Thanh Hóa: Phát triển vùng chè để xây dựng thương hiệu chè đặc trưng của địa phương

Năm 2022, tỉnh Thanh Hóa đã phát triển được trên 240 ha chè, tăng 3,9% so với cùng kỳ. Cây chè được trồng phân bố rải rác tại 24/27 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Trong đó, diện tích chè thu hoạch khoảng 228 ha, với năng suất 68,2 tạ/ha, sản lượng đạt 1.556 tấn, tăng 4,9% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, hầu hết diện tích chè trên địa bàn tỉnh được trồng theo quy mô nhỏ lẻ, phân tán, chưa có thị trường tiêu thụ ổn định. Do đó, nhằm phát triển bền vững diện tích chè, các cấp, ngành, địa phương cần khuyến khích, kêu gọi, tìm kiếm các doanh nghiệp uy tín để hỗ trợ người trồng chè ổn định thị trường tiêu thụ, hướng tới công nghiệp chế biến, nâng cao hiệu quả kinh tế từ sản xuất chè.

Điển hình như tại huyện Như Xuân, cây chè trên địa bàn có lịch sử phát triển đã gần 30 năm, là cây trồng phù hợp với vùng đất đồi, đặc biệt là các xã Cát Tân, Cát Vân, Hóa Quỳ, Yên Lễ (nay là thị trấn Yên Cát), Bình Lương, Thượng Ninh. Cây chè cho thu nhập cao hơn nhiều so với thu nhập từ các loại cây công nghiệp khác và tương đối ổn định. Cây chè đã góp phần đáng kể trong việc nâng cao thu nhập cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tham gia trồng chè, từ đó tạo động lực tích cực cho chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). 
 

Theo ông Phạm Văn Tuấn - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Như Xuân, cho biết: Để phát triển bền vững cây chè, hướng tới xây dựng thương hiệu, huyện đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển chè tỉnh Phú Thọ, nghiên cứu chất đất và chuyển giao khoa học - kỹ thuật, cung ứng giống chè lai LDP2, BH có năng suất, chất lượng cao cho người dân. Bên cạnh đó, huyện phối hợp với Công ty Cổ phần Chế biến chè Phương Đông quy hoạch vùng nguyên liệu chè giai đoạn đầu tiên vào vụ xuân 2021 tại 2 xã Cát Tân và Cát Vân với diện tích 10 ha. 

Được biết, người dân tham gia dự án sẽ được cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phù hợp quy định, hỗ trợ kỹ thuật, cấp chứng chỉ an toàn và hữu cơ đối với các sản phẩm được tạo ra từ vùng nguyên liệu trong chuỗi giá trị sản phẩm mà công ty thực hiện. Đồng thời, bao tiêu toàn bộ sản phẩm trong vùng với giá ổn định, hợp lý và theo cơ chế thị trường. Từ đó, xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu chè công nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới xây dựng vùng chè hữu cơ để cung cấp nguyên liệu cho nhà máy chế biến sẽ được công ty đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện Như Xuân.
 

Tại xã Bình Sơn (huyện Triệu Sơn), việc trồng và sản xuất chè đã lồng ghép các nguồn vốn hỗ trợ giống, phân bón, khuyến khích người dân mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng chè. Xã thành lập HTX nông lâm nghiệp Bình Sơn, với mục tiêu hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao chất lượng, giá trị cây chè và thuận lợi cho khâu tiêu thụ sản phẩm. Theo đó, HTX đã thành lập các tổ, đội trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAP, từng bước xây dựng vùng nguyên liệu chè sạch và làm thay đổi tư duy, tập quán sản xuất của người dân. Những năm gần đây, HTX đã tổ chức sơ chế chè khô thay vì xuất bán chè tươi như trước đây, giúp nâng cao giá trị và hiệu quả kinh tế; đồng thời, quan tâm đến việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm. Đến nay, xã Bình Sơn đã phát triển hơn 350 ha chè, với gần 500 hộ dân tham gia sản xuất, hầu hết các diện tích đều được sản xuất theo quy trình VietGAP.

Có thể nói, từ việc mở rộng diện tích, sản xuất chè, đời sống người dân một số địa phương đã được cải thiện. Do vậy, thời gian tới, các địa phương cần tiếp tục khuyến khích người dân thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp; lồng ghép, sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư để phát triển sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chè. Bên cạnh đó, tập huấn nâng cao năng lực sản xuất cho người dân, áp dụng khoa học - kỹ thuật, kết hợp chuyển đổi giống mới, thâm canh, nâng cao chất lượng chè; sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP; quy hoạch vùng sản xuất phải gắn với các cơ sở chế biến.