Hà Nội: 29°C Hà Nội
Đà Nẵng: 27°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 27°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 27°C Thừa Thiên Huế

Hương cốm Ngân Sơn

LNV - Khi lúa mùa sớm đã bắt đầu chín rộ, thì lúa nếp mới đến độ làm cốm. Ấn tượng về hương cốm non thơm dịu nhẹ trong tiết trời mùa thu phảng phất dọc đường các thôn, bản thúc giục chúng tôi tìm về xã Thượng Ân (Ngân Sơn, Bắc Kạn)- miền quê giàu truyền thống cách mạng và có tiếng về nghề làm cốm thơm ngon, lâu đời...


Hạt thóc cốm sau khi thu hoạch về được đem luộc rồi rửa, đây là công đoạn giúp cho cốm dẻo lâu hơn.


Gia đình chị Đinh Thị Mai, thôn Nà Hin gắn bó với nghề làm cốm nhiều năm và có nguồn thu đáng kể từ cốm. Chỉ đến gần cửa nhà mà hương thơm nhẹ của nồi luộc cốm đã thoang thoảng dễ chịu, máy quay rang cốm đang phát huy hết công suất. Đang vụ làm cốm nên chị Mai luôn tay, luôn chân đảo cốm rồi đun bếp... Vừa hối hả làm việc, chị vừa vui vẻ chia sẻ với chúng tôi về cơ duyên gắn với nghề làm cốm.

Cứ khoảng cuối tháng 8 âm lịch hằng năm, gia đình chị Đinh Thị Mai lại tất bật với công việc làm cốm, bởi làm uy tín lâu năm nên sản phẩm làm ra không đủ cung ứng cho khách hàng. Với 7.000m2 đất ruộng, gia đình chị cấy 02 loại lúa nếp rải vụ gồm giống nếp hạt to và Khẩu Nua Lếch, cấy cách nhau 5 ngày một thửa. Mỗi mùa cốm gia đình làm liên tục được khoảng 40 ngày, mỗi ngày hơn 1 tạ thóc. Bình quân 40kg thóc làm được 10kg cốm, giá bán tại nhà là 100.000 đồng/kg, trừ chi phí gia đình có nguồn thu nhập đáng kể.

Làm cốm đã thuận lợi hơn khi có máy móc giúp tăng năng suất mà vẫn giữ được hương vị cốm cổ truyền (Trong ảnh: Máy rang cốm của gia đình chị Mai).

Chị Mai chia sẻ: Để có được hạt cốm thơm, dẻo không hề dễ dàng. Có nhiều khi chị làm thâu đêm để kịp sáng hôm sau có cốm gửi đến khách hàng. Thóc nếp được gặt về, tuốt rồi đem luộc trong nồi gang trên bếp lửa sôi hơn một giờ đồng hồ, sau đó đem rửa, phơi cho khô bớt, đem vào lò quay sấy khoảng một tiếng cho hạt thóc khô. Kiểm tra hạt thóc dóc vỏ mới đạt, rồi phơi cho nguội, tiếp đó cho vào máy xát, sàng sảy và giã... mới thu được cốm đạt chuẩn vị, màu xanh tự nhiên. Thường khoảng 3h sáng, chị Mai dậy giã cốm, sàng sảy để có cốm ngon, dẻo đóng gói gửi xe ô tô cho khách. Cốm được gói trong lá chuối và hút chân không, có thể bảo quản trong tủ đá được lâu, khi chế biến lại vẫn giữ được hương vị dẻo, thơm.

Nghề làm cốm tuy vất vả nhưng mang lại nguồn thu đáng kể, vì vậy chị Mai đã đầu tư máy móc để giải phóng sức lao động. Đến nay nhiều công đoạn đã có sự hỗ trợ từ máy móc, năng suất hơn mà chất lượng cốm vẫn giữ nguyên. Ngoài sử dụng diện tích lúa nếp của gia đình, mỗi vụ chị Mai còn mua thêm của người dân xung quanh hơn 1 tấn thóc.

Sau khi giã xong phải đem sàng, sảy nhiều lần mới thu được mẻ cốm ngon.

Cụ Hoàng Thị Thục, năm nay 83 tuổi nhưng vẫn giúp con cháu các công đoạn làm cốm vừa với sức mình. Vừa sàng sẩy, nhặt thóc khỏi cốm, cụ cho biết: Trước đây, để làm được mẻ cốm mất rất nhiều thời gian, rang thóc từng chút một rồi giã mỏi nhừ đôi chân. Mỗi năm đến vụ làm cốm, bà con chỉ làm một mẻ để ăn cho có mùa. Nay nhìn các cháu làm cốm nhanh hơn và nhiều hơn, mới thấy cuộc sống ngày càng phát triển, tôi vui vì hương vị cốm vẫn giữ được như cách làm truyền thống. Kinh nghiệm từ các cụ truyền lại, cứ 4 tháng kể từ khi trồng đến thu hoạch thì bông lúa nếp mới đạt để làm cốm ngon; lúa phải cắt vào buổi sáng sớm khi còn sương đêm, bởi khi nắng lên hạt thóc bị khô nhựa làm cốm màu không đẹp, ăn không ngon ngọt; thóc nếp non sau khi tuốt phải đãi hạt lép đi rồi mới đem hấp, công đoạn này giúp cho cốm dẻo lâu hơn.

Nhận thấy cây lúa nếp mang lại hiệu quả kinh tế cao, đặc biệt là làm cốm từ giống lúa nếp đặc sản Khẩu Nua Lếch, xã Thượng Ân đã phối hợp với ngành chuyên môn trồng thử nghiệm và mở rộng diện tích. Vụ mùa năm 2021, toàn xã trồng được hơn 50ha Khẩu Nua Lếch, nhiều hộ đã gắn bó lâu năm với nghề làm cốm, xây dựng được uy tín trên thị trường.

Trên địa bàn huyện Ngân Sơn hiện có trên 300ha lúa nếp, trong đó riêng Khẩu Nua Lếch có diện tích hơn 100ha, tập trung nhiều ở các xã Cốc Đán, Thượng Ân, Thượng Quan, Thuần Mang, Bằng Vân… Để duy trì và từng bước xây dựng thương hiệu, nâng cao thu nhập từ nghề làm cốm, huyện vận động người dân thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã, chế biến cốm ra nhiều sản phẩm khác nhau như: Cốm ăn trực tiếp, làm chả cốm, bánh cốm, chè cốm, xôi… rất được thị trường ưa chuộng. Năm 2015, nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp Khẩu Nua Lếch Ngân Sơn” đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký bảo hộ số 249213; năm 2018 sản phẩm gạo nếp Khẩu Nua Lếch của HTX Khẩu Nua Lếch Thượng Quan được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao... Đây là những tiền đề để hương cốm Ngân Sơn bay xa, trở thành sản phẩm giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu. Đồng thời cốm cũng đang trở thành sản phẩm nông sản đặc trưng của huyện đối với du khách trong và ngoài tỉnh./.

Bài, ảnh: Hà Nhung

Tin liên quan

Tin mới hơn

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tráng bánh nhằm gìn giữ và phát triển làng nghề địa phương.
Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

LNV - Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tối đa tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.
Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Lên Cao nguyên đá, nhiều du khách sẽ tìm đến với Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ. Nơi đây nổi tiếng với việc gìn giữ, phát huy hiệu quả nghề truyền thống của Hợp tác xã lanh Lùng Tám, với 100% thành viên là phụ nữ người Mông. Sự cần cù, sáng tạo từ những sợi lanh đã cho ra đời nhiều sản phẩm thủ công rất đẹp, mang đậm bản sắc truyền thống. Chính điều này đã giúp cho Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám trở thành một điểm du lịch trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn và thu hút rất đông du khách.
Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

LNV - Từ năm 2012 đến nay, nghệ nhân Đặng Văn Hậu (làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã lần lượt tái hiện lại hàng loạt con giống độc đáo: Lục súc tranh công, Tứ linh, Tam sư, Nghê hý châu, Ngũ hổ thần quan… Đặc biệt, các họa tiết truyền thống vân mây từ tranh Hàng Trống được đưa vào con giống bột, tạo nên sự giao thoa giữa mỹ thuật dân gian và hơi thở hiện đại.
Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

LNV - UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025 cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Tin khác

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

LNV - Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã dẫn đến việc sử dụng máy móc thay cho lao động chân tay, máy thêu ra đời và công nghệ thêu cũng phát triển theo đó. Mặt khác, trước sự tác động của kinh tế thị trường trong những năm gần đây, nhiều nghề thủ công có nguy cơ mai một, trong đó có nghề tranh thêu tay truyền thống.
Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

LNV - Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm, biến cố, các làng nghề ở Hà Nội vẫn giữ được nét đẹp riêng, góp phần làm nên vẻ đẹp của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Những làng nghề truyền thống ấy nổi tiếng là điểm đến thú vị cho bạn trong những chuyến đi cuối tuần khám phá Thủ đô.
Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

LNV - Nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, chiều 10/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt các nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc và lãnh đạo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.
Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

LNV - Từ những làng nghề đan lát, dệt thổ cẩm, đến miến dong Phia Đén, rèn Phúc Sen hay ngói đất nung Lũng Rì, tỉnh Cao Bằng đang từng bước gìn giữ và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống. Không chỉ góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, các làng nghề còn mang lại sinh kế ổn định cho người dân, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, và trở thành điểm tựa quan trọng trong hành trình xây dựng nông thôn mới bền vững.
Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên

LNV - Phú Xuyên là vùng đất trăm nghề có lợi thế rất lớn để phát triển sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Đầu tư quy hoạch, xây dựng Cụm công nghiệp (CCN) làng nghề đang là hướng đi đúng tạo động lực phát triển kinh tế địa phương bền vững.
Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh

LNV - Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.
Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt

LNV - Để giải quyết những thách thức về năng suất, chất lượng, truy xuất nguồn gốc cũng như nâng cao sức cạnh tranh, việc áp dụng các công nghệ 4.0 trong bảo đảm chất lượng sản phẩm, minh bạch quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm là giải pháp bền vững cho phát triển ngành ong Việt Nam.
Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng

LNV - Những đàn ong mật được người dân xã Nghĩa Đồng huyện miền núi Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An phát triển nhân rộng và cho sản lượng mật cao, chất lượng mật tốt, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn

LNV - Ở làng Kon Blo, người Ba Na Kriêm trìu mến gọi ông là “Bok Vin”, cách gọi thân thương dành cho người già đáng kính. Với giới nghiên cứu văn hóa và ngành văn hóa tỉnh nhà, ông là Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương, một "di sản sống" đích thực của đồng bào Ba Na Kriêm.
“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống

“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống

LNV - Trong đời sống văn hóa phong phú của đồng bào dân tộc Pa Kô trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Nghề làm men lá truyền thống được xem là một nét văn hóa độc đáo, giàu bản sắc. Từ những tinh túy của núi rừng là những lá, rễ, vỏ cây... quý, qua kinh nghiệm và những đôi tay khéo léo, người dân ở đây đã chế biến thành những viên men thơm nồng độc đáo, mang hương vị đặc trưng của dân tộc mình. Giữa vòng xoáy của cuộc sống hiện đại, nghề này đang bị mai một dần nhưng một số hộ dân tại xã A Dơi vẫn kiên trì giữ gìn và phát huy nghề truyền thống mà cha ông để lại.
Làng nghề bánh pía Vũng Thơm

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm

LNV - Bánh pía xuất hiện từ thế kỷ XVII và nguồn gốc của món ăn này từ những người Hán di cư đến phương Nam. Chiếc bánh này khi đó được người Hán sử dụng làm lương thực bí mật giúp họ thoát khỏi những ngày khó khăn. Mãi đến sau này, món bánh đã được chế biến lại dựa trên khẩu vị của người Việt. Do được sự yêu mến từ thực khách nên dần dần món ăn này đã trở thành đặc sản của tỉnh và hình thành làng nghề bánh Pía Vũng Thơm, Sóc Trăng.
Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An

Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An

LNV - Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay, người Nùng An ở xã Phúc Sen (Quảng Hòa) vẫn lưu giữ và phát huy được nét đẹp văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện qua nhiều mặt của đời sống văn hóa vật chất, tinh thần đến các nghề truyền thống của cha ông.
Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”

Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”

LNV - Suốt hơn ba thập kỷ gắn bó với đất, lửa và bàn xoay, nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn đã âm thầm đưa những nắm đất vô tri trở thành tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn văn hóa Việt. Ông không chỉ là người làm gốm – mà còn là người “gìn giữ hồn đất” và làm cho “đất nở hoa”giữa lòng làng nghề gốm Bát Tràng và làng gốm Kim Lan đang chuyển mình theo nhịp sống hiện đại.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển

LNV - Gốm Chu Đậu được biết đến là thương hiệu gốm sứ cao cấp với nhiều thành tựu, được coi như tinh hoa văn hóa Việt Nam. Đằng sau thành công đó chính là tâm huyết một đời của Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu với lý tưởng phục hưng và phát triển thương hiệu gốm sứ Chu Đậu bị chôn vùi sau gần 500 năm.
Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn

Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn

LNV - Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) không chỉ là giải pháp phát triển kinh tế nông thôn mà còn mở ra hướng đi mới trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Tại Thanh Hóa, sự kết nối giữa OCOP và du lịch làng nghề đang tạo nên động lực phát triển mạnh mẽ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định thương hiệu các sản phẩm địa phương trên thị trường.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới 2024

Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới 2024

LNV - Ngày 22/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1226/QĐ-TTg, chính thức công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố giai đoạn 2021 - 2025. Đây là kết quả của quá trình hơn một thập kỷ triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của người dân Thủ đô.
Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

LNV - Dưới tác động của toàn cầu hóa và nền kinh tế tri thức, việc khai thác tiềm năng của các làng nghề trong lĩnh vực du lịch không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống mà còn tạo động lực phát triển cho công nghiệp văn hóa - một ngành kinh tế mũi nhọn theo chiến lược phát triển của Thủ đô.
Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Thủ tướng Chính phủ công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

Thủ tướng Chính phủ công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

LNV - Ngày 22/6, tại Quyết định số 1226/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã công nhận TP. Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024. Đây là một dấu mốc quan trọng, ghi nhận những nỗ lực bền bỉ của hệ thống chính trị và người dân Thủ đô trong h
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tr
Giao diện di động