Những đặc điểm di truyền con thừa hưởng từ cha mẹ
Ngoại hình
Diện mạo là điểm giống nhau dễ nhận thấy nhất giữa cha mẹ và con cái. Con thường thừa hưởng những đặc điểm như màu da, gương mặt, mắt, mũi, miệng... của cha và mẹ. Nếu cha và mẹ có làn da trắng thì nhiều khả năng con cái cũng có làn da sáng màu giống vậy. Trường hợp một trong hai người có làn da sẫm màu thì con cái sẽ thừa hưởng yếu tố này, bởi gene quy định da đen, sẫm thường trội hơn da trắng.
Bạn cũng có thể thấy cao cái có đường nét khuôn mặt giống với mình như môi, mắt, mũi, miệng... Chẳng hạn cha mẹ có mũi tẹt thì đứa trẻ sinh ra thường mũi không cao hay đôi mắt một mí cũng thế. Không ít trường hợp con cái sinh ra là "bản sao" của cha hoặc mẹ, có thể khiến nhiều người không nhận ra sự khác biệt trong hình ảnh khi trạc độ tuổi.
Trí thông minh
Bác sĩ Hà Thị Mỹ Hạnh, tư vấn di truyền tại Genetica, cho biết khoảng 50% trí thông minh của cha mẹ di truyền cho con cái. Do đó, nếu cha mẹ có chỉ số thông minh (IQ) cao có khả năng di truyền cho con cái những đặc điểm nổi trội này.
Các nghiên cứu cho thấy, người mẹ thông minh thì nhiều khả năng sẽ sinh ra những đứa con thông minh hơn người cha. Bởi trí tuệ thường tập trung ở nhiễm sắc thể X, trong khi người mẹ có hai nhiễm sắc thể X thì người cha chỉ có một. Các nhà khoa học đã tìm ra rất nhiều gene có liên quan đến trí thông minh có tính di truyền như XPTR, KIBRA, BDNF, PLXNB2... Qua các xét nghiệm gene, bạn cũng có thể phần nào biết được xu hướng di truyền trí thông minh cho con cái.
Trẻ có thể ghi nhớ nhiều màu sắc có thể do khả năng bẩm sinh. Ảnh: Freepik
Năng khiếu
Một số gia đình có truyền thống nghệ thuật như âm nhạc, hội họa, thể thao... thường con cái của họ cũng có những năng khiếu này. Bác sĩ Mỹ Hạnh chia sẻ thêm, không thể loại bỏ yếu tố nuôi dưỡng tác động đến năng khiếu, nhưng yếu tố di truyền cũng có liên quan. Tiềm năng xuất hiện ở cha, mẹ hoặc cả hai người thì con sinh ra cũng có những tiềm năng đó. Ví dụ trẻ có tiềm năng thể thao với "gene tốc độ" ACTN3 có thể thừa hưởng từ phụ huynh.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Mỹ Hạnh, việc khẳng định năng khiếu di truyền ở tất cả những đứa con là chưa chính xác. Bởi một số trẻ khi sinh ra không bộc lộ những năng khiếu này nhưng được phụ huynh dạy dỗ, uốn nắn để xuất sắc về lĩnh vực truyền thống của gia đình. Cha mẹ có thể hiểu rõ những tiềm năng của con qua các xét nghiệm gene có liên quan. Kết quả gene có thể giúp phụ huynh cái nhìn rõ ràng hơn để giúp con phát huy tiềm năng, thế mạnh.
Trẻ đam mê ca hát có thể ảnh hưởng từ gia đình. Ảnh: Freepik
Bệnh di truyền
Theo nhiều nghiên cứu, con cái có thể mắc các bệnh di truyền từ cha, mẹ. Trong đó, bệnh di truyền thường gặp là ung thư, máu khó đông, tan máu bẩm sinh (thalassemia)... Các nhà khoa học đã tìm thấy nhiều gene có yếu tố di truyền mạnh như BRCA1, BRCA2 gây ung thư vú, ung thư cổ tử cung... Những người con gái có mẹ mắc ung thư vú làm tăng khả năng mắc bệnh cao hơn 2-3 lần so với trường hợp bình thường. Có khoảng 20 loại ung thư có tính chất di truyền từ gia đình. Tuy nhiên, yếu tố di truyền ung thư chỉ chiếm khoảng 5-10% nguy cơ gây bệnh, trong khi đó phần lớn là các đột gene do lối sống.
Các bệnh di truyền từ gene nên không có cách để phòng ngừa nhưng các con có thể tầm soát sớm để có thể phát hiện bệnh (nếu có) và được điều trị kịp thời. Bệnh được điều trị sớm thường cho kết quả khả quan hơn ở giai đoạn muộn. Ngay từ thăm khám tiền hôn nhân, sàng lọc lúc mang thai có thể dự đoán nguy cơ một số bệnh di truyền từ cha mẹ sang con cái. Hiện nay một số gia đình mắc bệnh di truyền còn thực hiện một số xét nghiệm gene để tìm hiểu rõ hơn về nguy cơ.
Tính cách
Tính cách của một đứa trẻ cũng có ảnh hưởng từ bố mẹ, không chỉ về nếp sống, cách giáo dục mà còn cả yếu tố di truyền bên trong. Một số gene quy định tính cách có thể tương đồng của cha mẹ với trẻ chẳng hạn như gene "nóng tính" MAOA; gene KATNAL2 có liên quan đến tính tự giác và cẩn thận; gene DRD2, DRD4 gắn với trải nghiệm khám phá...
So với các yếu tố khác như trí thông minh, đột biến gene gây bệnh thì sự di truyền về tính cách thường không rõ ràng. Tính cách do nhiều yếu tố tác động, có thể thay đổi theo thời gian và thường yếu tố giáo dục, môi trường sẽ tác động nhiều hơn.
Kim Uyên/VNE
Tin liên quan
Tin mới hơn
Kiểm soát chế độ ăn uống lành mạnh cho bệnh nhân tiểu đường
09:56 | 30/09/2024 Sức khỏe - Đời sống
Vệ sinh giếng nước, bể chứa, xử lý môi trường sau lũ lụt theo hướng dẫn của Bộ Y tế
09:56 | 19/09/2024 Sức khỏe - Đời sống
Thực phẩm giúp ngăn ngừa ung thư hiệu quả
10:54 | 05/09/2024 Sức khỏe - Đời sống
Một số thực phẩm bổ sung canxi tốt cho sức khoẻ
09:51 | 22/08/2024 Sức khỏe - Đời sống
Nga tìm ra cách ngăn chặn sự phát triển của khối u não
14:02 | 07/08/2024 Sức khỏe - Đời sống
Một số thực phẩm giúp kiểm soát huyết áp cực kỳ hiệu quả
09:39 | 24/07/2024 Sức khỏe - Đời sống
Tin khác
Một số thực phẩm giúp kiểm soát huyết áp
12:04 | 25/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Bệnh viện đa khoa Vân Đình Khám bệnh và tặng quà cho gia đình chính sách, người có công
09:57 | 24/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Kỷ lục gia Bùi Văn Ngợi chuyên gia huấn luyện Camp
09:57 | 24/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Tây Nguyên Pharma - Nâng cao sức khoẻ, nâng tầm cuộc sống
14:29 | 21/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Binh Định: Ngày hội văn hóa - thể thao các dân tộc thiểu số lần thứ XVII - năm 2024
14:35 | 07/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Công ty cổ phần dược liệu công nghệ cao Tây Nguyên: Tây Nguyên PHARMA – Nâng cao sức khoẻ, nâng tầm cuộc sống
11:16 | 05/06/2024 Sức khỏe - Đời sống
Thắp sáng tinh thần cho đi là còn mãi, gieo mầm sự sống cho nhiều gia đình, bệnh nhân khác
11:19 | 20/05/2024 Sức khỏe - Đời sống
Bệnh viện Mắt Hải Phòng hướng tới môi trường y tế thân thiện, hiện đại và tiện nghi
14:53 | 10/05/2024 Sức khỏe - Đời sống
Quận Tây Hồ xử phạt 58 triệu đồng các cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm
10:14 | 09/05/2024 Sức khỏe - Đời sống
11 công dụng tuyệt vời của lá lốt đối với sức khoẻ
14:55 | 04/05/2024 Sức khỏe - Đời sống
Chế độ ăn cái thiện sức khoẻ người bị sỏi thận
09:07 | 02/05/2024 Sức khỏe - Đời sống
Đoàn viên thanh niên tích cực làm sạch bờ biển Thạch Hà
15:06 | 17/04/2024 Sức khỏe - Đời sống
"Bánh canh Vĩnh Phú" và hành trình xây dựng thương hiệu
10:19 | 12/04/2024 Sức khỏe - Đời sống
Hình ảnh đẹp của y tế Việt Nam
06:32 | 30/03/2024 Sức khỏe - Đời sống
Thời gian bảo quản thức ăn trong tủ lạnh - Một số mẹo bảo quản thức ăn
09:26 | 21/03/2024 Sức khỏe - Đời sống
Tân Chủ tịch nước Lương Cường: Nỗ lực hết sức mình, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ Đảng, Nhà nước, Nhân dân tin tưởng giao phó
10:40 Tin tức
TRỰC TIẾP: Quốc hội khóa XV khai mạc kỳ họp thứ 8, tiến hành bầu Chủ tịch nước
20:00 Tin tức
Đắk Lắk: Gốm đen cổ Yang Tao khắc khoải hồi sinh
19:59 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Mây tre đan trăm tuổi ở Hoằng Thịnh
19:59 Làng nghề, nghệ nhân
Gia Lai: Sức trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới
19:58 Nông thôn mới