Đến nay, Ninh Bình đã có 97/97 xã đạt chuẩn nông thôn mới (100%), trong đó có 65 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 04 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, tạo nên diện mạo nông thôn khang trang, hiện đại. Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cũng đạt được thành quả ấn tượng với tổng số hơn 1000 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, bao gồm 03 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao và 152 sản phẩm 4 sao. Các sản phẩm này không chỉ khẳng định thương hiệu nông sản Ninh Bình mà còn góp phần nâng cao uy tín và giá trị sản xuất.

Ninh Bình hiện có hơn 1000 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên (Ảnh: Đinh Khương)

Đặc biệt, tỉnh đã hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, đồng thời thực hiện thí điểm mô hình hợp tác xã (HTX) kiểu mẫu đối với 15 HTX. Tính đến cuối năm 2025, toàn tỉnh có 3 Liên hiệp HTX, 1.473 HTX (gồm 1.147 HTX nông nghiệp, 233 HTX phi nông nghiệp, và 93 Quỹ tín dụng nhân dân) cùng với 3.170 Tổ hợp tác (THT) đang hoạt động.

Có được kết quả này, theo sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình thì điểm nhấn của tỉnh là khả năng huy động sức dân, khi người dân trong tỉnh hiến hơn 1,5 triệu m2 đất; tháo dỡ khoảng 650 nhà ở dân cư trị giá hơn 57 tỷ đồng; tháo dỡ hơn 2.400 công trình trị giá hơn 90 tỷ đồng; đồng thời quyên góp hơn 640 tỷ đồng và 590 nghìn ngày công lao động để xây dựng các công trình hạ tầng. Những định hướng phát triển NTM của tỉnh Ninh Bình được xác đinh rất cụ thể, trong đó ưu tiên phát triển mạnh mẽ, chú trọng sản xuất nông nghiệp sạch, công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến, thương mại, dịch vụ, du lịch và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hạ tầng nông thôn Ninh Bình ngày càng hiện đại, khang trang (Ảnh: Đinh Khương)

Ngoài ra, tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội nông thôn đồng bộ, hiện đại và kết nối chặt chẽ với quá trình đô thị hóa; Môi trường, cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp; xã hội nông thôn dân chủ, đoàn kết, văn minh, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, thực sự là miền quê thanh bình. Các công trình nước sạch nông thôn tiếp tục được xã hội hóa, tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh ngày càng được nâng cao đạt trên 98%; trên 90% số hộ gia đình xây dựng bể tự hoại để xử lý nước thải; trên 90% các cơ sở, hộ sản xuất kinh doanh thực hiện đầy đủ cam kết và thủ tục pháp lý về bảo vệ môi trường và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tập thể đã tạo ra hiệu quả xã hội thiết thực, giải quyết việc làm thường xuyên cho 14.625 người lao động. Thu nhập bình quân của người lao động đạt khoảng 65 triệu đồng/năm, góp phần cải thiện rõ rệt đời sống của người dân nông thôn. Những thành tựu toàn diện này là nền tảng vững chắc để Ninh Bình tiếp tục xây dựng một nền kinh tế nông nghiệp bền vững, hướng đến mục tiêu nông thôn phồn vinh và hiện đại trong giai đoạn tiếp theo.

Thông qua các phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM”, “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, cuộc vận động “Toàn dân xây dựng NTM, đô thị văn minh” … đã khơi dậy tinh thần chủ động, sáng tạo, trách nhiệm của người dân. Hàng triệu hộ dân hiến đất, đóng góp công sức xây dựng NTM. Các tổ chức đoàn thể đóng vai trò tích cực trong vận động, giám sát, truyền thông và phản biện xã hội, góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả thực hiện các Chương trình.

Một làng nghề truyền thống tại Ninh Bình (Ảnh: Đinh Khương)

Tuy nhiên cũng phải thừa nhân là dù đạt được nhiều kết quả nổi bật, quá trình triển khai NTM nâng cao và kiểu mẫu vẫn gặp không ít khó khăn, nhất là bài toán vốn và tiêu chí nâng cao thu nhập. Nhiều xã còn lúng túng khi xác định hướng phát triển sản xuất, vẫn phụ thuộc vào sản xuất lúa, hiệu quả chưa cao, trong khi đồng ruộng manh mún và đầu ra bấp bênh. Tỉnh đã yêu cầu các địa phương tiếp tục rà soát, củng cố tiêu chí, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn, xây dựng hệ thống văn bản chỉ đạo Chương trình NTM giai đoạn 2026-2030 và triển khai hiệu quả Chương trình OCOP.

Giai đoạn tới, tỉnh Ninh Bình tiếp tục triển khai Đề án xây dựng nông thôn mới với mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, thông minh và gắn với đô thị hóa và quy hoạch tỉnh Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương; phát triển làng thông minh; ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp, du lịch và quản lý cộng đồng. Cùng với đó, tỉnh cũng đặt trọng tâm vào việc phát triển kinh tế nông thôn gắn với bảo tồn văn hóa, du lịch cộng đồng và bảo vệ môi trường sinh thái. huy động tối đa các nguồn vốn của các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân trong và ngoài tỉnh đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là lĩnh vực giao thông trọng điểm, đô thị động lực. Tỉnh cũng sẽ chú trọng huy động nguồn lực cho văn hoá, y tế, giáo dục đào tạo, môi trường, đồng thời lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp, dân cư với nguồn vốn từ ngân sách nhà nước; huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả, hợp lý nguồn lực theo thứ tự các mục tiêu ưu tiên; quan tâm phát triển các vùng kinh tế động lực tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước; ưu tiên nguồn thu từ công nghiệp hỗ trợ, kích hoạt phát triển nông nghiệp, nông thôn, làm cho nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng của người dân và định hướng phát triển đúng đắn, tỉnh Ninh Bình đang từng bước kiến tạo một diện mạo nông thôn mới bền vững, giàu bản sắc, nơi mỗi vùng quê, mỗi khu phố đều trở thành không gian sống văn minh, đáng tự hào.