Phú Thọ: Độc đáo nghề đánh cá bống trên sông Lô
Màn đánh bống được may từ những chiếc màn tuyn cũ gắn vào ba cây tre nhỏ tạo thành thế chân kiềng cắm xuống bãi.
Không ai trong làng nhớ nghề này có từ bao giờ, chỉ thấy các cụ cao niên nhắc đến với câu nói “khi tôi còn nhỏ, đã có nghề này rồi”. Nghề đánh bống là nghề phụ sau vụ nông nhàn ở các xã ven sông Lô thuộc huyện Đoan Hùng. Thường sau khi gieo cấy xong, đàn ông trong nhà sẽ chèo thuyền nan ra sông đánh bống kiếm thêm thu nhập. Nhiều năm trở về trước, với lượng bống dồi dào của sông Lô và giá cả tương đối ổn định, nghề đánh bống đã đem lại nguồn thu đáng kể cho những người dân làng Vân Cương.
Ngư dân dùng dây sò để rung lắc lùa bống vào màn.
Mùa bống trên sông Lô bắt đầu vào khoảng mùa đông kéo dài đến nửa đầu mùa xuân. Thông thường, ở những nơi khác, ngư dân chỉ dùng đăng chặn dòng để đánh đó hoặc thả lưới bát quái cho bống chui vào, nhưng người dân chài làng Vân Cương lại sử dụng dây sò và màn tự chế để đánh bống. Màn bống được may từ những chiếc màn tuyn cũ gắn vào ba cây tre nhỏ tạo thành thế chân kiềng, ngư dân sẽ phải phán đoán xem khu vực nào có nhiều bống, quan sát chiều gió và dòng nước chảy để cắm màn, việc cắm màn rất quan trọng, quyết định 60% sự thành bại của mẻ bống. Giống cá bống thường sống theo đàn ở tầng đáy vùng nước nông, hễ nhìn thấy ngao, sò, ốc, hến là chúng chạy tán loạn. Lợi dụng nhược điểm này, người dân đã đục lỗ vỏ con sò rồi xỏ vào dây, tạo thành dây sò dài chừng 100m, một người cầm đầu dây sò đi dọc theo bờ, người còn lại bơi thuyền ra xa, thả dây sò theo hình vòng cung. Hai người vừa đi, vừa giật cho dây sò rung lắc để lùa bống về màn.
Anh Nguyễn Văn Hoàng, người có kinh nghiệm 18 năm làm nghề đánh bống trên sông Lô cho biết: “Nghề đánh bống đòi hỏi tính kiên trì, chịu khó. Ai nóng vội thì không thể đi đánh bống được. Với những người đánh bống lâu năm, mỗi mẻ bống có thể đánh được từ 0,3 đến 0,8kg, những mẻ trúng tổ bống có thể đạt trên 2kg. Sau khi bống được mang về, ngư dân đem đến chợ quê hoặc lái buôn sẽ đến lấy sỉ tận nhà với giá từ 80.000 đến 130.000 đồng/kg, tùy từng thời điểm và kích cỡ bống”.
Sau khi lùa bống vào màn, ngư dân sẽ nhấc màn lên lấy rá hớt cá.
Do sống ở những bãi cát vàng ít rong rêu, ít phù sa nên cá bống sông Lô có bụng trắng trong, vây mày xanh thẫm, khác với bống sông Hồng, sông Đà .Cá bống là tuy loài cá nhỏ, sống trong môi trường nước ngọt nhưng được xem là loại thực phẩm sạch, giàu chất dinh dưỡng. Cá bống có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon như: Bống kho tộ, kho tiêu, chiên mắm, nấu canh chua… được nhiều người ưa thích.
Cá bống sông Lô có bụng trắng trong, vây mày xanh thẫm, khác với bống sông Hồng, sông Đà.
Ngày nay, do ảnh hưởng của việc khai thác cát, sỏi trên sông nên số lượng cá bống sinh sản ngày càng ít đi, người sống bằng nghề đánh bống cũng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, những hộ dân chài ven sông Lô vẫn lưu giữ những nét độc đáo của nghề đánh bống truyền thống, góp phần giữ gìn những nét đẹp văn hóa của cha ông để lại.
Bài và ảnh: Quốc An
Tin liên quan
Tin mới hơn
Làng nghề miến dong Côn Minh: Giữ gìn và phát huy thương hiệu
09:32 | 29/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về An Giang thăm làng nghề tranh vẽ kiếng
09:29 | 29/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Long An: Bình Hòa Bắc đón nhận danh hiệu xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023
14:48 | 28/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công nhận nghề đan võng ngô đồng Cù Lao Chàm là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia
14:50 | 27/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan võng ngô đồng
14:46 | 27/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo tồn nghề in mộc bản hàng trăm năm tuổi
10:26 | 27/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Long An: Mai vàng Tân Tây - khởi sắc làng nghề
10:25 | 27/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Chuyện giữ nghề nơi “xứ mây” Phú Vinh
08:40 | 26/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề dệt thổ cẩm của Người Pà Thẻn ở Tuyên Quang
08:05 | 26/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng làm heo đất ở Lái Thiêu
12:09 | 25/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo tồn và phát triển làng nghề - nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống gắn với du lịch, góp phần phát triển kinh tế xã hội Thành phố Hải Phòng
15:20 | 22/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến ngày càng phát triển
10:13 | 22/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghêu Trà Vinh - Cơ hội để phát triển
10:13 | 22/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Vễ Vĩnh Châu ghé thăm làng nghề bánh phồng tôm 70 năm tuổi
09:30 | 21/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kỳ quan di sản “ Làng nghề - Một thoáng Việt Nam”
09:30 | 21/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Bàu Đá: giữ lửa “ đệ nhất danh tửu”
09:27 | 21/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề dệt đũi ở Nam Cao
09:25 | 21/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tinh hoa trong từng đường kim, mũi chỉ
09:57 | 20/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nhiều di sản văn hóa, nghề thủ công truyền thống được ghi danh
09:56 | 20/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Thuận: Phát huy tiềm năng ngành nghề nông thôn
10:26 | 18/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề áo dài Trạch Xá nghìn năm tuổi
10:24 | 18/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ năm 2024
14:08 Tin tức
Chợ Mới đánh giá, phân hạng 6 sản phẩm OCOP huyện Chợ Mới
10:30 OCOP
Làng nghề miến dong Côn Minh: Giữ gìn và phát huy thương hiệu
09:32 Làng nghề, nghệ nhân
Về An Giang thăm làng nghề tranh vẽ kiếng
09:29 Làng nghề, nghệ nhân
Long An: Bình Hòa Bắc đón nhận danh hiệu xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023
14:48 Làng nghề, nghệ nhân