Kiên Giang: Làng nghề nồi đất ở Hòn Đất
Những người lớn tuổi trong làng cho biết, nghề ra đời vào khoảng thế kỷ XX, tương truyền, vị tổ nghề là một người Khmer dần dà trở thành một nghề đặc sắc của người dân sinh sống tại vùng Hòn Đất. Trong đó, nghề này phát triển nhất vào mùa nông nhàn, khi vụ gặt vừa xong người ta lại chuyển sang nghề làm nồi đất, tận dụng nguyên liệu đất sét sẵn có, vừa tiết kiệm thời gian vừa có thêm thu nhập.
Đến với làng làm nồi đất, điều khiến mọi người ấn tượng nhất là hình ảnh những chiếc bếp, chiếc nồi... được phơi ngay ngắn đón ánh nắng mặt trời tại các khoảng sân trống. Bên cạnh đó, những tiếng cười nói của những người thợ vẫn vang lên rộn rã mặc kệ những các nắng gắt giữa trưa hay giọt mồ hôi rơi đầy trên mặt, lưng áo.
Để hoàn thành được một chiếc nồi đất khá vất vả, trải qua nhiều công đoạn và cần nhiều kinh nghiệm lẫn sự khéo léo từ đôi tay người thợ. Nguyên liệu đất sét dùng để chế biến phải thật dẻo, mịn và chắc, chịu nhiệt và kết dính tốt. Sau đó, người thợ phải tiến hành nhào nặn, vỗ và tạo hình sản phẩm, làm bóng và tạo hoa văn cho sản phẩm. Qua các công đoạn kể trên, người thợ tiếp tục xếp các sản phẩm lên những tấm ván để phơi ngoài sân nắng, cho các sản phẩm kiệt nước. Khoảng một tuần hoặc cho đến 10 ngày, mới bắt đầu cho các sản phẩm bằng đất sét vào lò nung. Đồng thời, tùy vào độ dày mỏng của các sản phẩm khác nhau mà người ta sẽ xếp theo trật tự dày ở trong, mỏng ở ngoài. Đặc biệt, khi đốt lò nung, thợ đứng lò sẽ xếp các sản phẩm khắp khuôn lò, nhét rơm khô vào bên trong các bình. Cùng lúc đó chất thêm rơm và than củi bên trên các sản phẩm để chín đều từ trong ra ngoài, hạn chế sự chênh lệch nhiệt độ tránh dẫn đến hiện tượng sản phẩm bị rạn nứt hoặc “chín” không đều.
Và chỉ tận mắt chứng kiến các công đoạn làm mới có thể thấy được việc cho ra đời một sản phẩm như ý đòi hỏi người thợ phải có kỹ thuật cao, đôi tay uyển chuyển, mềm mại, sáng tạo và cả sự cần cù, chịu thương chịu khó. Chính điều này đã khiến mọi người khắp miền ưu ái gọi tên người thợ làm nồi đất huyện Hòn Đất là “Những người thổi hồn cho đất”. Có thể nói, sự khéo léo, tài hoa của họ đã biến những thớ đất vô tri vô giác thành biết bao vật dụng hữu ích cho đời sống con người. Trong đó, mỗi sản phẩm với một sắc vóc riêng, tổng hòa thành sự phong phú cho làng nghề nắn nồi đất.
Nghề làm nồi đất tại Hòn Đất - lưu giữ, văn hóa đặc trưng của miền đồng quê sông nước.
Đặc biệt, khi đặt chân đến nơi đây hình ảnh những cụ ông, cụ bà tuổi đã ngoài 70 vẫn còn theo nghề, bởi trong trái tim họ lòng yêu nghề này luôn cháy bỏng. Bằng kinh nghiệm, bằng những hiểu biết, họ truyền lại cho thế hệ trẻ tình yêu với đất, với lửa, với muôn hình vạn trạng những sản phẩm từ đất đai quê hương. Tính đến nay, làng nghề vẫn còn hơn 100 hộ gia đình lưu giữ và gắn bó với nghề. Các mặt hàng nơi đây được tiêu thụ chủ yếu ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh miền Đông Nam bộ.
Mặc dù ngày nay có nhiều sản phẩm dùng trong nhà bếp làm bằng những nguyên liệu kim loại hoặc hợp kim khá thuận tiện, tuy nhiên, nghề làm nồi đất ở Hòn Đất - Kiên Giang vẫn giữ vững một vị trí nhất định cho mình, góp phần bảo tồn những giá trị truyền thống, dấu ấn văn hóa vùng.
Nghề làm nồi đất tại Hòn Đất, Kiên Giang minh chứng cho sức sống của một làng nghề truyền thống vượt qua thời gian không gian, lưu giữ những kỷ niệm đẹp, văn hóa đặc trưng mang bóng hình của miền đồng quê sông nước bình dị.
Bài và ảnh: An Yên
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn
13:54 | 18/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề
11:06 | 18/09/2024 OCOP
Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024
14:59 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định triển khai giải pháp ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp
14:45 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Du lịch trải nghiệm nghề truyền thống
09:50 | 17/09/2024 Du lịch làng nghề
Nông dân Phú Thọ "kiếm bộn tiền" nhờ một thứ quả đặc biệt không thể thiếu trên mâm ngũ quả Tết Trung thu
09:43 | 17/09/2024 Kinh tế
Tin khác
Hàng trăm ha Đào Nhật Tân bị lụi tàn sau Cơn bão số 3 (Yagi)
09:39 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người "Thổi hồn" cho nghề làm bánh oản cổ truyền
16:03 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cơ hội để phát huy tiềm năng của làng nghề truyền thống
11:17 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tơ lụa Tân Châu mang đậm dấu ấn văn hoá truyền thống
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Cao Bằng
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong của người Dao Tiền
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm bút lông ở phố cổ Hà Nội
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xưởng mộc Minh Mít làm nhà thờ gỗ sơn son thiếp vàng
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống hoa, cây cảnh Triệu Đề
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Tự Lập: Khai thác, sản xuất, kinh doanh đá ốp lát - Đem lại những sản phẩm và chất lượng dịch vụ tốt nhất đến khách hàng
09:55 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cụ ông 75 tuổi tự tay làm hơn 100 chiếc đèn Trung thu truyền thống
10:35 | 12/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thừa Thiên Huế: Nghề làm đầu lân tất bật mùa trung thu
11:04 | 11/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Giữ gìn tinh hoa nghệ thuật khảm trai ở làng nghề Chuôn Ngọ
11:04 | 11/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày hội mắm Châu Đốc Tôn vinh ẩm thực kết nối kinh tế vùng miền
11:20 | 10/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ông “vua dép lốp” trở thành Nghệ nhân làng nghề
11:19 | 10/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên tập trung thực hiện xây dựng nông thôn mới đến năm 2025
15:20 Nông thôn mới
Khoác áo mới có sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Bình Định
14:55 Khuyến công
Xây dựng vùng chè hơn 500ha theo hướng VietGAP ở huyện Kỳ Anh
09:57 Khuyến nông
Triển vọng phát triển kinh tế từ nghề nuôi rắn ở Đồng Hỷ
09:57 Kinh tế
Vệ sinh giếng nước, bể chứa, xử lý môi trường sau lũ lụt theo hướng dẫn của Bộ Y tế
09:56 Sức khỏe - Đời sống