Hà Giang: Độc đáo nghề dệt vải lanh truyền thống của dân tộc Mông
Để hoàn thành một sản phẩm từ lanh phải mất vài tháng, thậm chí cả một năm ròng, trải qua rất nhiều công đoạn cầu kỳ và nhiều công đoạn khó, đòi hỏi sự nhẫn nại, bền bỉ của người phụ nữ từ khâu trồng lanh, thu hoạch, phơi khô, bóc vỏ, se sợi, lên khung, dệt vải, nhuộm chàm... Vì thế, dệt lanh được xem như một tiêu chí đánh giá đức hạnh người phụ nữ Mông và cũng là yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến cách chọn vợ của chàng trai Mông. Lâu nay người Mông vẫn truyền tai nhau câu nói: “Con gái đẹp không biết làm lanh cũng xấu/ Vợ giỏi đến mấy không biết thêu lanh cũng tồi”.
Con gái Mông từ nhỏ đã được người thân trong gia đình dạy cách dệt lanh, khi lớn lên đều biết tự trồng lanh, dệt vải, may áo cho mình. Người Mông biết cách tận dụng thiên nhiên làm nét đẹp của thổ cẩm thông qua việc lấy những sản phẩm có từ thiên nhiên để chế tác. Ðó là cây lanh cho sợi dệt, cây chàm cho màu nhuộm. Người phụ nữ thường tranh thủ se lanh, dệt vải vào những lúc nông nhàn. Vì thế, có thể dễ dàng bắt gặp những người phụ nữ Mông trong lúc lên nương, xuống chợ, trên lưng đeo quẩy tấu nhưng đôi tay chai sần vẫn miệt mài với công việc nối, cuộn sợi lanh.
Vào dịp lễ hội, những bộ trang phục được dệt bằng vải lanh với hoa văn tinh xảo như tôn thêm vẻ đẹp mộc mạc, chân chất của người phụ nữ miền sơn cước. Gắn liền với sự phát triển của đồng bào Mông trải qua hàng trăm năm, nghề dệt vải lanh vẫn giữ nguyên vẹn tính độc đáo vốn có. Đến tận hôm nay, nghề dệt vải lanh vẫn tiếp tục được lưu truyền và phát huy bản sắc, như một minh chứng về giá trị thẩm mỹ của một dân tộc giàu văn hóa.
Đối với người Mông, cây lanh giữ vị trí quan trọng trong đời sống thường nhật cũng như đời sống tinh thần và nghề dệt lanh luôn song hành cùng sự phát triển chung của cộng đồng dân tộc. Người Mông coi cây lanh là một trong những vật linh thiêng, được sử dụng trong hầu hết các phong tục, tín ngưỡng của dân tộc. Theo quan niệm, người con gái Mông khi đi lấy chồng phải mang theo một bộ váy áo tự dệt. Vào những ngày cúng, giỗ, lễ, tết, vải lanh là vật không thể thiếu. Người Mông cho rằng, vải lanh có thể gắn kết con người với thế giới tâm linh và sợi lanh sẽ dẫn đường cho người chết về với tổ tiên. Bên cạnh đó, vải lanh còn là một biểu tượng trong các khúc hát giao duyên với nhiều ý nghĩa, cung bậc của tình yêu, tình cảm vợ chồng.
Để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa này, Hà Giang đã chú trọng khôi phục và mở rộng các làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch. Trong đó, nghề dệt vải lanh trở thành một trong những nghề mở ra hướng thoát nghèo cho đồng bào Mông. Các sản phẩm lanh không chỉ dừng lại ở chỗ phục vụ gia đình mà đã có mặt ở thị trường trong nước và quốc tế.
Hiện nay, HTX lanh Lùng Tám, huyện Quản Bạ vừa giải quyết việc làm cho lao động địa phương, vừa sản xuất các mặt hàng thổ cẩm phục vụ khách du lịch. Không dừng lại ở các mặt hàng quần áo truyền thống, phụ nữ Mông ở đây đã biết cách tạo ra nhiều mẫu sản phẩm mới như: khăn, ví, túi xách, vỏ gối, khăn trải bàn... từ lanh với nhiều màu sắc và hoa văn tinh tế. Để động viên tinh thần người dân và góp phần giữ gìn nét văn hóa độc đáo, các địa phương trong tỉnh Hà Giang thường tạo thành cuộc thi dệt vải lanh, lồng ghép vào các ngày lễ hội như: ngày hội văn hóa dân tộc Mông, lễ hội chợ tình Khâu Vai… Đồng thời, tạo không gian trải nghiệm cho du khách khi đến với công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn.
Kim Tiến
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn
13:54 | 18/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề
11:06 | 18/09/2024 OCOP
Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024
14:59 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định triển khai giải pháp ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp
14:45 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Du lịch trải nghiệm nghề truyền thống
09:50 | 17/09/2024 Du lịch làng nghề
Nông dân Phú Thọ "kiếm bộn tiền" nhờ một thứ quả đặc biệt không thể thiếu trên mâm ngũ quả Tết Trung thu
09:43 | 17/09/2024 Kinh tế
Tin khác
Hàng trăm ha Đào Nhật Tân bị lụi tàn sau Cơn bão số 3 (Yagi)
09:39 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người "Thổi hồn" cho nghề làm bánh oản cổ truyền
16:03 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cơ hội để phát huy tiềm năng của làng nghề truyền thống
11:17 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tơ lụa Tân Châu mang đậm dấu ấn văn hoá truyền thống
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Cao Bằng
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong của người Dao Tiền
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm bút lông ở phố cổ Hà Nội
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xưởng mộc Minh Mít làm nhà thờ gỗ sơn son thiếp vàng
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống hoa, cây cảnh Triệu Đề
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Tự Lập: Khai thác, sản xuất, kinh doanh đá ốp lát - Đem lại những sản phẩm và chất lượng dịch vụ tốt nhất đến khách hàng
09:55 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cụ ông 75 tuổi tự tay làm hơn 100 chiếc đèn Trung thu truyền thống
10:35 | 12/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thừa Thiên Huế: Nghề làm đầu lân tất bật mùa trung thu
11:04 | 11/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Giữ gìn tinh hoa nghệ thuật khảm trai ở làng nghề Chuôn Ngọ
11:04 | 11/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày hội mắm Châu Đốc Tôn vinh ẩm thực kết nối kinh tế vùng miền
11:20 | 10/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ông “vua dép lốp” trở thành Nghệ nhân làng nghề
11:19 | 10/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên tập trung thực hiện xây dựng nông thôn mới đến năm 2025
15:20 Nông thôn mới
Khoác áo mới có sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Bình Định
14:55 Khuyến công
Xây dựng vùng chè hơn 500ha theo hướng VietGAP ở huyện Kỳ Anh
09:57 Khuyến nông
Triển vọng phát triển kinh tế từ nghề nuôi rắn ở Đồng Hỷ
09:57 Kinh tế
Vệ sinh giếng nước, bể chứa, xử lý môi trường sau lũ lụt theo hướng dẫn của Bộ Y tế
09:56 Sức khỏe - Đời sống