Bức tranh bình yên, no ấm ấy là những gì tôi cảm nhận được khi dừng chân tại ấp Ðá Bạc A (xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) – nơi có 61 hộ người dân tộc Khmer đang sinh sống. Trực tiếp thưởng thức cá bổi ngay trên chính vùng làm cá bổi khô nức tiếng này, tôi mới hiểu: Vì sao cá bổi U Minh lại được ưa chuộng đến như vậy; nhờ đâu mà đời sống của đồng bào Khmer nơi đây lại khấm khá lên từng ngày.

“Cá bổi thì nhiều địa phương ở Tây Nam Bộ cũng có, nhưng do đặc thù địa lý của vùng rừng U Minh nên cá bổi Cà Mau ngon hơn hẳn: Thịt cá dai, ăn có vị thơm, béo đặc trưng. Trung bình, khoảng 2,4 kg cá tươi sẽ làm được 1 kg cá khô. Trước kia, bà con ở đây chỉ làm cá khô mặn, nay đáp ứng nhu cầu khách hàng, nhiều hộ đã làm thêm cá khô lợ và khô lạt… Giá cá bổi khô đang dao động từ 240.000 - 300.000 đồng/kg (tùy loại), trừ các chi phí, người làm cá bổi cũng có thu nhập tương đối” - ông Danh Dưỡng – người có thâm niên hơn 30 năm nuôi và làm khô cá bổi ở ấp Đá Bạc A chia sẻ.

Những ngôi nhà khang trang được xây dựng nhờ thu nhập từ cá bổi khô

Cũng theo ông Danh Dưỡng, năm 2020, do dịch bệnh COVID-19 nên giá cá bổi có giảm, tiêu thụ cũng chậm hơn, nhưng chế biến cá bổi khô hiện vẫn là công việc cho thu nhập tốt hơn nhiều so với các công việc khác: “Ở ấp Đá Bạc A này, hộ nào có điều kiện thì thu mua cá bổi để làm cá bổi khô; các bà, các chị rảnh việc đồng áng thì qua phụ làm cá kiếm thêm 150.000 – 250.000/ngày. Nhiều năm nay, trong ấp, hộ giàu lên cũng nhờ cá bổi, mà hộ thoát được nghèo cũng là nhờ cá bổi!”.

Khô cá bổi được thương lái từ nhiều nơi đến tìm mua

Được biết, xã Khánh Bình Tây hiện có khoảng 18 cơ sở thu mua và làm khô cá bổi, trong đó riêng ấp Đá Bạc A có tới 12 cơ sở. Không chỉ tạo việc làm cho hàng trăm người dân trong ấp, mỗi cơ sở còn thu về lợi nhuận 200 triệu – 300 triệu đồng/năm.

Cá bổi U Minh - sản phẩm nức tiếng ở khu vực Tây Nam Bộ

Ghé thăm ấp Đá Bạc A, những ngày tết cận kề, chứng kiến đồng bào Khmer hối hả với những mẻ cá bổi lớn bé, thấy ấm no hiển hiện sau mỗi nếp nhà. Vui hơn khi thấy bà con sẵn sàng bảo ban nhau làm ăn; giúp nhau chăm lo cho con cái học hành; sớm tối giữ gìn ngọn lửa của tình làng nghĩa xóm.

Tiễn chúng tôi ra về trên con đường bê tông nho nhỏ, uốn quanh kênh Cựa Gà, ông già Danh Dưỡng phấn khởi: “Đợi có đường lớn là mua ô tô thôi”. Nghe ông Dưỡng nói, tôi lại hình dung tới con đường lớn rộng mở đón những người con của ấp Đá Bạc A học hành, đỗ đạt trở về; từ con đường lớn ấy, cá bổi khô cũng sẽ đến với nhiều vùng miền hơn nữa; góp phần nâng cao giá trị sản phẩm cá bổi, cải thiện đời sống cho đồng bào Khmer nơi đây.

Bài, ảnh: Phương Tú