Tiễn biệt Giáo sư Phan Đăng Nhật - Nhà nghiên cứu hàng đầu Việt Nam về sử thi các dân tộc thiểu số

Giáo sư Phan Đăng Nhật. Ảnh: vanhien.vn
Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Phan Đăng Nhật (1931-2020) là cháu ruột của nhà cách mạng Phan Đăng Lưu, quê xã Hoa Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước và cách mạng.
Ông từng là giáo viên cấp 2 ở Nghệ Tĩnh vào thập niên 1950, giáo viên cấp 3 và cán bộ nghiên cứu ở Sở Giáo dục Tây Bắc vào thập niên 1970. Ông là một trong những thành viên đầu tiên của Ban Văn hóa dân gian và nhiều năm là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa Dân gian (nay là Viện Nghiên cứu Văn hóa, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam), Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa dân gian (nay là Tạp chí Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam). Vào cuối thập niên 1990, sau khi nghỉ hưu, ông thành lập và là Giám đốc Trung tâm Bảo trợ Văn hóa và Kỹ thuật Truyền thống (thuộc Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam).
Với những đóng góp quan trọng cho nghiên cứu khoa học, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Phan Đăng Nhật đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng, Huân chương lao động hạng Ba; Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ năm 2005 cho cụm công trình Sử thi Êđê và Vùng sử thi Tây Nguyên.
Giáo sư Phan Đăng Nhật đến với ngành nghiên cứu văn hóa dân gian có phần muộn màng hơn so với nhiều tác giả khác nhưng ông rất tích cực và nghiêm túc trong nghề. Ông đã công bố 6 cuốn sách in riêng và 120 bài viết in trên các báo và tạp chí.
Giáo sư Phan Đăng Nhật là một trong những chuyên gia hiếm hoi ở Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu văn học dân gian các dân tộc thiểu số, được giới nghiên cứu văn hóa tôn vinh là nhà nghiên cứu hàng đầu về sử thi. Ông có đóng góp quan trọng trong hướng nghiên cứu về sử thi các dân tộc thiểu số, nhất là các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Ông đã dày công nghiên cứu về sử thi Mường, huyền thoại Mường và rồi đọng lại ở sử thi các dân tộc thiểu số Tây Nguyên với luận án Tiến sĩ Những đặc điểm cơ bản sử thi - khan ở Việt Nam (bảo vệ ở Bungari năm 1989) và cuốn sách Sử thi Êđê (1991). Với hai công trình này, lần đầu tiên ông đã giới thiệu được toàn diện và có sức thuyết phục về sử thi Êđê ở Việt Nam, được các nhà khoa học trong nước và các nhà khoa học ở một nước Đông Âu có truyền thống nghiên cứu folklore thừa nhận.
Giáo sư Phan Đăng Nhật còn mở rộng hướng nghiên cứu đến nhiều lĩnh vực khác như: Nghiên cứu về Luật tục dân tộc Jrai, Chăm, Raglai... Công trình đồ sộ Kho tàng ca dao người Việt mà ông là đồng soạn giả đã trở thành bộ sách công cụ có giá trị và là dấu mốc quan trọng không thể không nhắc đến trong lịch sử sưu tầm và biên soạn ca dao người Việt. Ngoài ra, các chủ đề nghiên cứu về lễ hội dân gian, sinh hoạt văn hóa dân gian, phương pháp nghiên cứu văn học dân gian đều được ông quan tâm và công bố những bài viết có giá trị.
Theo Minh Nguyệt/TTXVN
Tin liên quan
Tin mới hơn
Cụ bà 91 tuổi gắn bó với nghề thợ may nuôi dạy con thành đạt
15:59 | 13/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Xã Hương Sơn (Hà Nội): Xây dựng Chùa Hương “Sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh”
17:21 | 09/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Phát động cuộc thi sáng tác ca khúc “Việt Nam - Cuba: Vang mãi bài ca Hữu nghị”
10:56 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Bệnh viện Y dược cổ truyền tỉnh Thanh Hóa hướng tới sự hài lòng của người bệnh
10:55 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kết nối 300 suất quà của kiều bào Mỹ đến với bà con vùng lũ Bình Định
10:54 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Giữ lại mái đình thiêng Ngọc Thạnh trong ký ức cộng đồng làng quê Việt
10:07 | 03/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
LuxurySilk phát triển sản phẩm đa dạng với nhiều chất liệu cao cấp
09:00 | 03/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai xây dựng khu tái định cư an toàn cho người dân vùng ngập sâu trong bão lũ
10:02 | 01/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Hà Nội ban hành Quy chế xét tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2025
13:37 | 29/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Về Tuyên Quang vui hội nhảy lửa độc đáo của người Pà Thẻn
13:36 | 29/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nhịp sống chưa trở lại sau mưa lũ, người dân tiếp tục đối mặt với trận bão lũ mới
11:03 | 25/11/2025 Tin tức
Gần 700 nghệ nhân tham gia Ngày hội Di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Gia Lai năm 2025
23:58 | 23/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai không để người dân đói rét và tình người ánh lên như những tia nắng trong mưa lũ
09:18 | 21/11/2025 Tin tức
Trường Tiểu học Nga Thái Giữ vững danh hiệu trường chuẩn Quốc gia mức độ 2
09:15 | 21/11/2025 Tin tức
Trường mầm non Nga Tiến - Nơi lan tỏa sự yêu thương
09:15 | 21/11/2025 Tin tức
Gia Lai: Xuất quân tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia
15:53 | 19/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Âm vang Plei Me bản hùng ca bất tử giữa đại ngàn Tây Nguyên
10:04 | 19/11/2025 Tin tức
Cơ sở giáo dục mầm non Ngôi Sao Nhỏ: Không ngừng nỗ lực vì môi trường học tập hiện đại, an toàn và hạnh phúc cho trẻ
00:05 | 19/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Hà Tĩnh có thêm chính sách cho vùng khó khăn và đồng bào dân tộc thiểu số
16:32 | 18/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Thầy cô giáo mang ánh sáng tri thức về làng xa Canh Tiến qua bài giảng điện tử
10:21 | 17/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gần 89 tỷ đồng ủng hộ Nhân dân tỉnh Gia Lai khắc phục hậu quả cơn bão số 13
23:17 | 13/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn 2025 khu vực phía Nam
16:01 Tin tức
Hội chợ Triển lãm hàng công nghiệp nông thôn hướng tới chuyển đổi xanh
16:01 Tin tức
Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XIV năm 2025
16:00 Tin tức
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức Hội thảo Tư vấn nâng cao nhận thức về xây dựng thương hiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ
16:00 Tin tức
Nghề ươm cây giống giúp Bảo Lộc phát triển kinh tế địa phương
16:00 Làng nghề, nghệ nhân
