Hà Nội: 29°C Hà Nội
Đà Nẵng: 30°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 28°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 29°C Thừa Thiên Huế

Lưu giữ hồn quê

LNV - Từ bao đời nay, xứ Thanh nổi danh với các tên tuổi làng nghề, nghề truyền thống, như: đúc đồng Trà Đông, bánh gai Tứ Trụ, chiếu cói Nga Sơn, bánh đa làng Chòm, hương Quán Giò, chiếu cói Quảng Phúc... Hầu hết, các làng nghề đã có từ lâu đời với những sản phẩm có tính độc đáo, mang sắc màu văn hóa đặc trưng của mỗi địa phương. Tuy trải qua nhiều thăng trầm nhưng thực tế cho thấy, các làng nghề không chỉ phát triển kinh tế, mà những tinh hoa được lưu truyền, kế thừa qua nhiều thế hệ đã góp phần giữ gìn nét văn hóa truyền thống độc đáo của đất và người xứ Thanh.


Nghề truyền thống dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Thái tại bản Bút, xã Nam Xuân (Quan Hóa).

Là địa phương có diện tích đất bãi bồi ven sông lớn, với những cánh đồng cói trải dài, xã Quảng Phúc (Quảng Xương) đã tồn tại và phát triển nghề dệt chiếu cói hơn 50 năm nay. Từ cây cói mảnh mai, với đôi bàn tay khéo léo và sức sáng tạo không ngừng theo năm tháng, những người lao động bình dị được xem như những nghệ nhân đã tạo ra những sản phẩm mang nét đẹp của một làng nghề truyền thống. Theo lời giới thiệu của người dân thôn Ngọc Bình, chúng tôi tìm đến gia đình ông Nguyễn Văn Thắng, là một trong những “người giữ nghề” dệt chiếu cói có thâm niên. Ông Thắng tâm tình: “Không biết nghề này có từ khi nào, chỉ nhớ từ khi còn nhỏ, những ngày hè nắng chói hay ngày đông giá rét, ông bà, bố mẹ tôi vẫn tỉ mỉ ngồi dệt chiếu. Cho đến tận bây giờ, tuy gặp nhiều khó khăn, chịu sức ép của thị trường, nhưng tôi vẫn luôn mong muốn được làm nghề, giữ nghề, đưa những giá trị văn hóa truyền thống đó đến với thế hệ con, cháu”. Theo ông Thắng, nghề dệt chiếu không quá khó, nhưng rất vất vả vì phải trải qua nhiều công đoạn từ thu hoạch cói, phân loại, đem phơi,... đến dệt. Sợi cói phải dài, nhỏ, đều cả hai đầu và không chắp nối; sau khi dệt xong sẽ tiếp tục công đoạn may viền chiếu với các loại vải phù hợp, tạo mẫu mã đẹp và độ bền cho sản phẩm. Đến nay, khi áp dụng máy móc, lại càng yêu cầu người thợ có tay nghề cao để đưa cói vào khuôn dệt nhanh, đều; đồng thời, phải xử lý các đường bẻ mép, bắt biên gọn gàng đều tăm tắp. Qua bàn tay chai sần nhưng khéo léo của bao thế hệ nối tiếp nhau, từ những tấm chiếu mộc mạc chỉ sản xuất ra để phục vụ nhu cầu của người dân trong xã, đến nay, người dân đã mạnh dạn xây dựng xưởng dệt khang trang, đầu tư máy móc để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; hiện, toàn xã đã có hơn 300 máy dệt. Đa dạng về mẫu mã, đáp ứng nhu cầu về chất lượng, chiếu cói Quảng Phúc không chỉ thu hút khách hàng trong và ngoài tỉnh mà còn được xuất bán ra các nước Trung Quốc, Lào, Thái Lan...

Trong không khí của những ngày mùa xuân, vào dịp lễ hội, nếu ai lên vùng cao Quan Hóa sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng, ngắm nhìn những cô gái mặc trang phục váy thổ cẩm sặc sỡ sắc màu, hòa cùng các lời hát, điệu múa, toát lên vẻ đẹp duyên dáng, thuần khiết của người phụ nữ dân tộc Thái. Chứa đựng bên trong những sản phẩm thổ cẩm nhiều màu sắc, đa dạng hoa văn là quá trình chiêm nghiệm, sáng tạo của con người; qua đôi tay khéo léo, cần cù của người phụ nữ đã tạo ra những sản phẩm tinh hoa mang hồn cốt văn hóa dân tộc. Với 7 màu chủ đạo tươi sáng, đường nét hoa văn đa dạng, sinh động, là những biểu tượng gắn liền với cuộc sống thường ngày hay các tích dân gian được làm từ nguyên liệu tự nhiên là bông, tơ tằm; sản phẩm chủ yếu là áo, váy, đệm nằm, đệm ngồi, vỏ gối, chăn... Nghề dệt thổ cẩm tại bản Bút, xã Nam Xuân đã có từ rất lâu đời. Ngay từ nhỏ, người con gái dân tộc Thái đã được các bà, các mế dạy cách đạp chân dệt thổ cẩm, quay sợi, bật bông, phối màu, thêu hoa... Khắp các bản làng, khi đến đâu cũng cảm nhận âm điệu nhịp nhàng của tiếng thoi đưa, bắt gặp hình ảnh người phụ nữ chăm chỉ dệt vải bên khung cửi, cần mẫn thêu thùa. Khi kinh tế chưa phát triển, sản phẩm thổ cẩm được làm ra chủ yếu để phục vụ nhu cầu trong gia đình, làm của hồi môn khi con gái về nhà chồng, một phần để trao đổi theo phương thức vật đổi vật, phụ thêm cho kinh tế gia đình. Người dân thường tranh thủ dệt khi nông nhàn, hoặc thắp đèn, đốt lửa để dệt ban đêm. Sau này, các sản phẩm từ dệt được trao đổi mua bán với người dân quanh vùng. Là người con của dân tộc Thái, chị Phạm Thị Nhị, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Xuân luôn trăn trở làm sao để duy trì, phát triển nghề truyền thống dệt thổ cẩm, gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương. Bản Bút có 98% là người dân tộc Thái, hiện có 20 gia đình vẫn duy trì nghề dệt thổ cẩm. Đứng trước những đòi hỏi và thách thức để nghề dệt thổ cẩm không bị mất đi, chúng tôi đã mạnh dạn xây dựng chương trình kết hợp với du lịch cộng đồng. Khách du lịch ngoài thăm bản, thưởng thức các món ăn truyền thống và đi thuyền trên hồ Pha Đay, còn có thể thực hành một số công đoạn dệt thủ công cùng với dân bản và tham quan các sản phẩm dệt thổ cẩm”. Vừa qua, nghề dệt thổ cẩm bản Bút đã được UBND tỉnh quyết định công nhận là nghề truyền thống; đây được xem là “đòn bẩy” khích lệ người dân duy trì, phát triển nghề, lưu giữ tinh hoa của người Thái.

Có thể nói, với bất kỳ một làng nghề, nghề truyền thống nào, dù có lúc thăng trầm nhưng luôn là nơi bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của địa phương. Trong quá trình phát triển, cùng với việc lưu giữ, truyền nghề cho thế hệ sau, hoạt động của làng nghề cũng tạo ra nhiều bản sắc văn hóa mới. Năm qua, là một năm khó khăn, nhưng với sự bền bỉ, cần cù, chịu khó và sáng tạo của con người xứ Thanh, những nghề tưởng chừng như đã mai một lại được hồi sinh, phát triển.

Bài và ảnh: Lê Ngọc

Tin liên quan

Tin mới hơn

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tráng bánh nhằm gìn giữ và phát triển làng nghề địa phương.
Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

LNV - Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tối đa tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.
Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Lên Cao nguyên đá, nhiều du khách sẽ tìm đến với Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ. Nơi đây nổi tiếng với việc gìn giữ, phát huy hiệu quả nghề truyền thống của Hợp tác xã lanh Lùng Tám, với 100% thành viên là phụ nữ người Mông. Sự cần cù, sáng tạo từ những sợi lanh đã cho ra đời nhiều sản phẩm thủ công rất đẹp, mang đậm bản sắc truyền thống. Chính điều này đã giúp cho Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám trở thành một điểm du lịch trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn và thu hút rất đông du khách.
Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

LNV - Từ năm 2012 đến nay, nghệ nhân Đặng Văn Hậu (làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã lần lượt tái hiện lại hàng loạt con giống độc đáo: Lục súc tranh công, Tứ linh, Tam sư, Nghê hý châu, Ngũ hổ thần quan… Đặc biệt, các họa tiết truyền thống vân mây từ tranh Hàng Trống được đưa vào con giống bột, tạo nên sự giao thoa giữa mỹ thuật dân gian và hơi thở hiện đại.
Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

LNV - UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025 cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Tin khác

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

LNV - Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã dẫn đến việc sử dụng máy móc thay cho lao động chân tay, máy thêu ra đời và công nghệ thêu cũng phát triển theo đó. Mặt khác, trước sự tác động của kinh tế thị trường trong những năm gần đây, nhiều nghề thủ công có nguy cơ mai một, trong đó có nghề tranh thêu tay truyền thống.
Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

LNV - Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm, biến cố, các làng nghề ở Hà Nội vẫn giữ được nét đẹp riêng, góp phần làm nên vẻ đẹp của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Những làng nghề truyền thống ấy nổi tiếng là điểm đến thú vị cho bạn trong những chuyến đi cuối tuần khám phá Thủ đô.
Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

LNV - Nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, chiều 10/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt các nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc và lãnh đạo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.
Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

LNV - Từ những làng nghề đan lát, dệt thổ cẩm, đến miến dong Phia Đén, rèn Phúc Sen hay ngói đất nung Lũng Rì, tỉnh Cao Bằng đang từng bước gìn giữ và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống. Không chỉ góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, các làng nghề còn mang lại sinh kế ổn định cho người dân, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, và trở thành điểm tựa quan trọng trong hành trình xây dựng nông thôn mới bền vững.
Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên

LNV - Phú Xuyên là vùng đất trăm nghề có lợi thế rất lớn để phát triển sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Đầu tư quy hoạch, xây dựng Cụm công nghiệp (CCN) làng nghề đang là hướng đi đúng tạo động lực phát triển kinh tế địa phương bền vững.
Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh

LNV - Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.
Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt

LNV - Để giải quyết những thách thức về năng suất, chất lượng, truy xuất nguồn gốc cũng như nâng cao sức cạnh tranh, việc áp dụng các công nghệ 4.0 trong bảo đảm chất lượng sản phẩm, minh bạch quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm là giải pháp bền vững cho phát triển ngành ong Việt Nam.
Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng

LNV - Những đàn ong mật được người dân xã Nghĩa Đồng huyện miền núi Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An phát triển nhân rộng và cho sản lượng mật cao, chất lượng mật tốt, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn

LNV - Ở làng Kon Blo, người Ba Na Kriêm trìu mến gọi ông là “Bok Vin”, cách gọi thân thương dành cho người già đáng kính. Với giới nghiên cứu văn hóa và ngành văn hóa tỉnh nhà, ông là Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương, một "di sản sống" đích thực của đồng bào Ba Na Kriêm.
“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống

“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống

LNV - Trong đời sống văn hóa phong phú của đồng bào dân tộc Pa Kô trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Nghề làm men lá truyền thống được xem là một nét văn hóa độc đáo, giàu bản sắc. Từ những tinh túy của núi rừng là những lá, rễ, vỏ cây... quý, qua kinh nghiệm và những đôi tay khéo léo, người dân ở đây đã chế biến thành những viên men thơm nồng độc đáo, mang hương vị đặc trưng của dân tộc mình. Giữa vòng xoáy của cuộc sống hiện đại, nghề này đang bị mai một dần nhưng một số hộ dân tại xã A Dơi vẫn kiên trì giữ gìn và phát huy nghề truyền thống mà cha ông để lại.
Làng nghề bánh pía Vũng Thơm

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm

LNV - Bánh pía xuất hiện từ thế kỷ XVII và nguồn gốc của món ăn này từ những người Hán di cư đến phương Nam. Chiếc bánh này khi đó được người Hán sử dụng làm lương thực bí mật giúp họ thoát khỏi những ngày khó khăn. Mãi đến sau này, món bánh đã được chế biến lại dựa trên khẩu vị của người Việt. Do được sự yêu mến từ thực khách nên dần dần món ăn này đã trở thành đặc sản của tỉnh và hình thành làng nghề bánh Pía Vũng Thơm, Sóc Trăng.
Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An

Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An

LNV - Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay, người Nùng An ở xã Phúc Sen (Quảng Hòa) vẫn lưu giữ và phát huy được nét đẹp văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện qua nhiều mặt của đời sống văn hóa vật chất, tinh thần đến các nghề truyền thống của cha ông.
Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”

Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”

LNV - Suốt hơn ba thập kỷ gắn bó với đất, lửa và bàn xoay, nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn đã âm thầm đưa những nắm đất vô tri trở thành tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn văn hóa Việt. Ông không chỉ là người làm gốm – mà còn là người “gìn giữ hồn đất” và làm cho “đất nở hoa”giữa lòng làng nghề gốm Bát Tràng và làng gốm Kim Lan đang chuyển mình theo nhịp sống hiện đại.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển

LNV - Gốm Chu Đậu được biết đến là thương hiệu gốm sứ cao cấp với nhiều thành tựu, được coi như tinh hoa văn hóa Việt Nam. Đằng sau thành công đó chính là tâm huyết một đời của Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu với lý tưởng phục hưng và phát triển thương hiệu gốm sứ Chu Đậu bị chôn vùi sau gần 500 năm.
Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn

Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn

LNV - Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) không chỉ là giải pháp phát triển kinh tế nông thôn mà còn mở ra hướng đi mới trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Tại Thanh Hóa, sự kết nối giữa OCOP và du lịch làng nghề đang tạo nên động lực phát triển mạnh mẽ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định thương hiệu các sản phẩm địa phương trên thị trường.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới 2024

Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới 2024

LNV - Ngày 22/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1226/QĐ-TTg, chính thức công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố giai đoạn 2021 - 2025. Đây là kết quả của quá trình hơn một thập kỷ triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của người dân Thủ đô.
Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

LNV - Dưới tác động của toàn cầu hóa và nền kinh tế tri thức, việc khai thác tiềm năng của các làng nghề trong lĩnh vực du lịch không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống mà còn tạo động lực phát triển cho công nghiệp văn hóa - một ngành kinh tế mũi nhọn theo chiến lược phát triển của Thủ đô.
Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Thủ tướng Chính phủ công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

Thủ tướng Chính phủ công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

LNV - Ngày 22/6, tại Quyết định số 1226/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã công nhận TP. Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024. Đây là một dấu mốc quan trọng, ghi nhận những nỗ lực bền bỉ của hệ thống chính trị và người dân Thủ đô trong h
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tr
Giao diện di động