Nghề thêu truyền thống: Giữ ‘chất’ để vươn xa
Không khí làm việc khẩn trương tại các xưởng thêu những ngày giáp Tết - Ảnh: VGP/Bích Phương
Hà Nội có nhiều làng nghề truyền thống, trong đó, nổi bật nhất phải kể đến nghề thêu, tập trung nhiều ở huyện Thường Tín. Các làng nghề thêu ở đây được phân bố khắp các xã Quất Động, Dũng Tiến, Thắng Lợi,... Mặc dù có giá trị cao về kinh tế, văn hóa nhưng cũng như nhiều làng nghề thủ công mỹ nghệ khác, những năm gần đây, nghề thêu đang phải đối mặt với không ít khó khăn, đòi hỏi có những giải pháp để gìn giữ và phát triển.
Có dịp về xã Dũng Tiến (Thường Tín, Hà Nội), chúng tôi được các nghệ nhân nơi đây cho biết, nghề thêu trong xã có cách đây khoảng gần 400 năm. Từ đó đến nay, nghề thêu đã phát triển và có mặt khắp nơi trong cả nước với những sản phẩm được ứng dụng rất nhiều trong đời sống, trở thành một phần trong văn hóa của người Việt.
Ngoài thời gian làm nông thì người dân nơi đây đều ngồi thêu, từ các em nhỏ đến người lớn tuổi. Người thợ Dũng Tiến bằng đôi bàn tay khéo léo đã chắt lọc những gì tinh túy nhất của hồn dân tộc để tạo nên những tác phẩm rực rỡ, sinh động nhất. Chỉ cần vẽ phác những đường mẫu trên vải bằng phấn mờ là có thể cầm kim thêu một cách dễ dàng.
Chị Đặng Thị Hằng, chủ một cơ sở sản xuất may mặc thời trang (áo dài, áo thời trang,...) thôn Cổ Chất, xã Dũng Tiến, chia sẻ: Lứa tuổi của các chị khi lên 8, lên 9, đều được ông bà, bố mẹ dạy cho cách thêu. Thế hệ nọ truyền thế hệ kia, giúp nghề thêu trong xã ngày càng phát triển.
“Nhiều mặt hàng thêu may thời trang như áo dài cách tân, áo dài truyền thống và trang phục biểu diễn… của cơ sở chị được sản xuất với số lượng lớn, đa dạng mẫu mã và kiểu cách đã được xuất đi nhiều nơi trong nước như chợ đầu mối Ninh Hiệp, chợ Đồng Xuân, các cửa hàng thời trang...”, chị Hằng cho biết.
Lãnh đạo UBND xã Dũng Tiến cho biết, trong phát triển công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp, nghề thêu được duy trì từ thế hệ này qua thế hệ khác, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động trong xã; người dân nơi đây tuy coi nghề thêu là nghề phụ nhưng cũng chẳng khác nào nghề chính, vì lúc nông nhàn, bà con lại bắt tay vào thêu. Thu nhập bình quân đầu người của dân trong xã đạt 35 triệu đồng/người/năm. Với những thợ thêu chuyên nghiệp, thu nhập bình quân đạt khoảng 6-7 triệu đồng/người/tháng.
Rời xã Dũng Tiến, chúng tôi đến với xã Thắng Lợi, thấy rõ không khí làm việc khẩn trương tại các xưởng thêu. Tranh thêu của làng nghề Thắng Lợi mang nét đặc trưng riêng, được làm hoàn toàn bằng tay, phản ánh chân thực các đề tài phong phú và đa dạng của cuộc sống như những mẫu tranh thêu từ hoa quả, cây cối đến các bức tranh thêu truyền thần,...
Nghệ nhân Nguyễn Quốc Sự, một "tay kim" lão luyện của làng nghề cho biết, nghề thêu phải làm kỳ công, cho thật đúng và trúng, đặc biệt là tranh chân dung. Làm tranh thêu tay không khó, nhưng làm ra bức tranh có hồn thì không đơn giản.
Cũng chính vì những yêu cầu kỹ thuật tỉ mỉ, tốn thời gian và công sức, việc duy trì và phát triển nghề thêu truyền thống gặp khó khăn không nhỏ bởi thiếu đội ngũ lao động kế cận lành nghề. Trong khi đó, nhiều lao động có tay nghề đang dịch chuyển sang làm việc ở các lĩnh vực khác, địa phương khác. Ngoài ra, số ít các chủ hộ sản xuất được đào tạo về quản trị kinh doanh và nắm được kiến thức về kinh tế thị trường. Điều này dẫn đến làng nghề cũng như sản phẩm làng nghề thiếu sức cạnh tranh… Do đó, hoạt động đào tạo chuyên sâu, truyền nghề cho lao động nông thôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà những nghệ nhân tâm huyết, thế hệ đi trước của các làng nghề đặt lên hàng đầu.
Nhận thức được điều đó, xã Thắng Lợi đã tập trung nguồn lực cho việc đào tạo tay nghề cho lớp thợ thêu tay mới, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại để bán sản phẩm với thu nhập cao bên cạnh việc đào tạo, hướng dẫn nghề cho lớp thợ trẻ, từ đó góp phần thúc đẩy nghề thêu ngày một phát triển mạnh mẽ hơn.
Còn tại xã Dũng Tiến, cũng đã có chủ trương tạo điều kiện để các hộ kinh doanh làm nghề vay vốn phục vụ sản xuất, bảo đảm an ninh trật tự và tạo điều kiện về pháp lý cho các chủ hàng giao thương sản phẩm. Bên cạnh đó, phối hợp với Phòng Kinh tế huyện tổ chức các chương trình khuyến công, đẩy mạnh công tác nhân cấy nghề, đào tạo nghề mới, duy trì và phát huy các ngành nghề sẵn có của địa phương nhằm tạo việc làm và tăng thu nhập cho nhân dân địa phương.
Có thể thấy rằng, nghề thêu tay truyền thống chỉ thực sự “sống” được và đi lên khi bảo tồn những tinh túy của hồn Việt và phù hợp với thị hiếu đời sống hiện đại của người tiêu dùng, như vậy mới tạo ra lợi ích kinh tế, lợi thế cạnh tranh để duy trì và phát triển.
Theo Báo Chính phủ
Tin liên quan
Tin mới hơn

Đặc sản Hà Nội - Bánh gai làng Giá
10:11 | 14/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh tráng làng Tày Đam Rông Hướng đến phát triển bền vững nhờ nhãn hiệu chứng nhận
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Đỗ Phi Thường với đôi bàn tay vàng
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề dệt lụa làng Đốc Tín vang bóng một thời
11:55 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội: Tôn vinh làng nghề Việt qua Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025
13:58 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nhịp thở mới từ làng hoa giấy Thanh Tiên
09:47 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Giữ hồn quê qua từng mối đan
14:36 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cổng làng trong lòng phố
08:55 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn văn hóa làng nghề thêu thổ cẩm Lan Rừng
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thắp lại lửa nghề làng gốm trăm năm tuổi ở miền sông nước
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thuỷ Xuân - Thơm mãi một làng nghề
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làn gió mới cho vùng chè Thái Nguyên
11:01 | 04/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
12:15 | 03/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên
09:31 | 03/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ
14:07 | 02/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mùa sen ở hồ Tây
11:48 | 02/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh
14:01 | 01/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lai: Từ đại ngàn hùng vĩ đến thiên đường biển xanh
20:20 Du lịch làng nghề

Gia Lai: Hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng tái tạo
20:20 Đào tạo nghề

“Mạch nghề” - Lan tỏa hình ảnh làng nghề trong thời đại số
20:17 Tin tức

Thuận An triển khai hiệu quả nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp
10:32 Khuyến nông

6 tháng, xuất khẩu nông lâm thủy sản ước tăng trên 14%
10:30 Kinh tế