Tạo dựng thương hiệu Quy Hoa trà

Anh Lê Mạnh Quy (thứ 2, trái sang) kiểm tra quy trình đóng gói sản phẩm trà hoa vàng.

Cây trà hoa vàng thường được biết đến là loại nông sản biểu tượng của vùng đất Ba Chẽ. Tuy nhiên, những năm gần đây, huyện Hải Hà cũng đã tạo dựng được thương hiệu trà hoa vàng của địa phương, thậm chí trở thành “cây thoát nghèo” của nhiều hộ gia đình ở vùng sâu, vùng xa như Quảng Đức, Quảng Sơn... Và để loài cây bản địa này được bảo tồn, phát triển như hiện nay, phải nhắc tới công sức không nhỏ của anh Lê Mạnh Quy (thôn 5, xã Quảng Minh).

Hơn 10 năm về trước, cây trà vẫn chỉ mọc hoang trong rừng, bà con vùng cao chỉ tranh thủ hái về chữa bệnh trong gia đình, hoặc đào cả cây con để bán cho thương lái bên kia biên giới. Vậy là dù lá trà, hoa trà tốt cho sức khỏe, nhưng không mang lại nhiều giá trị kinh tế cho người dân địa phương, thậm chí còn có nguy cơ bị “tận diệt”. Khi đó, anh Quy đã mạnh dạn đứng ra bỏ vốn, thu mua lại cây trà nhằm bảo tồn cho địa phương một loài cây dược liệu quý. Có cây giống, anh Quy quyết định đưa cây trà mọc hoang dã về trồng tại vườn nhà, chỉ sau 3 năm đã nhân rộng lên diện tích hơn 3ha với gần 10.000 cây sinh trưởng khỏe mạnh. Đây là tiền đề để anh thành lập nên Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và XNK Quy Hoa, phát triển thành công dòng sản phẩm trà hoa vàng là thương hiệu OCOP của địa phương.

Để nhân lên giá trị cho cây trà hoa vàng, anh Quy đã bỏ không ít công sức học hỏi, thử nghiệm các kỹ thuật, công nghệ chăm sóc cây phù hợp. Anh chia sẻ: Cây trà yêu cầu công chăm sóc khá cầu kỳ, vì đặc tính của cây không chịu được nóng và không chịu được ngập úng. Do đó, muốn cây sinh trưởng khỏe mạnh thì phải đầu tư công nghệ ngay từ đầu, bao gồm hệ thống tạo bóng râm, che phủ quanh năm để chống nóng, hệ thống tưới nước giữ ẩm, nhưng việc tiêu thoát nước vẫn phải đảm bảo. Ngoài ra, anh Quy cũng chú trọng tăng cường sử dụng phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh để chăm bón cho cây trà, hạn chế dùng các loại phân vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu hóa học... Đối với các hộ dân trồng trà được bao tiêu sản phẩm, yêu cầu về chất lượng hoa, lá cũng phải đảm bảo chất lượng và ATTP.

Trà hoa vàng được xử lý bằng phương pháp sấy lạnh.

Anh Quy khẳng định quan điểm của mình rằng: Chỉ có chất lượng thực tế của từng bông hoa, từng chiếc lá trà đều phải được đảm bảo, đó chính là yếu tố quyết định đến sự tồn tại hay không tồn tại của công ty. Điều này thể hiện qua quy trình chặt chẽ từ khâu chọn cây giống, chăm sóc, thu hái, chế biến và thương mại sản phẩm. Riêng đối với sản phẩm hoa trà, thay vì cách làm truyền thống là sấy nóng thủ công bằng nhiệt độ cao, anh Quy quyết định theo đuổi cách chế biến sấy khô bằng phương pháp đông lạnh thăng hoa. Bởi như vậy, những bông hoa vàng tươi sau khi thu hái về xưởng sẽ giữ nguyên được hương vị, màu sắc, đặc tính dược liệu tự nhiên... sau khi chế biến.

Tuy nhiên, cách làm này lại đòi hỏi đồng thời nhiều yếu tố: Chi phí đầu tư cao do máy móc thiết bị công nghệ phải nhập khẩu với giá thành cao; yêu cầu kỹ thuật viên có trình độ nhất định để thao tác vận hành; giải quyết đầu ra cho sản phẩm khi giá thành phải nâng lên bù cho chi phí chế biến... Thế nhưng, với lòng quyết tâm không đầu hàng trước khó khăn, cùng với sự đồng hành của cấp ủy, chính quyền, Hội Nông dân địa phương, anh Quy đã từng bước giải quyết bài toán khó. Bởi thực tế, giá trị của sản phẩm hoàn toàn tương xứng với chất lượng mang lại, đáp ứng được yêu cầu về chăm sóc sức khỏe của người tiêu dùng hiện đại ngày càng khó tính.

Sinh ra từ vùng quê nông nghiệp, hiểu rõ giá trị của những nông sản bản địa đầy tiềm năng và nỗ lực hết mình để vươn lên làm giàu chính đáng từ chính mảnh đất quê hương. Đó là điều mà anh Lê Mạnh Quy khiến cho nhiều người quý mến, nể phục.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trà hoa vàng là cây dược liệu quý, có công dụng điều chỉnh các chất béo trong cơ thể, lượng đường trong máu, giải độc gan, thận, chống sự hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu… Đặc biệt, trà hoa vàng còn có tác dụng tích cực trong điều trị một số bệnh mãn tính như: đột quỵ, trụy tim và ung thư.

Huyện Hải Hà hiện có khoảng 10ha trồng trà hoa vàng. Huyện Hải Hà đã xây dựng trà hoa vàng thành sản phẩm OCOP và đã được người tiêu dùng rất ưa chuộng khi tham gia các Hội chợ OCOP của tỉnh hàng năm.

Văn Bá