Nỗ lực lưu giữ và lan tỏa giá trị văn hóa của gốm Mường
![]() |
Một tác phẩm gốm Mường độc đáo được trưng bày tại bảo tàng nghệ thuật của họa sĩ Vũ Đức Hiếu. |
Trong cuộc sống hiện đại, có nhiều làng gốm cổ đã gần như mai một như làng gốm Thổ Hà, gốm Hương Canh… Có nhiều ký do dẫn đến sự mai một đó nhưng có lẽ để “hồi sinh” làng gốm thì cần có thêm nhiều giải pháp mới, sáng tạo mới phù hợp với đời sống và thẩm mỹ hiện đại. Nhận thấy được điều đó, từ năm 2007, trên mảnh đất xứ Mường, anh Vũ Đức Hiếu (47 tuổi) đã thành lập Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường tại 202 đường Tây Tiến, thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình.
Đây là nơi không chỉ lưu giữ những di sản mà còn là một không gian nghệ thuật sống động, nơi truyền thống và hiện đại giao thoa, tạo nên sức hút đặc biệt với người yêu nghệ thuật trong và ngoài nước. Đối với họa sĩ Hiếu Mường, đó là một hành trình đầy cảm hứng, kết nối giữa quá khứ với hiện tại, để đưa văn hóa Mường đến gần hơn với công chúng. Khi xây dựng bảo tàng, anh chú trọng đến việc sưu tầm hiện vật Mường như chiêng, gốm, phục trang, đồ dùng thường nhật, nhà cửa.
![]() |
Hình ảnh anh Vũ Đức Hiếu chế tác gốm Mường tại xưởng gốm. |
Qua nhiều năm nghiên cứu, học hỏi từ các nghệ nhân lão luyện và trải nghiệm thực tế tại các làng gốm danh tiếng khắp cả nước như Bát Tràng, Phù Lãng, Chu Đậu, Đông Triều, Mường Chanh, Phước Tích, Châu Ổ, Tây Giang, Bàu Trúc, Biên Hòa..., anh Hiếu cùng các cộng sự đã chắt lọc những tinh hoa của đất, của lửa, của bàn tay tài hoa người nghệ nhân, để từ đó kiến tạo nên một dòng gốm độc đáo, một tinh thần gốm rất riêng mà mọi người yêu mến định danh với tên gọi: Gốm Mường.
Vừa qua, vào tháng 8/2024, Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường thông báo sự kiện Mở Xưởng Gốm Mường tại Hà Nội, đánh dấu một bước tiến mới trong hành trình gìn giữ và phát triển di sản văn hóa Mường. Việc này là một cách lan tỏa những giá trị đương đại của gốm Mường nói riêng và văn hóa Mường nói chung. Sự nỗ lực đó, chắc chắn sẽ được cộng đồng đón nhận và kết nối, để những di sản truyền thống sẽ tồn tại và phát triển và không ngừng, tạo ra những giá trị mới cho gốm.
Theo anh Vũ Đức Hiếu dòng gốm Mường của anh tại Hòa Bình tuy hướng tới cách thức sáng tác độc bản, nhưng lại rất mong muốn thu hút quy tụ được nhiều nghệ sĩ với những phong cách khác nhau tham gia sáng tạo. Đó là cách nối dài đời sống cho nghệ thuật truyền thống, để gốm Mường đến gần hơn với công chúng yêu nghệ thuật. Gốm Mường là sự kết tinh của tâm hồn và cảm xúc, mỗi tác phẩm đều mang một câu chuyện về văn hóa và con người độc đáo xứ Mường. Từ những nguyên liệu thô sơ của đất mẹ, qua bàn tay tài hoa của người nghệ sĩ, gốm Mường đã vượt qua giới hạn của vật chất, trở thành một hình thức nghệ thuật độc đáo, thể hiện sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản địa và quốc tế.
![]() |
Gốm Mường hướng tới cách thức sáng tác độc bản, mang đến vẻ đẹp thu hút công chúng yêu nghệ thuật. |
Gốm Mường hấp dẫn, độc đáo vì nó không chỉ là một sản phẩm thủ công, mỹ nghệ. Những tác phẩm gốm chứa đựng cả một hành trình sáng tạo và khám phá không ngừng nghỉ của các thế hệ nghệ sĩ. Ở đó là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và đổi mới. Điều ấn tượng với gốm Mường là cách tạo hình độc đáo, gợi cảm, nhưng không khuôn vào một hình hay mẫu nào.
Với những nỗ lực tôn vinh văn hóa Mường truyền thống đồng thời gắn liền với những hoạt động, sáng tạo nghệ thuật đương đại, năm 2013, Bảo tàng Không gian văn hóa Mường vinh dự được trao giải: Giải thưởng Phan Châu Trinh về Văn hóa – Giáo dục (2013). Đến năm 2020 tiếp tục được ghi nhận với giải thưởng quốc tế Jeonju International Awards 2020 (Hàn Quốc)…
Trong không gian gốm Mường của Vũ Đức Hiếu, người ta dễ dàng nhận diện từ xưởng gốm, đất tổ mối, đất sét, các nguyên liệu pha chế men tro, phụ liệu... hầu hết khai thác tại chỗ, sau nhiều lần thử nghiệm Vũ Đức Hiếu đã tạo được một sắc thái gốm riêng, mang dấu ấn cá nhân rõ nét. Có thể nói, gốm Mường đã khai thác tốt cảm hứng, tình yêu trong hành trình ngót hai thập kỷ nỗ lực bảo tồn, quảng bá văn hóa Mường của cá nhân ông, một nghệ sĩ từng tốt nghiệp chuyên ngành Lý luận, Lịch sử và Phê bình Mỹ thuật cũng như tạo dáng công nghiệp, một trình độ chuyên môn cần thiết để nghiên cứu và sáng tạo nghệ thuật./.
Tin liên quan
Tin mới hơn

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 | 01/07/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhà báo, nhạc sĩ, nhà thơ Đinh Văn Bình: “Không có giới hạn nào giữa báo chí, thơ ca và âm nhạc”
09:54 | 28/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hơn 8.000 tình nguyện viên Thủ đô tiếp sức kỳ thi tốt nghiệp THPT
10:19 | 26/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhiệm kỳ 2021–2026, HĐND tỉnh Bình Định hoàn thành xuất sắc sứ mệnh vì dân
09:14 | 26/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Kỳ họp cuối của HĐND tỉnh Bình Định, khép lại một giai đoạn, mở ra thời cơ mới
09:15 | 25/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025: Chủ động thích ứng với những điểm mới
10:03 | 23/06/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác

Bình Định ngày đầu vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền 2 cấp thuận lợi
16:15 | 21/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Trường THCS Nguyễn Trường Tộ liên tục đạt thành tích xuất sắc
10:07 | 18/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Lễ tổng kết và trao giải Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật về Nghề báo - Người làm báo Thủ đô và cả nước 2025
10:35 | 17/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Ấn tượng đêm chung kết Hoa hậu và Nam vương siêu mẫu thể hình thế giới 2025
23:09 | 15/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội Nhà văn Hà Nội: Bàn về sáng tác văn học viết cho trẻ em
15:45 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bình Định cầu nối những tấm lòng nhân ái
15:45 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhà báo, Nhà văn Hồ Quang Lợi ra mắt sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút”
15:43 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Gia Lai: Huyện Ia Pa vận động gần 2 tỷ đồng ủng hộ xóa nhà tạm, nhà dột nát
15:43 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Bệnh viện Đa khoa Vân Đình hướng tới sự hài lòng của người bệnh
15:40 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Bình Định: Những ngôi nhà mang giá trị nhân văn
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người khôi phục gốm sứ Chu Đậu từ đáy biển
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Thơ người làng nghề
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội luật gia huyện Ba Vì hoàn thành xuất xắc nhiệm vụ được giao
15:38 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hải Phòng: Khai mạc Giải bóng đá thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2025
09:19 | 12/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hải Phòng ra mắt vở múa rối “Bầy chim Thiên Nga”: Lan tỏa thông điệp yêu thương tới trẻ em dịp hè 2025
14:46 | 11/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Định Lê Kim Toàn nghỉ hưu, dấu ấn trọn vẹn hành trình cống hiến
09:19 Tin tức

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 Văn hóa - Xã hội

TP. HCM: Chính thức sáp nhập đơn vị hành chính và công bố nhân sự mới
19:21 Tin tức

Lễ công bố thành lập tỉnh Gia Lai mới, một khởi nguyên lịch sử, một sứ mệnh thiêng liêng
15:42 Tin tức

Du lịch nông nghiệp công nghệ cao: Mô hình tiềm năng tại Nghệ An
13:37 Khuyến nông