Trước thực trạng này, các chuyên gia cho rằng cần ưu tiên đầu tư, mở rộng mạng lưới vận tải công cộng sử dụng nhiên liệu sạch, phương tiện điện hoặc năng lượng tái tạo, kết nối thuận tiện giữa khu dân cư, khu sản xuất làng nghề và trung tâm đô thị. Việc này không chỉ giúp giảm số lượng phương tiện cá nhân lưu thông mà còn góp phần hạn chế khí thải độc hại phát sinh trong quá trình vận chuyển nguyên liệu, hàng hóa.
Song song đó, việc quy hoạch hạ tầng giao thông đồng bộ, bố trí các tuyến vận tải công cộng phù hợp với đặc thù làng nghề, cùng với chính sách khuyến khích người dân và cơ sở sản xuất chuyển sang sử dụng phương tiện thân thiện môi trường, được xem là hướng đi bền vững. Khi vận tải công cộng phát triển hiệu quả, bài toán ô nhiễm không khí tại các làng nghề sẽ từng bước được cải thiện, góp phần xây dựng môi trường sống xanh, sạch và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng.
Có thể lấy ví dụ từ các làng nghề gắn với du lịch tại Hội An (Quảng Nam), nơi việc sử dụng phương tiện giao thông thân thiện môi trường đã mang lại hiệu quả rõ nét. Tại khu phố cổ và các làng nghề như làng gốm Thanh Hà, làng mộc Kim Bồng, làng rau Trà Quế, xe điện được đưa vào phục vụ du khách thay thế dần các phương tiện chạy xăng dầu.
Việc tổ chức các tuyến xe điện kết nối trung tâm phố cổ với làng nghề không chỉ giúp giảm lượng khí thải, hạn chế tiếng ồn mà còn phù hợp với không gian di sản, tạo trải nghiệm nhẹ nhàng, thân thiện cho du khách. Người dân và du khách di chuyển thuận tiện hơn, trong khi môi trường không khí được cải thiện rõ rệt, đặc biệt vào mùa cao điểm du lịch.
Mô hình này được đánh giá là hướng đi phù hợp cho các làng nghề du lịch, vừa góp phần bảo tồn giá trị văn hóa – cảnh quan, vừa giảm phát thải các chất gây ô nhiễm không khí. Từ thực tiễn Hội An, nhiều chuyên gia cho rằng các địa phương có làng nghề truyền thống hoàn toàn có thể học hỏi, nhân rộng mô hình vận tải công cộng xanh như xe điện để phát triển du lịch bền vững gắn với bảo vệ môi trường.
 |
| Làng hương Thủy Xuân: Giữ nghề trăm năm, hướng tới du lịch giảm phát thải. |
Làng hương Xuân Thủy là một trong những làng nghề truyền thống nổi tiếng của Huế, nằm trên tuyến du lịch kết nối trung tâm thành phố với đồi Vọng Cảnh và lăng Tự Đức. Những năm gần đây, xe điện du lịch đã được đưa vào khai thác, đảm nhiệm vai trò đưa đón du khách từ khu vực trung tâm và các điểm di tích đến làng nghề. Việc sử dụng phương tiện này góp phần giảm khí thải, hạn chế tiếng ồn, đồng thời mang lại trải nghiệm tham quan nhẹ nhàng, thân thiện với môi trường.
Bên cạnh đó, tại các làng nghề gắn với quần thể di tích cố đô Huế, nhiều tuyến xe điện du lịch đã được tổ chức hoạt động trong khu vực Đại Nội và các điểm lăng tẩm, kết nối với các làng nghề phụ cận như làng làm nón, làng hoa giấy Thanh Tiên - Huế. Mặc dù xe điện chưa được triển khai rộng khắp trong nội bộ các làng, nhưng đã phát huy hiệu quả như một phương tiện trung chuyển xanh, góp phần giảm áp lực giao thông cơ giới và hạn chế phát thải ra môi trường.
 |
| Grab Xích Lô: Phương tiện du lịch thân thiện môi trường, giảm áp lực ô nhiễm không khí |
Đặc biệt, grab Xích Lô là loại hình phương tiện du lịch mới, được thiết kế phục vụ nhu cầu tham quan chậm rãi, thân thiện với môi trường tại khu vực trung tâm Huế. Mỗi chuyến xe chở tối đa một hành khách, với lộ trình ban đầu không quá 60 phút, đón và trả khách tại 5 địa điểm thuộc khu vực Đại Nội và bến thuyền Tòa Khâm – những điểm tham quan trọng yếu của cố đô.
Các xe xích lô được trang trí đồng bộ với nhận diện thương hiệu Grab mang sắc xanh đặc trưng, tạo hình ảnh hiện đại nhưng vẫn hài hòa với không gian di sản. Thông qua ứng dụng, du khách có thể dễ dàng đặt xe xích lô để tham quan các điểm di tích, trải nghiệm nhịp sống chậm và cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp văn hóa – lịch sử của Huế. Đội ngũ tài xế đều là những người có kinh nghiệm, am hiểu địa phương và đã hoàn thành các chương trình đào tạo bắt buộc của Grab nhằm bảo đảm chất lượng dịch vụ.
Grab Xích Lô là một trong những sáng kiến mà Grab triển khai nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch, tận dụng nền tảng công nghệ để quảng bá di sản, văn hóa và ẩm thực Huế. Không chỉ mang lại trải nghiệm mới cho du khách, loại hình phương tiện này còn góp phần giảm phát thải, phù hợp với định hướng phát triển du lịch xanh, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống và sinh kế cho người dân địa phương.
| Chương trình thuộc khuôn khổ thỏa thuận hợp tác ba năm Grab Việt Nam với TP Huế được hỗ trợ bởi Sở Xây dựng, Sở Du lịch, Viện Nghiên cứu phát triển TP Huế và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế. Dịch vụ Grab Xích Lô được kỳ vọng mang đến phương thức di chuyển tiện ích, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của TP Huế - nơi có 8 di sản được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới. |
Các bác tài xích lô truyền thống sẽ làm quen với nền tảng số để phục vụ cả du khách lẫn người dân địa phương. Họ cũng có thể tham gia chương trình nâng cao kỹ năng số, tiếp cận công nghệ và trí tuệ nhân tạo từ nền tảng Grab.
Bà Nguyễn Thu Hà khách du lịch đến Huế cho biết: “Mình rất thích trải nghiệm Grab Xích Lô ở Huế vì cảm giác thong thả, yên bình, khác hẳn với việc di chuyển bằng xe máy hay ô-tô. Ngồi trên xích lô, mình có thời gian ngắm nhìn phố xá, di tích và cảm nhận rõ không khí cố đô. Việc đặt xe qua ứng dụng cũng rất tiện lợi, tài xế thân thiện và am hiểu lịch sử, nên chuyến đi vừa thoải mái vừa thú vị. Đây là một loại hình du lịch xanh rất phù hợp với Huế.”
Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Huế, cho biết thành phố luôn khuyến khích và đón nhận những sáng kiến vừa góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, vừa thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Theo ông, việc triển khai Grab Xích Lô là minh chứng rõ nét cho cách làm hài hòa giữa bảo tồn và đổi mới, khi một phương tiện gắn liền với ký ức và hình ảnh đặc trưng của Huế được tích hợp công nghệ hiện đại, giúp du khách dễ dàng đặt xe, thanh toán thuận tiện.
Đặc biệt, loại hình phương tiện này không sử dụng nhiên liệu hóa thạch, qua đó góp phần giảm khí thải, hạn chế tiếng ồn và giảm áp lực ô nhiễm không khí trong khu vực di sản. Đồng thời, dịch vụ còn tạo cơ hội sinh kế mới cho những người làm nghề xích lô theo hướng số hóa, chuyên nghiệp, phù hợp với xu thế phát triển du lịch xanh và thân thiện môi trường của thành phố.
Việc kết hợp phương tiện truyền thống với công nghệ hiện đại vừa giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí, bảo vệ không gian di sản, vừa nâng cao trải nghiệm cho du khách và tạo sinh kế bền vững cho người dân. Đây được kỳ vọng sẽ là mô hình để Huế tiếp tục nhân rộng các giải pháp giao thông thân thiện môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển du lịch xanh và bền vững trong tương lai.