Quảng Ninh: Có sức dân chuyện gì cũng có thể làm được
PCT Đặng Huy Hậu: Trước hết, phải nhìn lại Quảng Ninh thời điểm cuối năm 2010, khi ban hành Nghị Quyết số 01-NQ/TU của Tỉnh uỷ ngày 27/10/2010 và Nghị quyết số 39/2010/NQ-HĐND của HĐND Tỉnh, đưa Quảng Ninh chính thức bắt tay vào Xây dựng Nông thôn mới. Quảng Ninh khi ấy còn đối mặt với muôn vàn thách thức, tỉnh có đến 53 xã khó khăn, trong đó có 22 xã đặc biệt khó khăn; Đời sống vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn còn ở mức thấp, khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn còn lớn,thu nhập bình quân khu vực nông thôn mới đạt 10,98 triệu đồng/người/năm... Số xã đạt trên 75% Bộ tiêu chí mới có 26 xã (chiếm 20,8%). Đó chưa kể đến quy mô sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, lạc hậu, thiếu ứng dụng khoa học công nghệ cũng như liên kết sản xuất còn mơ hồ, chủ yếu tự cung tự cấp.
Đc Đặng Huy Hậu cùng Thứ trưởng Bộ Công Thương - Đỗ Thắng Hải bên gian hàng OCOP Quảng Ninh
Đối mặt với khó khăn, song phải quyết tâm thực hiện bằng được, tại Nghị quyết 01/NQ-TU, Quảng Ninh xác định “Xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng yếu của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội...” , toàn tỉnh dồn tâm - dồn sức cho chương trình. Đặc thù địa hình phức tạp chủ yếu là đồi núi, đồng bằng có diện tích rất nhỏ, thành phần các dân tộc đa dạng đòi hỏi những phương pháp, cách làm sáng tạo ngay từ cấp cơ sở (cấp xã/thôn) sao cho phù hợp. Tỉnh Ủy, HĐND, UBND tỉnh thống nhất giao quyền tự chủ về tới tận xã/thôn, giúp bộ máy chính trị - xã hội chủ động bàn bạc với người dân tìm giải pháp thực hiện – theo đúng tôn chỉ “dân làm chủ” của chương trình.
Nhờ vậy, sau 10 năm, toàn tỉnh đã huy động được hơn 121.000 tỷ đầu tư, trong đó vốn ngân sách chỉ chiếm 11%, còn lại là huy động đóng góp của người dân và các nguồn lực khác. Dự kiến đến hết năm 2019, Quảng Ninh có 90 xã đạt chuẩn, 6 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới - hoàn thành mục tiêu giai đoạn trước 1 năm. Hạ tầng được đầu tư đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế phát triển với nhiều mô hình liên kết được tổ chức, sản xuất nông nghiệp tiếp cận nhanh với ứng dụng KHCN tiên tiến, cùng với hàng loạt công tác xúc tiến – hỗ trợ tiêu thụ giúp nâng cao đời sống bền vững cho người dân. Con số ước tính 41,5trđ/người/năm khu vực nông thôn (cao gấp 4 lần so với 2010) phần nào thể hiện thành tựu đó.
Ông Đặng Huy Hậu - Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh, Phó trưởng ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG.
Phải nói thêm, từ năm 2013, trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm của Thái Lan, Nhật Bản,... cùng đội ngũ tư vấn có chuyên môn cao, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm - OCOP Quảng Ninh được thực hiện thành công. Từ thành công của Quảng Ninh đã được Thủ tướng Chính phủ Quyết định là chương trình phát triển kinh tế và “chương trình mỗi xã một sản phẩm” được triển khai trên phạm vi toàn quốc; Có thể nói chương trình “mỗi xã, phường một sản phẩm” được coi là giải pháp quan trọng giúp thực hiện mục tiêu cốt lõi “nâng cao, ổn định bền vững thu nhập, đời sống người dân khu vực nông thôn” và đáp ứng tiêu chí tổ chức sản xuất của Nông thôn mới. Hiện đã có, 196 sản phẩm được gắn sao/tổng số hơn 400 sản phẩm tham gia, trong đó nhiều sản phẩm được đơn vị sản xuất đầu tư dây chuyền hiện đại, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu và hội nhập; có những sản phẩm đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng, có liên kết chuỗi giá trị chặt chẽ... Trên khắp các xã, huyện trong tỉnh, OCOP dường như trở thành động lực thúc đẩy người dân chủ động tìm tòi, sáng tạo hướng đi mới trong phát triển kinh tế cho gia đình và xã hội.
PV: Cụ thể, những nội dung nổi bật hay là cốt lõi suốt cả quá trình này là gì, thưa ông?
PCT Đặng Huy Hậu: Như trên đã nói, Nông thôn mới là do dân làm chủ, tuân thủ nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”, Nông thôn mới Quảng Ninh triển khai trên đa dạng địa hình, văn hóa trong sự chênh lệch khá lớn về điều kiện kinh tế - xã hội giữa các xã, huyện. Vì vậy, Sự tự chủ, sáng tạo trong thực hiện là cốt lõi thành công của Nông thôn mới Quảng Ninh đến hiện nay.
Điều này thể hiện rõ ràng tại Nghị quyết 01/NQ-TU với định hướng xuyên suốt: (i) Chủ thể chính xây dựng nông thôn mới là nông hộ và(ii) Tỉnh tập trung đầu tư xây dựng các kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trọng yếu.... Theo đó, mọi nguồn lực từ NSNN được giao quyền cho huyện, xã tự chủ theo kế hoạch được duyệt ngay từ cuối năm trước, cấp tỉnh chỉ giám sát và hướng dẫn theo từng thời điểm,
giai đoạn cụ thể.
Ngay sau khi tổng kết giai đoạn 1 (2010-2015) Chỉ thị 07-CT/TU ngày 27/5/2016 về thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2016-2020 của Tỉnh Ủy nêu rõ quan điểm (i) “Xây dựng nông thôn mới theo hướng chuyển từ lượng sang chất, bảo đảm thường xuyên, liên tục và lâu dài”, “tiến tới xây dựng nông thôn tiên tiến”,( nay là nông thôn mới kiểu mẫu), (ii) “Tiếp tục xác định người nông dân là chủ thể, trực tiếp thực hiện và được thụ hưởng; đầu tư của doanh nghiệp là động lực; (iii) Nhà nước giữ vai trò định hướng, hỗ trợ”.
Từ đó, Quảng Ninh đã phát huy tốt vai trò làm chủ của người dân, nâng cao tính chủ động và sáng tạo trong điều hành và thực hiện của cấp cơ sở. Không ai hiểu Nông thôn mới nên làm như thế nào bằng chính những người đang nắm vị trí tại các cấp chính quyền cơ sở, không ai biết nên làm sao cho hiệu quả bằng chính người dân được hưởng lợi từ chương trình.
PV: Với đặc thù là tỉnh hội tụ đầy đủ văn hóa, bản sắc vùng, từ miền núi, đồng bằng, biên giới, hải đảo.., lại là tỉnh có nền kinh tế du lịch rất phát triển. Vậy trong định hướng, chỉ đạo và điều hành, Quảng Ninh đã triển khai như thế nào?
PCT Đặng Huy Hậu: Vẫn là vấn đề tự chủ, tự cường, sáng tạo và mềm mại các tiêu chí, cách làm như trên đã nói. Mọi chủ trương, chính sách, chỉ đạo cấp tỉnh đưa ra đều bám sát chỉ đạo của Trung Ương, của tôn chỉ, mục tiêu cốt lõi của chương trình Xây dựng Nông thôn mới. Quảng Ninh luôn tuân thủ quan điểm: Nhà nước hỗ trợ, kiến tạo và tổ chức những hạng mục trọng điểm, Nông thôn mới phải do người dân làm chủ.
Có thể lấy ví dụ như Đông Triều, từ xuất phát điểm thấp, Đông Triều xây dựng Nông thôn mới từ cấp thôn, sâu hơn là từ chính mỗi gia đình người dân. Phong trào thôn mẫu, vườn mẫu, gia đình kiểu mẫu được mỗi người dân Đông Triều đồng lòng, tự giác thực hiện. Nhà đẹp, vườn đẹp – giá trị kinh tế cao, thôn xanh - sạch - đẹp thì xã ắt đạt NTM, vươn lên NTM nâng cao rồi đến kiểu mẫu. Tương tự như Cô Tô, Vân Đồn, Cẩm Phả, Tiên Yên… làm du lịch phải từ sạch nhà, sạch đường thì khách mới đến, đường có tốt thì kinh tế mới thuận lợi…
Hay chương trình OCOP, từ sáng tạo trong vận động, tuyên truyền như tổ chức xây dựng Nông thôn mới, OCOP Quảng Ninh đã tạo động lực cho người dân chủ động sáng tạo ra các sản phẩm mới, nỗ lực tìm thị trường, nâng cao chất lượng… Giờ đây, OCOP Quảng Ninh đã chuyển sang giai đoạn “lọc tinh” để lựa chọn ra những sản phẩm thực sự đáp ứng yêu cầu thị trường ngoài tỉnh và xuất khẩu…, buộc các cơ sở sản xuất phải không ngừng hoàn thiện mình…
PV: Được biết, Ocop với Quảng Ninh đã gặt hái nhiều kết quả khả quan, đang trở thành chương trình có sức hút lớn đối với người dân và đơn vị, tổ chức kinh tế. Vậy Ocop đã đóng góp như thế nào cùng chương trình Xây dựng Nông thôn mới của tỉnh?
PCT Đặng Huy Hậu: Nông thôn mới là chương trình MTQG bao trùm tất cả mọi lĩnh vực đời sống của khu vực nông thôn, trong đó, mục tiêu cốt lõi là “Nâng cao thu nhập và ổn định bền vững đời sống người dân Nông thôn”. OCOP chính là chương trình kinh tế tổng thể nhằm hiện thực hóa mục tiêu cốt lõi ấy.
Đối với OCOP Quảng Ninh, hiện đã có hơn 400 sản phẩm đăng ký tham gia, 196 sản phẩm được cấp chứng nhận từ 3 sao trở lên tương đương từng ấy cơ sở kinh tế, mô hình sản xuất, phần nhiều trong số đó có mô hình liên kết chuỗi giá trị. OCOP Quảng Ninh giúp giải quyết các chỉ tiêu về HTX, mô hình sản xuất liên kết, ổn định và gia tăng kiểm soát về ATVSTP, môi trường, giúp đẩy nhanh thu nhập người dân nông thôn, đặc biệt khu vực miền núi, khó khăn… - Đây cũng là các tiêu chí quan trong trong Xây dựng Nông thôn mới.
PV: Sau tất cả, kế hoạch 2020 và định hướng 2025, 2030 của tỉnh như thế nào?
PCT Đặng Huy Hậu: Phát huy những kết quả đã đạt được, xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh tiếp tục hướng tới nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế nông thôn, trong đó, lấy sản xuất nông nghiệp sạch và an toàn sinh học, thân thiện với môi trường làm nền tảng gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ nông thôn và phù hợp với quá trình đô thị hóa hướng tới sản xuất nông nghiệp hữu cơ; tiếp tục đầu tư nâng cao hiệu quả thực hiện Chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm; đẩy mạnh công tác giữ gìn, bảo vệ môi trường để xây dựng nông thôn mới bền vững; tiếp tục đột phá, sáng tạo những cách làm và hướng đi mới.
Theo đó, năm 2020, Quảng Ninh phấn đấu có 7 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới (hiện đã có 5 đơn vị cấp huyện hoàn thành, có thêm 02 đơn vị cấp huyện Quảng Yên, Đầm Hà sẽ phấn đấu về đích 2020); tập trung tổ chức xây dựng Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; cơ bản giữ vững tỷ lệ nghèo đa chiều ở mức 1%; Nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP đi đôi với mở rộng thị trường, định hướng xuất khẩu…
Một số định hướng 2025 của Quảng Ninh phải kể đến: (i) Cấp tỉnh: Tỉnh Quảng Ninh được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xâydựng nông thôn mới.(ii) Cấp huyện: đạt 100% số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới. (iii) Cấp xã: 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; có ít nhất 60% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và có ít nhất 30% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. (iv) Cấp thôn: 70% số thôn đạt chuẩn nông thôn mới. (v) Các công trình hạ tầng thiết yếu (giao thông, điện, nước, trường học, trạm y tế) đảm bảo đồng bộ, hiện đại, liên thông và ứng phó với biến đổi khí hậu. (vi) Chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn được nâng cao, thu nhập bình quân của người dân nông thôn đến năm 2025 tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020.
PV: Là người nhiều năm gắn bó, trực tiếp chỉ đạo chương trình, cảm xúc của ông ra sao về chặng đường 10 năm qua?
PCT Đặng Huy Hậu: Mình làm công bộc cho dân mà, đối với Nông thôn mới là phục vụ trực tiếp cho đời sống người dân, lại là người dân vùng nông thôn, vốn còn nhiều khó khăn, hạn chế nhiều mặt,…làm nông thôn mới đem lại hiệu quả cho dân bản thân mình rất vui nên mình luôn nhắc nhở và truyền nhiệt huyết, cảm hứng cho anh em các địa phương làm được gì có lợi cho dân thì gắng mà làm, mặc dù rất khó khăn, vất vả thậm chí có chút thiệt thòi cá nhân…
Quảng Ninh vốn lấy dân làm gốc cho chương trình Nông thôn mới, nếu cứ nhìn như ngày đầu tiên (năm 2010) thì không ai dám tin nông thôn Quảng Ninh lại thay đổi lớn như ngày hôm nay. Có sức dân, chuyện gì cũng có thể làm được…
Xin cám ơn ông!
Nhóm PV phòng Ocop thực hiện
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bình Định trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc
09:44 | 05/02/2025 Tin tức
Bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ từ những ngày đầu Xuân mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu cả năm 2025
09:42 | 05/02/2025 Tin tức
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Hội nghị của Ban Bí thư đánh giá công tác tổ chức Tết Ất Tỵ năm 2025
15:36 | 04/02/2025 Tin tức
Khai mạc Lễ hội chùa Hương năm 2025: Điểm đến du lịch, văn hóa, truyền thống Việt
15:33 | 04/02/2025 Tin tức
Họp mặt Truyền thống tại Đền Gia Định nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025
16:22 | 03/02/2025 Tin tức
Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 -3/2/2025): Đảng gần gũi trong lòng Nhân dân
12:04 | 03/02/2025 Tin tức
Tin khác
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và thành phố Hà Nội tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - người sáng lập và rèn luyện Đảng ta
11:55 | 03/02/2025 Tin tức
Ăn gì để thanh lọc cơ thể trong dịp tết?
08:34 | 26/01/2025 Tin tức
Thư chúc mừng năm mới!
08:30 | 26/01/2025 Tin tức
Bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành TW Đảng khóa XIII
18:32 | 25/01/2025 Tin tức
VPĐD tại TP. HCM – Tạp chí Làng nghề Việt Nam tổng kết hoạt động năm 2024
11:55 | 24/01/2025 Tin tức
Lễ hội Chùa Hương năm 2025: Điểm đến du lịch, văn hóa, truyền thống Việt
21:01 | 23/01/2025 Tin tức
Tạp chí Làng nghề Việt Nam tham gia Hội báo Xuân Ất Tỵ năm 2025 tỉnh Bình Định
21:01 | 23/01/2025 Tin tức
TP. HCM: Thủ phủ mai vàng Bình Lợi tất bật đón Tết
20:51 | 23/01/2025 Tin tức
Xã Thái Hòa (TP. Hà Nội): Ra mắt bộ máy chính quyền mới sau hợp nhất ba xã
15:27 | 21/01/2025 Tin tức
Tết Việt - Tết Phố 2025: Nét đẹp truyền thống giữa đô thị phồn hoa
09:56 | 21/01/2025 Tin tức
Chủ tịch nước Lương Cường gặp gỡ kiều bào và thực hiện nghi thức thả cá chép tại Ao cá Bác Hồ
09:56 | 21/01/2025 Tin tức
Đồng chí Quản Minh Cường giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng
13:00 | 20/01/2025 Tin tức
Tổng Bí thư Tô Lâm trả lời phỏng vấn nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025: Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới
10:05 | 20/01/2025 Tin tức
Festival hoa Mê Linh lần thứ 2 Vinh danh giá trị nghề trồng hoa
09:46 | 17/01/2025 Tin tức
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tham dự chương trình "Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng" tại Phú Yên
09:45 | 17/01/2025 Tin tức
Bình Định trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc
09:44 Tin tức
Bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ từ những ngày đầu Xuân mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu cả năm 2025
09:42 Tin tức
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây tại Hưng Yên
09:40 Văn hóa - Xã hội
Quảng Ngãi: Những “điểm tựa” nơi vùng cao
09:36 Nông thôn mới
Bình Định: Khôi phục và phát triển Làng nghề nón lá Nhơn Mỹ
09:35 Làng nghề, nghệ nhân