Đặt nền móng đổi mới: Dồn điền đổi thửa và cơ sở hạ tầng

Năm 2011, Hà Nội ban hành Chương trình số 02/CTr-TU với mục tiêu “Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, từng bước nâng cao đời sống nông dân”. Đây là bước ngoặt quan trọng, đặt nền móng cho toàn bộ hành trình đổi mới.

Một dấu ấn đậm nét của giai đoạn này chính là dồn điền đổi thửa – một “cuộc cách mạng” về đất đai. Trước đây, mỗi hộ gia đình có tới 7 đến 39 ô thửa nhỏ lẻ, gây khó khăn cho cơ giới hóa sản xuất. Sau đổi thửa, diện tích ruộng đất được tập trung quy hoạch, hình thành những cánh đồng mẫu lớn. Nhờ đó, Hà Nội mở ra cơ hội ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Song song, Thành phố đẩy mạnh đầu tư hạ tầng: đường giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, điện và nước sạch. Đây là bước đi tiên quyết giúp các vùng nông thôn Hà Nội thay đổi bộ mặt, tạo điều kiện cho phát triển sản xuất và nâng cao đời sống người dân.

Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1226/QĐ-TTg ngày 22/6/2025 công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024.

Tăng tốc giai đoạn 2016 – 2020: Bứt phá từ nông nghiệp công nghệ cao

Tiếp nối thành công, Hà Nội triển khai Chương trình số 02/CTr-TU giai đoạn 2016 – 2020, tập trung tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại và bền vững.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao: Ứng dụng cơ giới hóa, tự động hóa, giống mới chất lượng cao.

Triển khai chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP): Đưa sản phẩm đặc trưng của mỗi địa phương ra thị trường.

Xây dựng chuỗi liên kết sản xuất: Gắn sản xuất với tiêu thụ, tăng giá trị nông sản.

Kết quả nổi bật đến năm 2020:

90% số xã đạt chuẩn NTM, 07 huyện đạt chuẩn, 13 xã đạt chuẩn nâng cao.

Thu nhập bình quân nông thôn đạt 55 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 4 lần so với năm 2010.

Giá trị gia tăng ngành nông nghiệp đạt 4,2%. Bộ mặt nông thôn thay đổi toàn diện, từ cảnh quan đến đời sống văn hóa – xã hội.

Một góc địa giới huyện Đan Phượng, Hà Nội nhìn từ trên cao. Ảnh KT

Vươn tới nông thôn kiểu mẫu: Giai đoạn 2021 – 2025

Ngày 17/3/2021, Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04/CTr, đặt mục tiêu xây dựng nông thôn kiểu mẫu, nâng cao gắn với đô thị hóa và bảo tồn văn hóa.

Đến năm 2024, Hà Nội đã về đích trước kế hoạch một năm với những con số ấn tượng: 100% xã đạt chuẩn NTM. 229 xã đạt chuẩn nâng cao (146,8% mục tiêu). 109 xã đạt chuẩn kiểu mẫu (136,2% mục tiêu). 100% huyện, thị xã hoàn thành nhiệm vụ NTM. Trên 3.400 sản phẩm OCOP, chiếm 21,3% tổng sản phẩm OCOP toàn quốc. Xuất khẩu nông sản đạt hơn 2 tỷ USD, sản phẩm đã có mặt tại 40 quốc gia.

Đặc biệt, 1.350 làng nghề được khôi phục và phát triển, trong đó 200 làng nghề đạt doanh thu 10 – 50 tỷ đồng/năm. Hai làng nghề nổi tiếng Bát Tràng và Vạn Phúc gia nhập Mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo thế giới, khẳng định vị thế của Hà Nội trên bản đồ văn hóa toàn cầu.

Giai đoạn 2021–2025 khép lại, Hà Nội không dừng lại ở việc hoàn thành trước kế hoạch, mà đã định hình một chuẩn mực mới: nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ theo tiêu chí đô thị; phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn với không gian di sản và bản sắc văn hóa dân tộc. Đây chính là nền móng vững chắc để Hà Nội tự tin bước vào chặng đường tiếp theo – nơi nông thôn mới không chỉ là đích đến, mà còn là động lực lan tỏa giá trị văn minh, thịnh vượng đến từng người dân, từng cộng đồng.

Nhiều tuyến đường, con ngõ như được thay "áo mới" từ chính bàn tay, công sức và kinh phí của người dân trong xã NTM ở xã Đông Quang, huyện Ba Vì

15 năm – những con số ấn tượng

Diện mạo nông thôn mới huyện Thanh Trì.

Tư duy mới: Từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp

Hà Nội đã chuyển đổi mạnh mẽ từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang xây dựng kinh tế nông nghiệp hiện đại: Phát triển nông nghiệp hữu cơ, thông minh, tuần hoàn. Gắn sản xuất với thị trường, khoa học công nghệ và chuỗi giá trị. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, mở ra hướng phát triển bền vững. Người nông dân không chỉ làm ra sản phẩm mà còn làm chủ công nghệ mà còn trở thành yếu tố trung tâm trong xây dựng nông thôn mới.

Sau 15 năm đổi mới, Hà Nội đã xây dựng thành công một mô hình nông thôn mới kiểu mẫu: Giàu về kinh tế, mạnh về văn hóa, hiện đại về hạ tầng. Người dân có đời sống ấm no, hạnh phúc, gắn kết với bản sắc văn hóa. Thành công này không chỉ tạo dấu ấn cho Thủ đô mà còn trở thành hình mẫu phát triển nông thôn bền vững của cả nước, mở ra một chặng đường mới: nông thôn Hà Nội hiện đại, xanh, thông minh và thịnh vượng.

Trang thông tin có sự phối hợp với Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội.