với 9 nghìn tấn rác mỗi ngày, 70% trong số đó được chôn lấp.
Bụi lò chất lộ thiên ở TP Thái Nguyên
Coi chất thải là tài nguyên
Thống kê cũng cho thấy, chỉ có 20% bãi chôn lấp hiện nay đảm bảo vệ sinh môi trường. Việc chôn lấp đang đặt ra nhiều thách thức khi phương pháp này một mặt gây ô nhiễm môi trường, mặt khác đang lãng phí nguồn năng lượng từ số rác trên khi nhiều phương pháp đốt rác phát điện không còn xa lạ.
Lượng rác thải vẫn cứ tiếp tục tăng lên, nhất là tại các đô thị lớn buộc các cơ quan chuyên trách xắn tay vào cuộc xử lý. Một trong số đó là đề án tăng cường năng lực quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam do Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) phụ trách.
Theo đó, quan điểm của đề án này xác định, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh phải được quản lý theo hướng coi là tài nguyên, khuyến khích xử lý rác thành nguyên liệu, nhiên liệu, các sản phẩm thân thiện môi trường, xử lý chất thải kết hợp với thu hồi năng lượng, tiết kiệm đất đai.
Cụ thể, việc áp dụng phương pháp đốt rác phát điện được ưu tiên hàng đầu khi xét đến thực tế khối lượng rác phát sinh ở các tỉnh trên toàn quốc. Vì để có thể đốt rác phát điện, thì lượng rác tối thiểu cho mỗi lò đốt tối thiểu phải đạt 200 tấn rác/ngày.
Đối chiếu với số liệu thống kê cho thấy, toàn quốc chỉ có 8 địa phương có lượng rác thải phát sinh mỗi ngày dưới 300 tấn. Còn lại, số lượng rác thải tại các tỉnh trên toàn quốc đều đạt ngưỡng trên 300 tấn. Thậm chí, các địa phương tiềm năng lại là đô thị lớn như Hà Nội (6,5 nghìn tấn), TP.HCM (9 nghìn tấn) có lượng phát sinh rác rất lớn, đủ điều kiện vận hành lò đốt điện rác.
Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất hiện nay vẫn là công đoạn phân loại rác ở đầu nguồn, dù việc phân loại đã được quy định tại Nghị định 40 của Chính phủ. Nếu được phân loại thì rác sẽ chia thành loại có thể đốt, tái chế và chất thải khác. Giải quyết việc phân loại đầu nguồn là chìa khóa quan trọng để nhân rộng mô hình đốt rác phát điện tại nước ta hiện nay.
Không chỉ chất thải rắn sinh hoạt, đối với chất thải nguy hại hoàn toàn có thể biến nó thành tài nguyên có giá trị cao. Nhiều danh mục chất thải rắn đã được các công trình khoa học chứng minh về tính ứng dụng thực tiễn sau khi được tái chế.
Đơn cử như sỉ lò trong quá trình luyện thép, nhiều nghiên cứu cho thấy chất thải này hoàn toàn tái chế thành vật liệu xây dựng như gạch.
Thậm chí với cả vạn tấn bụi lò lộ thiên ở Thái Nguyên, từ chất thải thuộc danh mục “nguy hại” hoàn toàn có thể thành tài nguyên khi trong bụi lò chứa đến hơn 20% hàm lượng kẽm, với công nghệ tách kẽm hiện nay, hàng vạn tấn chất thải lộ thiên thực sự đang là “mỏ vàng” bị lãng phí.
Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, tháo gỡ từng nút thắt từ ý thức chủ nguồn thải, cơ chế chính sách, năng lực quản lý của chính quyền hay giải quyết bài toán nguồn lực, nguồn kinh phí… sẽ góp phần giải quyết bài toán rác thải đang làm đau đầu nhiều địa phương trên cả nước.
Bài, ảnh: Hà An
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hưởng ứng “Tuần lễ Quốc gia Nước sạch và vệ sinh môi trường năm 2024”
09:27 | 10/04/2024 Môi trường
Tọa đàm chuyển đổi nhiên liệu lò hơi hướng tới nền sản xuất phát thải thấp tại Việt Nam
09:53 | 08/04/2024 Môi trường
Hội thảo “Chất lượng nước - Những kỹ thuật mới nhất trong đảm bảo và kiểm soát chất lượng”
10:00 | 01/04/2024 Môi trường
Biến chất thải thành hàng hóa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường
10:00 | 01/04/2024 Môi trường
Hội hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ TP.Hà Nội tổ chức Lễ trồng cây hữu nghị năm 2024 tại huyện Quốc Oai
15:47 | 18/03/2024 Môi trường
Khắc phục tình trạng ô nhiễm làng nghề trong dịp tết Nguyên đán
15:17 | 31/01/2024 Môi trường
Tin khác
Vinamilk “bội thu” giải thưởng phát triển bền vững
10:56 | 22/01/2024 Môi trường
Ô nhiễm môi trường tại một số làng nghề vẫn chưa được xử lý triệt để
10:41 | 28/12/2023 Môi trường
Phát triển làng nghề: Cân bằng kinh tế và môi trường
09:12 | 28/12/2023 Môi trường
Bảo vệ môi trường làng nghề
10:45 | 21/11/2023 Môi trường
Một số giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
09:05 | 01/11/2023 Môi trường
Hải Phòng: Quy hoạch làng nghề truyền thống gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường
09:57 | 13/10/2023 Môi trường
Bắc Ninh: Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá - Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường
09:57 | 13/10/2023 Môi trường
Người phụ nữ tích cực bảo vệ môi trường Ninh Sở
13:58 | 02/10/2023 Môi trường
Hà Nội tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường tại các làng nghề
20:29 | 25/09/2023 Môi trường
Hoài Đức: Người dân làng nghề vẫn "sống chung" ô nhiễm môi trường
13:49 | 20/09/2023 Môi trường
Làng nghề ở xã Thanh Thùy tích cực bảo vệ môi trường để phát triển bền vững
09:43 | 31/08/2023 Môi trường
Đẩy mạnh dự án “Cánh rừng Net Zero”, Vinamilk khoanh nuôi tái sinh 25 ha rừng ngập mặn Cà Mau
11:08 | 21/08/2023 Môi trường
Thái Nguyên: Phát triển làng nghề gắn với bảo vệ môi trường
08:54 | 18/08/2023 Môi trường
Xây dựng làng nghề thân thiện môi trường, phát triển du lịch
09:37 | 14/08/2023 Môi trường
Than sạch không khói từ gáo dừa
10:25 | 11/08/2023 Môi trường
Nam Định: Nước mắm "Nhà thờ đổ" - Hương vị truyền thống vùng quê Hải Hậu
14:55 OCOP
11 công dụng tuyệt vời của lá lốt đối với sức khoẻ
14:55 Sức khỏe - Đời sống
Làng nghề truyền thống bún tươi Vân Cù
14:54 Làng nghề, nghệ nhân
Tinh hoa nghề truyền thống ở Cao Bằng
14:53 Làng nghề, nghệ nhân
Hành tăm ở vùng đất cát pha bạc màu
14:53 OCOP