Ứng phó sạt lở vùng Đồng bằng sông Cửu Long: Các giải pháp “cứng” và “mềm”
Thực trạng tình hình sạt lở đất bờ sôngvùng Đồng bằng sông Cửu Long
Mùa mưa bão ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) không chỉ mang đến nguy cơ ngập lụt mà còn gia tăng tình trạng sạt lở bờ sông. Ghi nhận của PV tại tỉnh Cà Mau, điểm Cực Nam Tổ Quốc với bờ biển dài hơn 254 km, là một trong những địa phương chịu tác động mạnh mẽ từ tình trạng sạt lở đất bờ biển. Theo báo cáo của UBND tỉnh, hiện có khoảng 91 km bờ biển ở địa phương bị sạt lở ở các mức độ khác nhau, trong đó khu vực bờ biển Tây chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất với chiều dài lên tới 22 km.
![]() |
Để ứng phó trước tình trạng sạt lở đất, dẫn đến xâm nhập mặn, nhiều địa phương miền Tây Nam Bộ đã triển khai song song nhiều công trình phòng thủ “cứng” kết hợp với các giải pháp “mềm” |
Để ứng phó tình trạng này, thời gian qua, UBND tỉnh đã phê duyệt các phương án bảo vệ đê điều, tập trung vào những khu vực trọng yếu và dễ ảnh hưởng nhất. Cùng với các công trình phòng chống sạt lở, tỉnh Cà Mau cũng triển khai nguyên tắc “04 tại chỗ” trong công tác phòng chống thiên tai, bao gồm lực lượng tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ, nhằm nhanh chóng ứng phó khi có tình huống khẩn cấp. Đặc biệt, Chi cục Thủy lợi Cà Mau (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh) phân công cán bộ theo dõi tình hình thời tiết và sạt lở liên tục 24/24 để kịp thời cung cấp thông tin và hỗ trợ các quyết định chỉ đạo.
![]() |
Tình trạng sạt lở đất bờ sông ở một số khu vực thuộc vùng ĐBSCL diễn biến phức tạp vào mùa mưa bão |
Mặc dù không phải địa phương giáp biển, tỉnh Long An vẫn đối mặt với tình trạng sạt lở đất. Từ năm 2015 đến nay, hơn 94 điểm sạt lở ghi nhận trên địa bàn tỉnh, với tổng chiều dài hơn 26.768 mét. Các khu vực sạt lở gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, nhà cửa và cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, tình trạng sạt lở và sụt lún tiếp tục diễn biến phức tạp. Trước vấn đề này, ngành nông nghiệp tỉnh Long An đã chủ động tham mưu UBND tỉnh đề xuất Trung ương hỗ trợ kinh phí đầu tư các công trình phòng chống sạt lở bờ sông, các công trình kè cùng nhiều biện pháp bảo vệ bờ sông trong năm qua.
![]() |
Một công trình kè chống sạt lở bằng cọc bê tông |
Tại TP. Cần Thơ, tình trạng sạt lở bờ sông diễn ra khá phổ biến, đặc biệt ở khu vực huyện Phong Điền. Chính quyền địa phương hiện áp dụng việc trồng cây bần - một giải pháp “mềm” để tạo hàng rào phòng thủ, chống sạt lở. Ngoài ra, TP. Cần Thơ không bỏ qua các công trình “cứng” như kè bờ sông. Từ năm 2023, thành phố hoàn thành đầu tư hơn 06 km kè chống sạt lở dọc theo sông Cần Thơ và hơn 3km kè dọc sông Cái Sơn, rạch Mương Khai. Một số dự án khác như hệ thống cống ngăn triều và các trạm bơm cũng được triển khai, giúp giảm nguy cơ ngập lụt cho khu vực đô thị trung tâm.
Chuyên gia đề xuất gì?
Trao đổi với PV, PGS. TS Lê Hùng Anh, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường, Phó Chủ tịch Hội nước sạch Việt Nam cho biết: “Nguyên nhân chính gây sạt lở ở ĐBSCL hiện nay chủ yếu do nạn hút cát quá mức. Khi cát bị hút quá nhiều, lòng sông sẽ thay đổi, các khu vực xung quanh sẽ tự động bù đắp bằng cách đổ đất cát vào để cân bằng. Trước đây, với dòng chảy mạnh mẽ và nguồn phù sa dồi dào từ sông Mekong, quá trình bù đắp này diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, hiện nay dòng chảy yếu đi và lượng phù sa ít hơn do tác động của thủy điện ở thượng nguồn và hồ tích nước đầu nguồn. Khi đó, lòng sông phải lấy đất cát từ hai bên bờ để bù vào các vị trí bị hút, khiến cho tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là ở phía trên các khu vực khai thác”.
![]() |
Theo chuyên gia, việc sử dụng thiếu hiệu quả nguồn nước ngọt là một trong những nguyên nhân thúc đẩy quá trình sạt lở đất bờ sông |
Để hạn chế tình trạng này, PGS. TS Lê Hùng Anh khuyến nghị các địa phương cần tính toán trữ lượng cát cho phép khai thác và xác định rõ ranh giới các mỏ cát, nhằm tránh gây mất cân bằng hệ sinh thái. Sau khi cấp phép khai thác, việc theo dõi chặt chẽ các tàu hút và công suất hút cất là cần thiết. Cơ quan chức năng nên ưu tiên khai thác cát trong mùa lũ để bồi đắp, hạn chế chọn mùa khô khi tình trạng sạt lở dễ xảy ra. Bên cạnh đó, cần dự báo sớm những khu vực có nguy cơ sạt lở cao để sớm triển khai phương án di dời. Cuối cùng, việc xây dựng các quy chuẩn áp dụng cho việc sử dụng cát biển thay thế cát sông trong các công trình xây dựng là giải pháp quan trọng, góp phần giảm thiểu áp lực lên nguồn tài nguyên cát nước ngọt.
![]() |
Trồng rừng chống sạt lở là một trong những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của thiên tai, đặc biệt là sạt lở đất |
TS. Lê Xuân Sinh thuộc Phòng Hóa môi trường biển, Viện Tài nguyên và Môi trường biển cho rằng, sạt lở bờ sông ở ĐBSCL còn đến từ nhiều nguyên nhân. Bao gồm việc xây dựng thủy điện làm hạn chế nguồn nước lũ, dẫn đến thiếu bồi đắp phù sa và tăng xâm nhập mặn. Ngoài ra, quá trình lưu thông của các tàu lớn cũng gây sóng vỗ làm sạt lở đất gần bờ. “Ở một số địa phương, mô hình canh tác nông nghiệp truyền thống với lượng nước ngọt sử dụng chưa hiệu quả, dẫn đến phải tích trữ nguồn nước thiếu hụt, khiến nước biển xâm nhập vào sâu. Ngoài ra, các công trình, kè bờ hai bên sông cần nâng cao chất lượng kỹ thuật,” chuyên gia cho biết thêm.
![]() |
Rừng phòng hộ ven biển Tân Thành (xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang) |
Giải đáp thắc mắc của PV về giải pháp chống sạt lở ở khu vực hiện nay, TS. Lê Xuân Sinh quan ngại: “Mặc dù có nhiều giải pháp nhưng chủ yếu dừng lại ở mức kỹ thuật, chi phí lại cao. Khí hậu nắng nóng, nước băng tan, nước biển dâng,... hậu quả là khu vực ven biển miền Tây vùng ĐBSCL bị ảnh hưởng nặng, dẫn đến hiện tượng sạt lở, xâm nhập mặn. Theo đó, trồng rừng ngập mặn dường như là cách thức hữu hiệu để tạo vành đai xanh bảo vệ và ứng phó trước tình trạng này”.
Tin liên quan

Nông nghiệp xanh gắn với bảo vệ môi trường ở Đồng bằng sông Cửu Long
09:54 | 19/12/2024 Môi trường

Hướng phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long?
22:08 | 08/12/2024 Tin tức

Chương trình OCOP phát huy tiềm lực nghành, nghề nông thôn
13:17 | 09/05/2024 OCOP
Tin mới hơn

Sắp diễn ra Festival Hành trình 100 năm nghề muối - Đời người
10:54 | 17/02/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Việt Nam có 2 làng nghề đầu tiên thuộc Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới
22:00 | 14/02/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam gửi thư chúc mừng đến hai làng nghề tại Hà Nội
18:08 | 14/02/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội: Các làng nghề truyền thống tổ chức sản xuất đầu Xuân
08:41 | 14/02/2025 Tin tức

Nhiều sự kiện nổi bật tại Festival muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025
19:29 | 13/02/2025 Tin tức

Mega World: Giải pháp truyền thông toàn diện
19:22 | 13/02/2025 Tin tức
Tin khác

TRỰC TIẾP: Khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV
09:37 | 12/02/2025 Tin tức

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng thăm, làm việc với cộng đồng người Việt tại Malaysia.
09:36 | 12/02/2025 Tin tức

Chùa Bối Khê đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt
10:27 | 11/02/2025 Tin tức

Nông thôn mới qua từng trang viết: Sự đóng góp thầm lặng nhưng ý nghĩa
10:26 | 11/02/2025 Tin tức

TP. HCM: Khánh thành biểu tượng Cột mốc chủ quyền đảo Trường Sa tại TP. Thủ Đức
13:50 | 10/02/2025 Tin tức

TP. HCM: Thông tin về tình hình du lịch trong dịp Tết và mục tiêu năm 2025
13:49 | 10/02/2025 Tin tức

Bình Định thành lập Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh và Đảng bộ UBND tỉnh
09:56 | 10/02/2025 Tin tức

Hội hoa Xuân và các sản phẩm OCOP vùng miền Xuân Ất Tỵ - quận Tây Hồ diễn ra trong 5 ngày
11:27 | 07/02/2025 Tin tức

Tạp chí Làng nghề Việt Nam: Lan tỏa tinh thần tri ân, kết nối người trẻ với cựu chiến binh
09:00 | 07/02/2025 Tin tức

TỔNG GIÁM ĐỐC TỔ CHỨC LƯƠNG THỰC VÀ NÔNG NGHIỆP CỦA LIÊN HỢP QUỐC (FAO) THĂM VÀ LÀM VIỆC TẠI VIỆT NAM
15:34 | 06/02/2025 Emagazine

Bình Định trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc
09:44 | 05/02/2025 Tin tức

Bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ từ những ngày đầu Xuân mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu cả năm 2025
09:42 | 05/02/2025 Tin tức

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Hội nghị của Ban Bí thư đánh giá công tác tổ chức Tết Ất Tỵ năm 2025
15:36 | 04/02/2025 Tin tức

Khai mạc Lễ hội chùa Hương năm 2025: Điểm đến du lịch, văn hóa, truyền thống Việt
15:33 | 04/02/2025 Tin tức

Họp mặt Truyền thống tại Đền Gia Định nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025
16:22 | 03/02/2025 Tin tức

Sắp diễn ra Festival Hành trình 100 năm nghề muối - Đời người
10:54 Làng nghề, nghệ nhân

Chiêm ngưỡng những tuyệt tác của làng nghề Hà Nội
10:48 Làng nghề, nghệ nhân

Đột phá xuất khẩu nông sản Hà Nội
10:39 Kinh tế

Ở vùng rau VietGAP Phú Long
10:29 Khuyến nông

Phát huy hơn nữa ngành nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao
10:18 Khuyến nông









