Khát vọng hồi sinh từ làng nghề gốm

Nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát đã tổ chức hoạt động dạy làm tranh in khắc gỗ cho trẻ em đến tham quan Đường Lâm.

Tại Sơn Tây (Hà Nội), nghệ nhân, họa sĩ Nguyễn Tấn Phát đã dành nhiều năm tìm tòi, học hỏi để khôi phục nghề gốm Lò Nồi từng mai một. Không chỉ làm sản phẩm, anh còn kết hợp du lịch trải nghiệm tại Làng cổ Đường Lâm, giúp du khách hiểu hơn về câu chuyện nghề và cảm nhận cái hồn của gốm truyền thống.

Theo anh Phát, thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu người kế cận có tay nghề bài bản. “Muốn thu hút người trẻ, phải cho họ thấy nghề có thể đem lại cuộc sống ổn định, cơ hội sáng tạo và niềm tự hào giữ gìn bản sắc”, anh chia sẻ, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp kỹ năng truyền thống với thiết kế hiện đại, thương mại điện tử và marketing.

Anh Phát bày tỏ sự ủng hộ với quy định mới trong Luật Việc làm 2025: “Phần lớn thợ giỏi ở làng nghề đi lên từ con đường học nghề truyền thống. Nhà nước công nhận kỹ năng nghề không chính quy sẽ giúp họ có vị thế hơn, dễ dàng tham gia các dự án, ký kết hợp đồng hoặc tiếp cận chính sách hỗ trợ”.

Ở Bát Tràng, hoạt động sản xuất gốm sứ vẫn đậm chất làng nghề, mỗi sản phẩm ra đời nhờ sự phối hợp của nhiều bàn tay trong một ê-kíp nhỏ. Bà Phạm Thị Thu Hoài, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã Bát Tràng, cho biết đào tạo nghề ở đây chủ yếu tự phát, dựa vào nhu cầu từng hộ, chưa được tổ chức bài bản. “Quy định công nhận kỹ năng nghề không chính quy rất quan trọng, giúp tôn vinh thợ lành nghề và thúc đẩy đào tạo chuyên nghiệp, bền vững hơn”, bà Hoài nhấn mạnh.

Chính sách đi vào thực tiễn

Theo nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát, việc Nhà nước công nhận kỹ năng nghề không chính quy (Quy định của Luật Việc làm sửa đổi) sẽ nâng giá trị của người thợ, giúp họ có vị thế hơn trong hợp đồng lao động.

Theo Giám đốc Trung tâm Quốc gia về dịch vụ việc làm Ngô Xuân Liễu, hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm đã tổ chức nhiều phiên giao dịch, tư vấn định hướng nghề nghiệp, song nhiều làng nghề vẫn thiếu lao động có kỹ năng. Do đó, cần sự phối hợp giữa làng nghề, hiệp hội và cơ sở đào tạo để gắn kết đào tạo với sản xuất.

Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, đến quý II/2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ mới đạt 29,1%, trong khi hàng triệu lao động làng nghề chưa được công nhận kỹ năng. Việc ban hành nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Việc làm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo cú huých cho thị trường lao động, cải thiện chất lượng nhân lực, tăng hiệu quả tuyển dụng, đồng thời mở rộng cơ hội việc làm cho người dân.

Trung tâm Quốc gia về dịch vụ việc làm đang tham mưu triển khai các chương trình nâng cao chất lượng lao động, chú trọng thanh niên và lao động làng nghề. Bên cạnh đó, việc huy động sự tham gia của các nghệ nhân, hộ sản xuất và địa phương trong quá trình xây dựng chính sách được coi là yếu tố quan trọng để kết nối giữa phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch bền vững./.