Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững
Làng nghề đan lưới Vân Trình, thuộc xã Phong Bình, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, không chỉ là một làng nghề thủ công truyền thống mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo và kiên cường của người dân vùng đất Thuận Hóa. Với hơn 500 năm lịch sử hình thành và phát triển, nghề đan lưới Vân Trình không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn là minh chứng cho sự bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc. Nghề đan lưới ở đây đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người dân, góp phần nâng cao thu nhập và tạo dựng niềm tự hào cho cộng đồng.
![]() |
Nghề đan lưới tại làng Vân Trình có một lịch sử dài lâu, được người dân mang theo từ quê gốc khi di cư vào Nam mở cõi theo sự chỉ đạo của Chúa Nguyễn Hoàng. Với mong muốn tìm kiếm sinh kế và phục vụ cho việc đánh bắt thủy sản, những người thợ lành nghề đã truyền nghề qua nhiều thế hệ, gìn giữ và phát huy những giá trị tinh hoa của nghề đan lưới.
Với bề dày lịch sử hơn 500 năm, nghề đan lưới Vân Trình không chỉ là công việc sinh nhai mà còn là sự kết hợp giữa sự khéo léo của con người với thiên nhiên. Ban đầu, nghề này hoàn toàn thủ công, từ việc chọn nguyên liệu cho đến những công đoạn hoàn thiện sản phẩm. Sợi chỉ tơ tự nhiên, cây de, cây dành dành và các loài cây khác trong khu vực đã được người dân tận dụng để tạo ra những sản phẩm lưới vừa bền bỉ lại mang đậm bản sắc văn hóa địa phương.
Quy trình sản xuất lưới tại Vân Trình đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo của người thợ. Những sợi chỉ tơ tự nhiên được chọn lựa kỹ càng, rồi dùng các kim đan làm từ tre để đan thành các mắt lưới nhỏ, tạo thành một tấm lưới vững chắc. Phao làm từ cây de hay quả dành dành giúp giữ độ nổi cho lưới khi thả xuống nước, trong khi chì được gắn vào phần dưới của lưới để giúp lưới thẳng đứng và hiệu quả trong việc đánh bắt. Mỗi chiếc lưới hoàn thiện là kết quả của quá trình lao động vất vả và tình yêu nghề của người dân Vân Trình.
Nguyên liệu chính để làm lưới bao gồm sợi chỉ tơ tự nhiên, phao làm từ cây de và chì. Sợi chỉ phải mịn màng, bền và có khả năng chịu lực tốt, thường được nhuộm màu từ cây cỏ để tăng độ bền. Phao giúp lưới nổi trên mặt nước, trong khi chì được đính vào đáy lưới để giữ thăng bằng khi thả xuống nước.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, người thợ bắt đầu công đoạn đan lưới, sử dụng kim đan làm từ tre để tỉ mỉ đan từng mắt lưới. Mỗi sợi chỉ được cuốn chặt, khéo léo tạo thành những mắt lưới đều đặn, chắc chắn, có thể chịu đựng được sự tác động mạnh mẽ từ cá hoặc các loài thủy sản. Từng mắt lưới không chỉ phải hoàn hảo về hình thức mà còn phải đạt độ bền cao, để đảm bảo rằng chúng sẽ không bị rách hay hư hỏng trong suốt quá trình sử dụng. Phao được đính vào phần trên của lưới, giúp giữ độ nổi, trong khi chì gắn vào đáy lưới giúp cân bằng, giữ lưới luôn thẳng đứng dưới mặt nước. Mọi công đoạn này đều yêu cầu sự chính xác tuyệt đối, bởi sự hài hòa giữa chì và phao sẽ quyết định hiệu quả của chiếc lưới trong việc bắt cá. Khi lưới hoàn thành, người thợ thả xuống nước để kiểm tra độ ổn định của phao và chì. Nếu mọi thứ hoạt động trơn tru, lưới sẽ được cắt bỏ phần thừa, làm sạch và chuẩn bị đóng gói, sẵn sàng đưa ra thị trường.
![]() |
Với sự phát triển mạnh mẽ của nghề, hiện nay, làng nghề đan lưới Vân Trình không chỉ tạo ra công ăn việc làm cho hơn 800 lao động trong làng và các vùng lân cận, mà còn mở rộng thị trường ra các tỉnh thành lớn, thậm chí xuất khẩu sản phẩm sang nước ngoài. Điều này không chỉ nâng cao giá trị của nghề mà còn làm rạng danh tên tuổi của làng Vân Trình trên bản đồ nghề thủ công truyền thống của Việt Nam.
Bà Trần Thị Lan chia sẻ, "Chúng tôi tự hào vì sản phẩm của làng mình không chỉ có mặt trong tỉnh mà còn được người dân ở nhiều nơi khác ưa chuộng. Điều này chứng tỏ nghề của chúng tôi không chỉ có giá trị kinh tế mà còn là một phần của văn hóa, được mọi người trân trọng."
"Máy móc có thể làm nhanh, nhưng không thể thay thế được sự cẩn thận, tinh tế của đôi tay người thợ. Chúng tôi không chỉ đan lưới, mà là đan những giá trị văn hóa của quê hương, để mai sau con cháu vẫn nhớ và tự hào.” Nguyễn Văn Thọ, một thợ lành nghề tiếp lời.
Lễ giỗ tổ nghề hàng năm vào ngày 12 tháng 2 âm lịch không chỉ là dịp để người dân trong làng tưởng nhớ tổ tiên mà còn là dịp để truyền lại ngọn lửa đam mê và sự kính trọng đối với nghề cho các thế hệ trẻ. Những nghi thức trang trọng, những hoạt động văn hóa phong phú trong lễ hội là minh chứng cho sự tôn vinh giá trị nghề nghiệp, đồng thời là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo vệ và phát huy di sản văn hóa quý báu này.
"Mỗi khi lễ hội đến, tôi lại cảm thấy như được tiếp thêm sức mạnh để giữ gìn nghề này cho thế hệ sau. Chúng tôi không chỉ làm lưới, mà là gìn giữ một phần linh hồn của làng mình."ông Nguyễn Văn Thọ, tự hào chia sẻ.
Được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế công nhận là nghề truyền thống vào ngày 31 tháng 7 năm 2016, nghề đan lưới Vân Trình tiếp tục phát triển mạnh mẽ, không chỉ đóng góp vào nền kinh tế địa phương mà còn là niềm tự hào của cộng đồng. Nghề đan lưới Vân Trình, với sự kết hợp hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại, chắc chắn sẽ còn vươn xa, mang lại thành công và phát triển bền vững cho người dân trong tương lai. Những người thợ trong làng, như bà Lan hay ông Thọ, với sự kiên trì và đam mê, sẽ tiếp tục là những người gìn giữ và phát triển nghề truyền thống này, giúp cho làng Vân Trình luôn được biết đến không chỉ qua sản phẩm mà còn qua những giá trị văn hóa mà nó mang lại.
Tin liên quan

Phú Yên: Lễ hội Trống Đôi - Cồng Ba - Chiêng Năm hội tụ những di sản văn hóa
10:21 | 18/02/2025 Văn hóa - Xã hội

Thừa Thiên Huế: Tập trung xây dựng bún Vân Cù thành sản phẩm OCOP chủ lực của địa phương
14:10 | 31/12/2024 OCOP

Ngành văn hóa Bình Định bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa
23:33 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin mới hơn

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Định Lê Kim Toàn nghỉ hưu, dấu ấn trọn vẹn hành trình cống hiến
09:19 Tin tức

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 Văn hóa - Xã hội

TP. HCM: Chính thức sáp nhập đơn vị hành chính và công bố nhân sự mới
19:21 Tin tức

Lễ công bố thành lập tỉnh Gia Lai mới, một khởi nguyên lịch sử, một sứ mệnh thiêng liêng
15:42 Tin tức

Du lịch nông nghiệp công nghệ cao: Mô hình tiềm năng tại Nghệ An
13:37 Khuyến nông