Trăm năm kể chuyện nghề rèn

LNV - Trong căn nhà nhỏ ngái nồng mùi khói bếp, ông Sùng Seo Nhà (74 tuổi) một trong những cao niên còn bám trụ với nghề rèn nở nụ cười móm mém đón chúng tôi ghé thăm trong một buổi chiều lất phất mưa. Giọng kể bằng tiếng phổ thông lơ lớ vẫn đủ để chúng tôi hiểu nghề rèn đến với Bản Phố “duyên nợ” như thế nào và ai là người đầu tiên có công đưa nghề rèn về với bản làng.

Đưa nghề rèn về với bản

Ông Sùng Seo Nhà vẫn duy trì lò rèn đỏ lửa mỗi ngày
Ông Sùng Seo Nhà vẫn duy trì lò rèn đỏ lửa mỗi ngày

Theo lời kể của ông Sùng Seo Nhà và một số cao niên trong thôn thì hiện tại không có tài liệu hay thông tin ghi chép về người đầu tiên làm nghề rèn đúc ở Bản Phố mà người Mông truyền tai nhau rằng “ông tổ” nghề rèn của địa phương chính là cụ Sùng Seo Sào - ông nội của ông Sùng Seo Nhà.

Chuyện kể rằng ngày xưa Bản Phố còn nghèo, người dân trong thôn quanh năm cặm cụi trên nương mà vẫn không đủ ăn. Những người đàn ông chí lớn loay hoay tìm cách làm giàu mà cứ mãi trong vòng luẩn quẩn nghèo nàn, lạc hậu. Trong một lần ra chợ huyện, cụ Sùng Seo Sào thấy quầy bán nông cụ của người Hoa khách ra vào nườm nượp. Lân la hỏi chuyện, cụ biết những nông cụ dao, cuốc, lưỡi cày là do họ tự rèn nên bày tỏ mong muốn được học nghề. Chi phí dạy nghề là một con trâu và người Hoa cũng cam kết thành nghề họ mới nhận công. Ngày đó một con trâu giá trị lắm, gia đình có duy nhất con trâu để cày nương nhưng cụ Sào vẫn quyết tâm học bởi nếu thành nghề có thể mua thêm được vài con trâu như thế.

Công phu kỹ thuật nghề rèn

Ông Sùng Seo Nhà chia sẻ 12 tuổi đã được bố truyền nghề, ông và những người đàn ông dân tộc Mông ở Bản Phố khẳng định bí quyết để làm ra những con dao, lưỡi cuốc, lưỡi cày sắc ngọt và có độ bền cao, đầu tiên phải lựa chọn được loại thép tốt. Bên cạnh đó, kỹ thuật tôi thép cũng rất quan trọng, thép nung phải đủ độ nóng, không non quá cũng không được quá già lửa. Kỹ thuật này quyết định độ bền của sản phẩm.

Nghề rèn đòi hỏi người thợ phải có sức khỏe, sự khéo léo, cũng như sự kiên trì và sáng tạo mới có thể cho ra lò những sản phẩm tinh xảo vừa có giá trị làm vật dụng vừa thể hiện bản sắc văn hóa truyền thống độc đáo riêng của dân tộc Mông.

Người thợ cả và thợ phụ phải có sự phối hợp nhịp nhàng, lực búa giáng xuống thanh thép phải đều nhau, độ mạnh yếu biến hóa với từng phần của sản phẩm. Than đốt lò để rèn cũng rất đặc biệt. Xưa người Mông không dùng than đá mà dùng than củi của loại gỗ chắc thường là sến đỏ, dổi. Trong khi rèn nhiệt độ lò rèn phải nóng đều mới cho ra sản phẩm tốt nên yêu cầu người quay bễ phải đều tay.

Đôi bàn tay khéo léo, bền bỉ của người thợ rèn làm ra những nông cụ sắc bén
Đôi bàn tay khéo léo, bền bỉ của người thợ rèn làm ra những nông cụ sắc bén

Lò rèn của người Mông Bản Phố không cầu kỳ, chỉ có một ụ đất làm lò, vài cục sắt to làm đe và một cái bễ. Cái bễ là quan trọng nhất. Nó cấu tạo như một cái bơm xe đạp khổng lồ nằm ngang. Cái bơm ấy được khoét ra từ thân cây đường kính khoảng 50 cm. Pít tông là một miếng gỗ tròn như cái thớt được gắn lông gà chung quanh để dễ dàng tịnh tiến trong lòng cây gỗ, người thợ đẩy pít tông, rất nhẹ nhàng và không tốn sức.

Nhưng có lẽ công phu hơn cả là kỹ thuật đúc lưỡi cày. Lưỡi cày của người Mông Bản Phố được rèn đúc khác biệt để phù hợp với địa hình nương đồi nhiều đất đá nên khuôn đúc cũng khác biệt. Khuôn lưỡi cày được làm từ đất sét trắng lấy từ Bản Liền về rây mịn, sau đó nhào với nước tạo hình rồi đem nung ở nhiệt độ phù hợp. Mỗi khuôn đúc lưỡi cày nặng khoảng 60 kg. Phôi gang nóng chảy được đổ vào khuôn sẽ thu được lưỡi cày có độ cong, mũi nhọn đặc trưng.

Ngoài ra, thợ rèn người Mông Bản Phố còn nắm nhiều bí quyết mài nước, kỹ thuật thổi gang, nung thép tinh xảo mà máy móc khó có thể thay thế. Kỹ thuật đúc rèn công phu đã tạo ra những sản phẩm chất lượng, bền bỉ với thời gian.

Đau đáu giữ lửa nghề

Nhấp chén trà đặc, ánh mắt của ông Sùng Seo Nhà và anh Ma Seo Chùa - những “truyền nhân” hiếm hoi của nghề rèn Bản Phố đượm buồn. Thời hoàng kim nhất của nghề rèn Bản Phố có lẽ là khoảng đầu những năm 90 của thế kỷ trước. Nền kinh tế bước vào giai đoạn đổi mới, ruộng nương được chia cho các hộ dân nên nhu cầu nông cụ lớn. Những lò rèn cả ngày rực lửa mà không đủ bán. Ông Nhà mỗi ngày có thể làm được 20 lưỡi cày, 10 con dao, làm ra đến đâu bán hết đến đấy. Nghề rèn đem lại cho gia đình ông Nhà thu nhập ổn định.

Còn anh Ma Seo Chùa cũng nhớ lại năm 14 - 15 tuổi là lao động chính trong lò rèn của bố anh. Được bố truyền nghề, anh có thể tự tay đúc được con dao, cái búa, lưỡi cày sắc lẹm. Lò rèn của gia đình anh cũng nức tiếng khắp vùng với những sản phẩm chất lượng.

Thế rồi cơn bão thị trường quét qua đã trực tiếp ảnh hưởng đến các lò rèn ở Bản Phố. Công nghệ hiện đại, mẫu mã đa dạng, giá cả phải chăng của những nông cụ được sản xuất hàng loạt cạnh tranh với nông cụ được sản xuất theo phương thức thủ công. Cuộc chiến giành thị phần khiến nông cụ của người Mông Bản Phố dần mất vị thế. Nhưng chất lượng của các nông cụ sản xuất thủ công thì không thể phủ nhận được.

ít khách mua nông cụ nhưng ông Sùng Seo Nhà vẫn duy trì lò rèn, mỗi ngày chỉ làm 5 - 7 sản phẩm theo đơn đặt hàng. Ông cũng đã truyền nghề được cho con trai Sùng Seo Của khi bản thân tuổi đã cao. Hiện tại ở Bản Phố vẫn còn nhiều nam giới biết kỹ thuật rèn đúc do ông cha truyền dạy nhưng vì cuộc sống mưu sinh mà họ không thể bám trụ được với nghề để lại sự tiếc nuối về một thời hoàng kim của nghề rèn truyền thống địa phương.

Nghề rèn của người Mông Bản Phố không chỉ tạo ra những nông cụ phục vụ sản xuất mà còn góp phần quan trọng duy trì nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Những “truyền nhân” của nghề rèn như ông Sùng Seo Nhà, anh Ma Seo Chùa luôn hy vọng nghề truyền thống địa phương được khôi phục, bảo tồn và phát huy để làm sống dậy những lò rèn ở Bản Phố, lại xuất hiện những triệu phú, tỷ phú từ nghề rèn.

Vân Thảo

Tin liên quan

Quảng Ngãi: Làng rèn 300 năm vẫn đỏ lửa

Quảng Ngãi: Làng rèn 300 năm vẫn đỏ lửa

LNV - Khoa học phát triển, sản phẩm công nghệ được tạo ra với giá thành rẻ đã 'đánh gục' nhiều ngành nghề truyền thống. Song ở Quảng Ngãi có một làng nghề rèn hơn 300 năm tuổi vẫn tồn tại nhờ bí quyết riêng cha ông truyền lại.
Vĩnh Phúc: gìn giữ và phát triển nghề rèn truyền thống

Vĩnh Phúc: gìn giữ và phát triển nghề rèn truyền thống

LNV - Quyết tâm bảo tồn và phát triển nghề rèn truyền thống, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc, từ nhiều năm nay, lò rèn thủ công của gia đình anh Vũ Đức Thắng, ở thôn Bàn Mạch, xã Lý Nhân (Vĩnh Tường) luôn đỏ lửa. Để giữ nghề và sống được bằng nghề, cùng với nâng cao chất lượng sản phẩm, anh Thắng đẩy mạnh quảng bá, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm.
Làng nghề rèn dao Phúc Sen

Làng nghề rèn dao Phúc Sen

LNV - Nhắc đến những con dao được rèn thủ công, không ai còn xa lạ với con dao mèo ở Cao Bằng - Làng rèn Phúc Sen. Một làng nghề rèn có truyền thống văn hóa lâu đời. Nét độc đáo của nghề rèn ở đây nằm ở công nghệ chọn phôi (thép), cách tôi luyện bằng bí quyết riêng của họ rồi cho ra những con dao chất lượng tốt nhất. Một con dao mèo có lẽ là sự lựa chọn được ưu tiên hàng đầu bởi những đặc tính nổi bật, đa năng nhỏ gọn, sắc bén cho những người thường hay đi rừng.

Tin mới hơn

Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

LNV - Trong 2 ngày 26 - 27/9, các đoàn kiểm tra của thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đã tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn điện đối với các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất giấy trên địa bàn phường Phong Khê- làng nghề ô nhiễm nhất tỉnh Bắc Ninh. Đã có 12 cơ sở sản xuất giấy ở Phong Khê viết đơn xin dừng hoạt động.
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

LNV - Chào mừng kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), ngày 20/9, Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Cẩm Thanh, TP. Hội An cho hay, vừa tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm ngày đồng khởi giải phóng xã Cẩm Thanh (27/9/1964 - 27/9/2024). Đây là dịp để ôn lại trang sử hào hùng của quân và dân địa phương trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công

Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công

LNV - Ngày 29/9, Đảng ủy, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Định Công (quận Hoàng Mai) tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận danh hiệu “Nghề truyền thống Hà Nội” đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công.
Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi

Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi

LNV - Hội An là vùng đất xinh đẹp, nổi tiếng với khu phố cổ trầm mặc và những làng nghề truyền thống có tuổi đời lên đến hàng trăm năm. Nép mình bên con sông Thu Bồn thơ mộng, Làng gốm Thanh Hà là nơi giữ nghề gốm truyền thống trong suốt 500 năm lịch sử.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng

Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng

LNV - Sáng ngày 2/10, Tại Trung tâm Xúc tiến Thương mại Đào tạo Phát triển Làng nghề (Hải Phòng). Nhà giáo Ưu tú Trịnh Quốc Đạt – Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã có buổi làm việc với bà Cao Bích Thủy Giám đốc Trung tâm.
Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam

Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam

LNV - Sau khi được UBND tỉnh Bình Định có Quyết định công nhận Làng nghề trồng hoa Gia An Nam, thôn Gia An Nam, xã Hoài Châu Bắc, UBND thị xã Hoài Nhơn có tờ trình UBND tỉnh Bình Định và Sở Nông nghiệp và PTNT cho chủ trương lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam.

Tin khác

Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang

Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang

LNV - Do điều kiện lịch sử hình thành, Kiên Giang là nơi hội tụ của dân di cư đến từ mọi miền đất nước. Một số nghề thủ công cũng theo chân họ đến vùng này. Khi du nhập vào Kiên Giang, sản phẩm của mỗi làng nghề mang nét văn hóa đặc trưng của vùng.
Trăm năm kể chuyện nghề rèn

Trăm năm kể chuyện nghề rèn

LNV - Trong căn nhà nhỏ ngái nồng mùi khói bếp, ông Sùng Seo Nhà (74 tuổi) một trong những cao niên còn bám trụ với nghề rèn nở nụ cười móm mém đón chúng tôi ghé thăm trong một buổi chiều lất phất mưa. Giọng kể bằng tiếng phổ thông lơ lớ vẫn đủ để chúng tôi hiểu nghề rèn đến với Bản Phố “duyên nợ” như thế nào và ai là người đầu tiên có công đưa nghề rèn về với bản làng.
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt

Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt

LNV - Với niềm đam mê đặc biệt với ẩm thực, nghệ nhân Lưu Huỳnh Châu đã mang nhiều món ăn đặc trưng của người Việt giới thiệu tới thực khách quốc tế, tích cực dạy nghề cho thế hệ trẻ. Góp phần giữ gìn và phát huy tinh hoa ẩm thực truyền thống Việt trong cuộc sống hiện đại.
Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững

Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững

LNV - Làng nghề chè Ba Trại, huyện Ba Vì (Hà Nội) nổi tiếng với thương hiệu chè búp khô chất lượng cao. Được nâng cấp công nghệ và mở rộng thị trường, chè Ba Trại không chỉ giữ vững danh tiếng mà còn kết hợp du lịch, mang lại giá trị bền vững cho cộng đồng địa phương.
Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ

Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ

LNV – Với đôi bàn tay khéo léo, cây gai đã trở thành những sản phẩm thủ công có tính ứng dụng cao, góp phần thể hiện nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thổ ở xã Giai Xuân, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An.
Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai

Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai

OVN - Nhắc đến bún, phở khô ngon, không thể không nhắc đến đặc sản bún, phở khô được làm ra từ làng nghề nổi tiếng ở xã Minh Khai, huyện Hoài Đức.
Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề

Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định vừa có văn bản yêu cầu UBND các huyện, thị xã có các làng nghề được lựa chọn đầu tư hỗ trợ phát triển giai đoạn 2023-2025, kịp thời báo cáo UBND tỉnh về kết quả triển khai thực hiện và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024

Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024

LNV - Tiếp nối thành công của Hội chợ Làng nghề Việt Nam những năm trước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ tổ chức Hội chợ Làng nghề lần thứ 20 năm 2024.
Nghề chằm nón lá

Nghề chằm nón lá

LNV - Có nhiều câu hỏi về nguồn gốc của chiếc nón đan bằng lá đơn sơ ấy có lịch sử từ khi nào? Tổ nghề là ai? Những câu hỏi này đến nay vẫn không ai trả lời được. Nhiều tài liệu cho rằng chiếc nón lá xuất hiện ở Việt Nam vào thế kỉ thứ 13, đời nhà Trần. Theo các nghiên cứu của các nhà khoa học, hình ảnh tiền thân của chiếc nón đã được chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh vào khoảng 2500 – 3000 năm về trước.
Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch

Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch

LNV - Hiện cả nước có 5.400 làng nghề và làng có nghề trong đó có khoảng 2.000 làng nghề truyền thống với lợi thế văn hóa, lịch sử và sản phẩm, rất thuận tiện để xây dựng các chương trình du lịch kết hợp.
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre

Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre

LNV - Các làng nghề truyền thống Bến Tre không chỉ đem lại lợi nhuận kinh tế cho địa phương mà còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc
Hội tụ tinh hoa làng nghề tại “Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 20 – 2024”

Hội tụ tinh hoa làng nghề tại “Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 20 – 2024”

LNV - Không gian trưng bày tôn vinh sản phẩm của các làng nghề truyền thống; tôn vinh sản phẩm đạt giải tại Hội thi Thủ công mỹ nghệ của TP.Hà Nội sẽ được diễn ra tại Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024 từ ngày 3 đến 6-10 tại Hà Nội. Thông tin này được nêu ra tại cuộc họp báo do Bộ NN-PTNT và Sở NN-PTNT TP Hà Nội tổ chức vào sáng 20-9 tại Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp
Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn

Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn

LNV - Các làng nghề ở Hải Dương không chỉ tạo việc làm, nâng cao đời sống cho người dân khu vực nông thôn mà còn góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá đặc sắc ở mỗi địa phương.
Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề

Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề

LNV - UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Kế hoạch khôi phục, phát triển một số làng nghề tiểu thủ công nghiệp và du nhập phát triển một số nghề mới gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh năm 2024.
Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024

Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024

LNV - Ông Hồ Trọng Lập (60 tuổi), ở thôn Vinh Quang 2, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định là một trong 63 gương mặt nông dân tiêu biểu của cả nước vinh dự được bình chọn là “Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024”.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Rượu Lừng Hồng -  Tinh hoa giá trị truyền thống từ hạt lúa nếp thơm Thái Bình

Rượu Lừng Hồng - Tinh hoa giá trị truyền thống từ hạt lúa nếp thơm Thái Bình

OVN - Thời gian qua, Thái Bình đã thúc đẩy sản phẩm OCOP bằng cách đẩy mạnh liên kết, qua đó tạo động lực thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa bền vững.
100 gian hàng OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam Bộ được giới thiệu tại huyện Thanh Trì

100 gian hàng OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam Bộ được giới thiệu tại huyện Thanh Trì

OVN - Tối 4-10, Sở NN&PTNT Hà Nội phối hợp với UBND huyện Thanh Trì tổ chức sự kiện giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam Bộ.
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

LNV - Trong 2 ngày 26 - 27/9, các đoàn kiểm tra của thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đã tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn điện đối với các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất giấy trên địa bàn phường Phong Khê- làng nghề ô nhiễm nhất tỉnh Bắc Ninh. Đã có 12 cơ sở sản xuất giấy ở Phong Khê viết đơn xin dừng hoạt động.
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

LNV - Chào mừng kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), ngày 20/9, Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Cẩm Thanh, TP. Hội An cho hay, vừa tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm ngày đồng khởi giải phóng xã Cẩm Thanh (27/9/1964 - 27/9/2024). Đây là dịp để ôn lại trang sử hào hùng của quân và dân địa phương trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Chương trình OCOP 2024: Đẩy mạnh phát triển sản phẩm nông thôn

Chương trình OCOP 2024: Đẩy mạnh phát triển sản phẩm nông thôn

LNV - Ngày 25/6, Văn phòng Điều phối nông thôn mới (NTM) trung ương đã tổ chức họp Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cấp trung ương năm 2024. Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển mới của Chương trình OCOP, chương trình đã bước sang năm thứ sáu và đang tiếp tục được triển khai rộng khắp trên cả nước.
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
ct-tnhh-pt-xuan-thanh
ctcp-xd-tan-loc
nong-nghiep-xanh
minh-hieu
nhu-thanh
an-phat
thanh-chau
thuan-duc
ha-tinh
binh-dinh
Giao diện di động