Từ cơ giới hóa thu gom rác đến quản lý môi trường bằng công nghệ số

Nếu trước đây việc thu gom rác tại Hà Nội còn phụ thuộc vào xe đẩy tay và nhân công thủ công, gây tốn nhân lực và ô nhiễm thứ cấp, thì nay, thành phố đã chuyển sang mô hình cơ giới hóa hiện đại. Các đơn vị vệ sinh được trang bị xe cuốn ép chuyên dụng nhằm giảm phát sinh nước rỉ rác, tăng năng suất và tính mỹ quan. Đặc biệt, mô hình xe điện trợ lực “CyanDuck” đã được thí điểm thành công, giúp giảm sức lao động, thân thiện môi trường và góp phần định hình hình ảnh một Thủ đô văn minh, hiện đại.

Theo ông Trần Anh Dũng, Tổng Giám đốc Công ty MAB Việt Nam: “Xe trợ lực CyanDuck không chỉ giảm sức lao động mà còn biểu thị bước tiến số hóa trong quản lý vệ sinh đô thị.”

Hà Nội đã thử nghiệm mô hình xe điện trợ lực "CyanDuck" – thiết bị thu gom nhỏ gọn, thân thiện với môi trường, giúp giảm sức lao động và nâng cao hình ảnh đô thị văn minh

Song song với cơ giới hóa, ứng dụng công nghệ số trở thành “xương sống” trong chiến lược quản lý môi trường của Hà Nội. Hiện nay, 84 giếng nước ngầm, 80 trạm quan trắc nước thải, 10 trạm khí thải và 25 trạm nước sạch trên địa bàn đã được kết nối tự động về trung tâm điều hành của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội thông qua phần mềm Envisoft. Hệ thống này cho phép giám sát thời gian thực, giúp cơ quan quản lý nhanh chóng phát hiện sự cố và xử lý kịp thời, đảm bảo hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực môi trường.

12 nhóm giải pháp cho mục tiêu phát triển đến 2035

Theo ông Nguyễn Xuân Đại – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, thành phố đã xác định 12 nhóm giải pháp tổng thể nhằm bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên hiệu quả đến năm 2035. Trong đó, năm nhóm trọng tâm gồm:

Hoàn thiện thể chế và chính sách: ban hành chương trình bảo vệ môi trường dài hạn, áp dụng công cụ kinh tế như thu phí theo mức độ ô nhiễm.

Đầu tư hạ tầng – công nghệ: xây dựng nhà máy xử lý nước thải, ứng dụng AI trong giám sát không khí, cảnh báo thiên tai theo thời gian thực.

Phát triển không gian xanh – năng lượng sạch: mở rộng hành lang xanh, khuyến khích xe buýt điện và điện mặt trời áp mái.

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn: triển khai phân loại rác tại nguồn từ năm 2027, xây dựng trung tâm tái chế hiện đại.

Nâng cao nhận thức cộng đồng: phát động phong trào “Công dân Thủ đô xanh”, gắn tiêu chí bảo vệ môi trường với thi đua cấp phường, xã.

Ngoài ra, thành phố còn đặt mục tiêu thiết lập Trung tâm Điều hành Môi trường Số Hà Nội, triển khai vùng phát thải thấp, minh bạch hóa quản lý tài nguyên và tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác thanh, kiểm tra môi trường.

Hành động cụ thể – kiểm soát khí thải và cải thiện không khí

Không chỉ dừng ở hoạch định chính sách, Hà Nội đang chuyển mạnh từ cam kết sang hành động thực chất. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ngành liên quan triển khai kiểm kê khí nhà kính định kỳ 2 năm/lần, xây dựng danh mục cơ sở phát thải lớn, theo dõi và kiểm soát chặt chẽ.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, các mô hình canh tác hữu cơ, chăn nuôi an toàn sinh học, trồng rừng bền vững đang được mở rộng, giúp giảm phát thải và bảo vệ hệ sinh thái. Đồng thời, thành phố thúc đẩy giao thông xanh, tăng nhanh đội xe buýt điện, mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị, từng bước hạn chế phương tiện cá nhân chạy xăng, hướng đến mục tiêu phát triển đô thị carbon thấp.

Theo Kế hoạch quản lý chất lượng không khí đến 2030, định hướng 2035, Hà Nội đặt mục tiêu giảm ít nhất 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 so với năm 2024, kiểm soát nghiêm các nguồn thải từ giao thông, công nghiệp, xây dựng và đốt rơm rạ. Thành phố đã thiết lập vùng phát thải thấp thí điểm tại các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Tây Hồ, dự kiến mở rộng ra toàn bộ vành đai 1–3 từ 2026.

Cán bộ và Nhân dân phường Thanh Liệt ra quân vệ sinh môi trường

Chỉ đạo quyết liệt và cam kết vì môi trường bền vững

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh:

“Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Hà Nội sẽ ưu tiên việc chủ động phòng ngừa, bảo vệ môi trường không khí thay vì chạy theo khắc phục, xử lý khi đã bị ô nhiễm. Thành phố không đánh đổi tăng trưởng bằng môi trường sống và sức khỏe người dân. Muốn phát triển bền vững, phải làm chủ việc cải thiện chất lượng không khí và chủ động bảo vệ, nâng cao sức khỏe Nhân dân.”

Cùng với đó, Nghị quyết 08/2025/NQ-HĐND thành phố Hà Nội quy định tăng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, có hiệu lực từ 1/9/2025, là bước đi mạnh mẽ nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và hiệu lực quản lý Nhà nước.

Đồng hành cùng cộng đồng – vì Thủ đô xanh, đáng sống

Theo ông Đại, bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền, sự tham gia của người dân và doanh nghiệp giữ vai trò then chốt. Ông kêu gọi các tổ chức, đối tác quốc tế tiếp tục hỗ trợ Hà Nội về công nghệ, tri thức và nguồn lực trong công tác quản lý môi trường, đặc biệt là chất lượng không khí. Đồng thời, ông bày tỏ hy vọng các sở, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân sẽ chủ động hành động vì môi trường, từ những việc nhỏ như giữ gìn vệ sinh, trồng cây xanh, sử dụng phương tiện công cộng, đến ứng dụng công nghệ xử lý khí thải và chất thải trong sản xuất.

Với tầm nhìn dài hạn, chiến lược hành động cụ thể và sự đồng thuận của toàn xã hội, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành thành phố sinh thái, thông minh và nhân văn, nơi mỗi người dân đều là một “Công dân Thủ đô xanh”, cùng góp phần vì một môi trường sống trong lành và phát triển bền vững.

Trang thông tin có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội