Làng nghề gốm Bát Tràng: Vượt khó trong đại dịch Covid-19

Trái với không khí tấp nập khách du lịch khi hè đến như mọi năm, về làng gốm Bát Tràng những ngày này có thể cảm nhận được không khí trầm lắng do dịch bệnh. Các cửa hàng đều mở cửa, lò gốm vẫn hoạt động bình thường, thế nhưng mỗi ngày chỉ có một vài lượt khách vào tham quan.

Có truyền thống hơn 20 năm gắn bó với thanh nứa, thanh tre để tạo nên những sản phẩm thủ công tinh xảo, gia đình anh Bùi Hoàng Ngọc Thảo tại làng gồm cổ Bát Tràng cũng đang gặp khó khăn vì ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Anh Thảo cho biết, đơn hàng đã đặt phải hủy, có đơn tạm hoãn, hàng đành để trong kho, hàng không đi, tiền không về nên khó khăn hơn trước rất nhiều.

Giao thương ngưng trệ, sản xuất cầm chừng, những đơn đặt hàng từ nước ngoài cũng chững lại… đó là những gì đang diễn ra tại làng nghề gốm Bát Tràng khi dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp cả trong và ngoài nước. 
Ông Phạm Phúc Nguyên, chủ một cơ sở sản xuất gốm tại làng Bát Tràng cho biết, hiện hầu hết các cơ sở chỉ duy trì sản xuất nhỏ giọt. Để đảm bảo sức khỏe phòng dịch, mọi người cũng ý thức được việc hạn chế giao tiếp trong giờ làm, đeo khẩu trang và đặc biệt không sử dụng đồ chung với người khác.

Bàn về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở sản xuất trên địa bàn trong tình hình hiện nay, ông Hà Văn Lâm, Phó Ban đại diện làng gốm Bát Tràng cho biết: “Hiện các tổ chức sản xuất kinh tế của làng nghề đang tích cực động viên nhau ổn định tư tưởng, duy trì sản xuất cầm cự để giữ vững mặt hàng. Đây cũng là giai đoạn để các doanh nghiệp, hộ sản xuất rà soát lại quy trình, sản xuất, vừa nghiên cứu các mẫu mã mới để những tháng cuối năm có điều kiện sản xuất tốt hơn”.

Ba tháng nay, lô hàng gốm cao cấp trị giá hơn 1 tỷ đồng của anh Nguyễn Hữu Tuấn, chủ một cơ sở sản xuất tại Bát Tràng vẫn nằm lưu kho do phía đối tác tạm ngừng nhập khẩu. Nhiều đơn hàng khác đã ký đang trong quá hoàn thiện cũng phải ngừng lại bởi diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. “Doanh nghiệp chúng tôi gặp khó khăn, người lao động thì mất việc làm. Các đơn hàng cũ đứng trước nguy cơ bị hủy toàn bộ, bởi các đối tác bên Trung Quốc đóng cửa chưa biết khi nào hoạt động trở lại. Nếu không tìm cách chuyển hướng sản xuất, có lẽ chúng tôi sẽ phá sản”- anh Tuấn chia sẻ.

Đứng trước khó khăn, anh Tuấn cùng mọi người tính đến phương án cải tiến các loại sản phẩm, mẫu mã phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Thay vì sản xuất các sản phẩm cao cấp để xuất khẩu như trước, xưởng quay về với sản phẩm bình dân như bình, cốc, ống hút bằng sứ để bảo vệ môi trường. “Các sản phẩm thân thiện với môi trường như gốm sứ được người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ hiện nay ưa chuộng, lựa chọn trong thời gian gần đây. Nhờ tạo hình bắt mắt, lại đúng xu hướng, được trang trí và in các câu tuyên truyền, khẩu hiệu chống Covid-19, sản phẩm của chúng tôi bán rất chạy…”- anh Tuấn cho biết.
Trong thời gian thực hiện các biện pháp phòng chống dịch Covid-19, xưởng anh Tuấn phải chia các ca kíp làm việc luân phiên. Một số công đoạn như trộn đất, nhào đất và nung được thực hiện tại xưởng; Công đoạn vẽ trang trí, phun sơn được thợ chia nhau làm tại nhà. Nhờ linh hoạt thay đổi cách thức sản xuất, cơ sở của anh vẫn đảm bảo đời sống cho nhiều người lao động với lương thưởng ổn định.

Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, nhưng những nghệ nhân vẫn miệt mài hàng ngày, hàng giờ để hoàn thiện sản phẩm, tìm cách vực dậy ngành nghề truyền thống trong diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19. Một số hộ sản xuất tại làng nghề gốm Bát Tràng cũng đã bắt đầu chuyển sang hình thức bán hàng trực tuyến với hơn 170 thành viên là các hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh. Các thành viên thường xuyên chia sẻ các mặt hàng mà hộ mình làm ra, chào giá bán trên nhóm và nhờ các thành viên trong nhóm kết nối với người mua có nhu cầu. Nhờ đó, nhiều khâu trung gian được giản lược, người mua có thể lựa chọn hàng dễ dàng qua ảnh và được giao hàng tận nhà giá thành rẻ hơn.

Theo anh Phạm Thanh Mai, hiện nay thị trường trong nước cần được ưu tiên hàng đầu. Phòng kinh doanh của công ty đã chủ động liên lạc với các khách hàng cũ và tìm thêm các khách hàng mới. Đồng thời, đẩy mạnh việc chào hàng qua các phương tiện online, phát triển thêm nhiều sản phẩm mới để phục vụ thị trường trong nước. Nhờ đó, tình hình kinh doanh khả quan hơn, đơn hàng đã tăng trở lại khoảng 60% so với khi trước dịch. Trong thời gian này, phương thức kinh doanh online thực sự đã trở thành biện pháp tối ưu để có thể thúc đẩy tình hình kinh doanh, giảm bớt thiệt hại trong bối cảnh khó khăn do dịch bệnh. 

Thời gian vừa qua, Chính phủ đã có các chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nói chung và tại các làng nghề trên cả nước nói riêng. Bên cạnh đó, các bộ ngành, sáng kiến thành lập nhóm và bán hàng qua mạng xuất hiện tại các làng nghề cho thấy những nỗ lực vực dậy làng nghề thời hậu Covid-19 đang rất được Nhà nước và các cơ quan chức năng, doanh nghiệp, người dân làng nghề quan tâm. Hy vọng, doanh nghiệp và người dân làng nghề luôn năng động, nỗ lực vượt khó trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp.