Thực tế xây dựng NTM cho thấy, trong 19 tiêu chí thì tiêu chí chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập cho người dân là "cửa ải" khó nhất. Cũng vì thế, khi Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) đến năm 2020 (Đề án 1956) của Chính phủ triển khai, các địa phương đều đón nhận nhiệt tình.

Chị Đinh Thị Quyển, xóm Cặm Cõ, xã Đông Bắc (Kim Bôi) từ trước chủ yếu làm nông nghiệp, dù chăm chỉ, chịu khó cũng chỉ đủ ăn. Được tham gia lớp học nghề mây tre đan do Trung tâm GDNN-GDTX huyện tổ chức tại xóm, chị có thêm cơ hội việc làm, tăng thu nhập. Hiện, các chị em trong lớp đang làm sản phẩm bình ủ trà chia theo từng công đoạn. Chị Quyển thực hiện công đoạn làm đáy bình trà. Mỗi ngày chị làm được 5-6 cái, với giá 20 nghìn đồng/cái đem lại thu nhập 100 nghìn đồng/ngày. Lớp dạy nghề có hơn 30 chị em phụ nữ trong xóm theo học.

Chị em phụ nữ thôn Cặm Cõ, xã Đông Bắc (Kim Bôi) làm mây tre đan nâng cao thu nhập.

Mục tiêu của công tác đào tạo nghề cho LĐNT nhằm phục vụ nhân lực cho xây dựng NTM, tái cơ cấu sản xuất ngành nông nghiệp; ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp hiện đại, nhằm phát triển nền nông nghiệp hiện đại, sản xuất hàng hóa; gắn đào tạo nghề với phát triển chế biến tinh, chế biến sâu, đổi mới công nghệ, thiết bị, kết hợp các biện pháp về tổ chức sản xuất, tiêu thụ hàng hóa nâng cao giá trị gia tăng nông, lâm, thủy sản.

Thực hiện tiêu chí số 12 về lao động có việc làm thường xuyên, công tác giải quyết việc làm cho người lao động được các cấp, ngành, địa phương quan tâm, triển khai bằng các giải pháp cụ thể như: tổ chức tuyên truyền văn bản quy định về chính sách hỗ trợ tạo việc làm, tự tạo việc làm thông qua Quỹ quốc gia về việc làm; chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài, tư vấn hỗ trợ việc làm cho người lao động là phụ nữ, người khuyết tật khó khăn về kinh tế, việc làm... Ngoài ra, giới thiệu các doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh về các huyện, thành phố để tư vấn, tuyển chọn lao động đi làm việc tại các doanh nghiệp trong nước, đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Bên cạnh đó, các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh đi vào hoạt động đã tạo ra hàng chục nghìn chỗ làm việc mới, nâng tổng số lao động làm việc trong các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh lên 60.000 lao động. Hàng năm, lựa chọn và hỗ trợ từ 20 - 30 doanh nghiệp có uy tín tuyển chọn lao động xuất khẩu.

Giai đoạn 2010 - 2020, thực hiện Đề án 1956 lồng ghép với chương trình xây dựng NTM đã đào tạo hàng nghìn lớp theo trình độ sơ cấp, dạy nghề dưới 3 tháng cho trên 25.500 lao động. Đối với các lớp đào tạo nghề nông nghiệp, Sở LĐ-TB&XH phối hợp Sở NN&PTNT, cơ sở giáo dục nghề nghiệp tổ chức đào tạo, trang bị cho nông dân những kiến thức cơ bản về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, cách phòng trừ các loại dịch bệnh thường xảy ra đối với cây trồng, vật nuôi ở địa phương. Lao động sau đào tạo có thể áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi, từng bước cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp, góp phần hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM.

Trong 10 năm qua, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm cho trên 177 nghìn lao động, bình quân 16.000 lao động mỗi năm, trong đó, giải quyết việc làm thông qua xuất khẩu lao động cho 4.000 người; tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 3%. Với nguồn vốn vay từ Quỹ quốc gia về việc làm trên 246 tỷ đồng đã giải quyết việc làm cho trên 11 nghìn lao động. Các cơ sở hoạt động dịch vụ việc làm trên địa bàn tỉnh đã tư vấn, giới thiệu việc làm cho trên 53 nghìn lượt người; Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức 60 phiên giao dịch việc làm, với trên 1.800 lượt doanh nghiệp tham gia. Đến nay, toàn tỉnh có 131/131 xã đạt tiêu chí số 12 về lao động có việc làm.

Đồng chí Quách Thị Kiều, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh cho biết: Để tiếp tục triển khai thực hiện tốt Đề án đào tạo nghề cho LĐNT, trong thời gian tới, ngành LĐ-TB&XH đẩy mạnh truyền thông bằng nhiều hình thức như trên các phương tiện truyền thông đại chúng; các kênh truyền thông khác nhau về vai trò của dạy nghề gắn với việc làm, thu nhập. Gắn việc đào tạo nghề với giải quyết việc làm tại các doanh nghiệp. Tập trung triển khai nhân rộng mô hình dạy nghề có hiệu quả gắn với xây dựng NTM. Chỉ đạo các địa phương quan tâm tổ chức dạy nghề tại xã để sớm hoàn thành các chỉ tiêu xây dựng NTM. Đổi mới, phát triển chương trình, giáo trình, học liệu dạy nghề cho LĐNT theo yêu cầu của thị trường lao động, thường xuyên cập nhật kỹ thuật, công nghệ mới. Tiếp tục quan tâm, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề cho LĐNT.

Bài, ảnh: Đinh Thắng