Xuân về tản mạn nhớ chợ quê
Chợ quê đi vào tiềm thức mỗi chúng ta bởi nó đơn giản không cầu kỳ, chỉ cần một bãi đất trống, một bến sông hay một ngôi đình… thì ở đó vẫn hình thành chợ. Tuỳ vào mỗi vùng sẽ có chợ mở cố định theo phiên vào những ngày âm lịch, hoặc những chợ mở hàng ngày. Văn hóa chợ quê ra đời từ rất lâu, bắt đầu khi những con người trong cộng đồng người Việt đang sinh sống có nhu cầu trao đổi hàng hóa, vì hình thức giao thương sơ khai nhất trong lịch sử thương mại là “vật đổi vật”. Nói cách khác, chợ quê là điển hình của một nền kinh tế tự cung tự cấp của vùng nông thôn thuở xa xưa.
Dù không hoành tráng cũng chẳng xa hoa nhưng chợ quê vẫn náo nhiệt bởi ở đó có những tiếng cười rôm rả, vẫn lời qua tiếng lại trả giá của người mua kẻ bán chứ không khô khốc, cứng nhắc như những trung tâm mua bán ngày nay với giá được niêm yết trên mỗi sản phẩm. Hàng hóa đem ra bán ở chợ quê cũng không có gì đặc biệt mà chủ yếu là các sản phẩm mang tính cây nhà lá vườn của từng vùng quê, chỉ cần vài con cua, con cá bắt được ở ngoài đồng, vài nải chuối, mấy mớ rau, vài con gà, một ít gạo nếp hay gạo tẻ người ta vẫn mang ra chợ bán hay đổi với các sản phẩm khác. Bên cạnh đó, ta thấy được một sự chân thành, gần gũi ở những con người vùng quê qua từng phiên chợ, nó như một sợi dây vô hình thắt chặt thêm tình cảm giữa người với người, bởi có khi đem mặt hàng gì đó ra chợ lại chẳng bán mà gặp người thân thì san sẻ hoặc gửi về cho một thân nào khác không đi phiên chợ hôm nay.
Có thể nói, chợ đã đi vào tâm thức người Việt Nam, hòa vào dòng chảy văn hóa ngàn đời của cư dân Việt với những nét truyền thống khó phai mờ. Nó đơn sơ, mộc mạc nhưng đã gắn bó với chúng ta qua nhiều thế hệ và đi vào lòng mỗi người bằng chính những điều chân thật, giản đơn. Từ một nét chấm phá tiêu biểu trở thành một nét văn hoá thiêng liêng đậm đà bản sắc dân tộc.
Không những thế, chợ quê còn là nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều thế hệ thi nhân Việt Nam. Các thi nhân đã để lại cho nền văn học dân tộc những câu thơ, bài thơ hay và nhiều cảm xúc. Những câu thơ đó đi vào lòng người đọc bằng những hình ảnh khác nhau, tất cả đều góp phần tạo nên một không gian chợ quê đa chiều.
Bà Huyện Thanh Quan khi bước tới Đèo Ngang đã có cái nhìn rất tinh tế trước một không gian trầm mặc nhưng bà vẫn cảm nhận được một điểm nhấn từ xa xa:
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà…
Nguyễn Bính nổi tiếng là nhà thơ tình với những câu thơ mượt mà. Thế nhưng, ông cũng có những lúc miệt mài trên bước đường giang hồ lưu lạc. Và những lúc lang thang đó ông đã bộc bạch với bản thân mình:
Ta đi nhưng biết về đâu chứ
Đã dấy phong yên lộng bốn trời
Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ
Uống say mà gọi thế nhân ơi!
Mỗi mùa xuân đến, ký ức về không gian chợ quê xưa lại ùa về với những hình ảnh về khung cảnh rộn ràng chuẩn bị cho ngày Tết. Bởi ngày nay, các trung tâm mua sắm mọc lên càng nhiều, bản thân chúng ta dần thay đổi cách mua sắm theo hướng hiện đại, phù hợp với cuộc sống. Có đôi lúc, ta thấy chạnh lòng vì những ngôi chợ quê cứ dần dần biến mất, thoảng trong đầu là những ý nghĩ miên man, một nỗi buồn khó nói ra được bằng lời. Thế mới thấy rõ sự thiêng liêng trong văn hoá chợ quê này, và nếu muốn nét đẹp này luôn tồn tại thì rất cần thiết phải có một phương hướng hợp lý. Ngược lại, nếu vẫn tiếp tục như hiện tại, đến một ngày nào đó ở các làng xã cứ đua nhau mọc lên các chợ lớn theo hướng hiện đại, và khi ấy không biết có còn không gian nào cho câu ca dao mộc mạc, tình tứ, quê mùa:
Chàng buông vạt áo em ra
Để em đi chợ kẻo mà chợ trưa…
Bài, ảnh: Trọng Phúc
Tin liên quan
Tin mới hơn
Lai Châu: Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch
13:55 | 18/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Đắk Lắk – Công ty Thanh Hằng tổ chức đêm hội trăng rằm và quyên góp hơn 160 triệu đồng hỗ trợ đồng bào miền Bắc
10:06 | 18/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Phú Yên: Lẫm An Nghiệp - công trình kiến trúc cổ trên 100 năm
15:06 | 17/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Hàng trăm ha Đào Nhật Tân bị lụi tàn sau Cơn bão số 3 (Yagi)
09:39 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ra mắt Làng Nghệ thuật Việt Nam
11:04 | 11/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Tôn vinh tiếng việt trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài
19:20 | 08/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Thư của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gửi ngành giáo dục nhân dịp khai giảng
09:35 | 05/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Cây Thị nghìn tuổi thôn Ngoại Độ
07:09 | 01/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Lễ hội thành Tuyên: Điểm hẹn của du khách gần xa
07:07 | 01/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Cùng " Cô gái bằng lăng" về với tuổi học trò của Đinh Văn Bình
07:07 | 01/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông: Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng
07:07 | 01/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Kỷ lục gia Bùi Văn Ngợi Người thích thể thao mạo hiểm
07:06 | 01/09/2024 Văn hóa - Xã hội
Ước mơ Đại học không bị giới hạn học phí tại Trường Đại học Trưng Vương
08:57 | 31/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Bắc Kạn xây dựng làng nghề nông lâm nghiệp
11:01 | 29/08/2024 Tin tức
Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội Trung Thu năm 2024 tại Ninh Bình
10:16 | 27/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Kiều bào tham gia nhiều trải nghiệm ấn tượng
14:08 | 26/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Quảng bá Bình Định qua “Du lịch, Điện ảnh và Thể thao - Tự hào bản sắc Việt”
12:12 | 23/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Nhiều hoạt động đặc sắc tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp nghỉ lễ 2/9
11:02 | 23/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Miền trầm tích nghìn năm
10:39 | 21/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Quảng Ngãi Hội thảo khoa học văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc miền núi
10:06 | 19/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Rằm Tháng 7- Lễ Vu lan báo hiếu
08:45 | 19/08/2024 Văn hóa - Xã hội
Phú Yên tập trung thực hiện xây dựng nông thôn mới đến năm 2025
15:20 Nông thôn mới
Khoác áo mới có sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Bình Định
14:55 Khuyến công
Xây dựng vùng chè hơn 500ha theo hướng VietGAP ở huyện Kỳ Anh
09:57 Khuyến nông
Triển vọng phát triển kinh tế từ nghề nuôi rắn ở Đồng Hỷ
09:57 Kinh tế
Vệ sinh giếng nước, bể chứa, xử lý môi trường sau lũ lụt theo hướng dẫn của Bộ Y tế
09:56 Sức khỏe - Đời sống