Hướng tới APEC 2017: "Đất diễn" của tinh hoa nghề truyền thống Việt

Việt Nam APEC 2006 - Những món quà tinh xảo

Cách đây 11 năm, khi Việt Nam là chủ nhà của APEC 2006, thông qua cách thể hiện nghệ thuật tinh xảo từ bàn tay khéo léo của những người thợ thủ công, những sản vật thiên nhiên trở thành những món quà tặng vô giá dành cho 19 nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC và phu nhân tham dự Hội nghị APEC 2006.

Đó là những bức chân dung nghệ thuật về 19 nhà lãnh đạo của 19 nền kinh tế thành viên APEC gồm: Việt Nam, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản, Mỹ, Canada, Australia, Brunei, Chile, Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Philippines, Peru, Singapore, Thái Lan được ghép bằng các mảnh đá quý lớn, nhỏ nhiều màu sắc do Công ty Thần Châu Ngọc Việt thực hiện. Toàn bộ 19 bức chân dung cẩn đá quý đã thể hiện sinh động được tính cách, tầm vóc của từng nhà lãnh đạo thành viên APEC.

Một bức tranh cát tặng APEC 2006 của nghệ nhân Trần Thị Hoàng Lan.

Món quà tặng quý thứ hai cũng là chân dung các nhà lãnh đạo 19 nền kinh tế thành viên APEC tham gia Hội nghị APEC 2006 song gây sự ngạc nhiên và thú vị cho những người được tặng vì đó là những tác phẩm nghệ thuật tạo hình được làm từ cát màu thiên nhiên khai thác tại Việt Nam do nghệ nhân Trần Thị Hoàng Lan (tranh cát Ý Lan) thực hiện. Từ 80 loại cát thiên nhiên màu sắc khác nhau, bà Hoàng Lan và 5 người thợ thủ công của mình đã thể hiện những tác phẩm tuyệt vời là chân dung 19 nhà lãnh đạo kinh tế APEC. Các loại cát màu được khai thác từ 4 nguồn cát biển, cát sông, cát suối và cát núi ở khắp mọi miền Việt Nam nhưng nhiều nhất là tại Bình Thuận. Thông qua 19 bức chân dung cát thiên nhiên Việt Nam này, các nghệ nhân muốn quảng bá một môn nghệ thuật mới và duy nhất có ở Việt Nam (thời điểm bấy giờ). Những tác phẩm chân dung cát màu chứa đựng những thông điệp về đức tính cần cù, kiên nhẫn, sáng tạo của người Việt Nam.

APEC 2017 - Chờ các nghệ nhân “lên tiếng”

Còn 8 tháng nữa, các hoạt động chính của APEC 2017 sẽ diễn ra. Tuy nhiên, thời điểm này, các hoạt động chuẩn bị đang chạy “nước rút”, trong đó có việc tìm quà tặng cho các thành viên APEC sao cho tôn vinh văn hóa và truyền thống Việt. Đây là cơ hội để các nghệ nhân, thợ thủ công làng nghề của chúng ta “khoe sắc”.

Trông người để ngẫm đến ta. Tại kỳ APEC 2014, nước chủ nhà Trung Quốc đã khiến các quan khách phải suýt xoa với 2 sản phẩm quà tặng: chiếc bình màu lam "Tứ hải thái bình" và đĩa đựng hoa quả “Hòa mỹ”.

Bình “Tứ hải thái bình” cao 38cm, tương ứng với chiều cao 38 m của Điện Kì Niên (nơi làm lễ cầu phúc cho cả năm) ở Thiên Đàn (đàn tế trời), Bắc Kinh; đường kính 21cm, tương ứng với 21 nền kinh tế tham dự APEC 2014. Bình mang nhiều sắc lam khác nhau, tượng trưng cho màu xanh của Thái Bình Dương, cũng như khu vực kinh tế Thái Bình Dương. Các chuyên gia giám định đồ cổ nhận xét, chiếc bình có chất lượng tương đương bảo vật quốc gia trong Viện bảo tàng Cố Cung.

Còn đĩa “Hòa mỹ” có khăn phủ là một lá bạc mỏng. Trên lá bạc, người thợ sử dụng kỹ thuật đục chạm truyền thống, khắc lên các vân tre và vân lụa, tạo cảm giác chân thật bất ngờ. Khi được đưa ra trưng bày, không ít người đã thử với tay nhấc tấm khăn bạc lên và ngạc nhiên phát hiện cả tấm khăn và chiếc đĩa là một khối.

Với đội ngũ nghệ nhân đông đảo của các làng nghề truyền thống, những sản phẩm tinh xảo của Việt Nam để làm quà tặng xứng với đẳng cấp Diễn đàn quốc tế với sự tham dự của các nguyên thủ quốc gia không phải là khó. Vấn đề là làm sao phải có được những thiết kế, mẫu mã thật sự “độc, dị, lạ” cho thấy sức sáng tạo tuyệt vời của giới thủ công Việt Nam? Đó là câu hỏi phải chờ thời gian trả lời.

Đặng Huy