Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 40 nghìn người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Theo số liệu thống kê về việc sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành, hiện có 45,3 % người hút thuốc lá, nghĩa là cứ 2 người thì có 1 người hút thuốc. Bên cạnh đó, có khoảng 53,3 % người không hút thuốc lá bị phơi nhiễm khói thuốc lá trong gia đình, 36,8 % người không hút thuốc lá làm việc trong những tòa nhà bị phơi nhiễm khói thuốc lá.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được cảnh báo độc hại không kém thuốc lá điếu thông thường. Ảnh Internet.

Tại các địa phương, công tác tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá được chú trọng triển khai thực hiện, góp phần tích cực nâng cao nhận thức của người dân. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định, công tác kiểm tra, xử lý trên thực tế vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức.

Hằng năm, Bộ Y tế chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan và triển khai đến các tỉnh, TP các hoạt động hưởng ứng Tuần lễ không khói thuốc và Ngày Thế giới không khói thuốc lá (31/5). Qua các hoạt động ngày càng nhấn mạnh hậu quả của việc sử dụng thuốc lá với sức khỏe con người, nhất là với thanh thiếu niên về tác hại của việc nghiện chất nicotin có trong các sản phẩm của thuốc lá.

Đồng thời kêu gọi toàn xã hội có những hành động mạnh mẽ để bảo vệ giới trẻ trước nguy cơ sử dụng các sản phẩm thuốc lá và những nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe liên quan đến sử dụng thuốc lá.

Những năm gần đây, nhiều người, đặc biệt là giới trẻ có xu hướng hút thuốc lá điện tử và hút thuốc lá nung nóng. Nhiều người cho rằng, hút hai loại thuốc lá này ít độc hại và dùng để cai nghiện thuốc lá điếu truyền thống. Suy nghĩ như vậy là chưa hoàn toàn đúng. Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, tác hại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ảnh hưởng đến sức khỏe không thua kém gì thuốc lá điếu truyền thống.

Tuyệt đối không hút thuốc lá trong nhà khi có trẻ em, người già và phụ nữ mang thai, không mời hoặc nhận thuốc lá từ bạn bè, đồng nghiệp. Không hút thuốc lá tại cơ quan, công sở, trường học, cơ sở y tế và các địa điểm công cộng khác.

Thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, gây nghiện, gây bệnh tật, tử vong. Theo Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA), đa phần thuốc lá điện tử có chứa nicotine - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Sử dụng nicotine quá liều gây ngộ độc.

Nghiện nicotine là một trong những nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh về hô hấp. Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Nicotine cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kỳ, gây ra sinh non và thai chết lưu hoặc nhiều bệnh tật khác ở trẻ.

Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh trong não khiến người dùng ở nhóm tuổi trẻ dễ bị nghiện nicotine hơn, và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.

Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải từ nguyên liệu lá thuốc lá điếu thông thường. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn và đối tượng hướng đến là giới trẻ, nhất là học sinh, sinh viên.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo: Thuốc lá làm nóng tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường. Nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá điếu thông thường, nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn và nồng độ hóa chấp thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ đối với sức khỏe.

Khói thuốc nung nóng ngoài gây hại cho người hút còn gây tác hại cho người xung quanh do hút thuốc thụ động. Vì thuốc lá làm nóng chứa nicotine là chất gây nghiện mạnh có hại cho sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em, vị thành niên và phụ nữ có thai. Phơi nhiễm các hóa chất có trong thuốc lá làm nóng có thể gây ung thư phổi, mũi, thực quản, gan, tuyến tụy và cổ tử cung. Làm giảm việc cung cấp oxy tới tim và làm tăng nguy cơ gây huyết khối, bệnh tim và đột quỵ.

Vì vậy cần thông tin tới cộng đồng tác hại của việc nghiện chất nicotine có trong các sản phẩm thuốc lá, kêu gọi các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện những chính sách mạnh mẽ để bảo vệ giới trẻ trước nguy cơ sử dụng các sản phẩm thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điếu truyền thống cũng như các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đặc biệt, cán bộ, công chức, viên chức gương mẫu và thuyết phục mọi người xung quanh hãy bỏ thuốc lá ngay từ bây giờ để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, xây dựng môi trường sống, môi trường làm việc không khói thuốc lá. Tuyệt đối không hút thuốc lá trong nhà khi có trẻ em, người già và phụ nữ mang thai, không mời hoặc nhận thuốc lá từ bạn bè, đồng nghiệp.

Không hút thuốc lá tại cơ quan, công sở, trường học, cơ sở y tế và các địa điểm công cộng khác. Hãy giảm thuốc lá, tiến tới cai nghiện thuốc lá; kiên quyết nói không với thuốc lá khi chưa từng hút.

Bài, ảnh: Thanh Hà