Trải qua nhiều biến thiên lịch sử, cùng với sự phát triển đa dạng về mẫu mã, chủng loại, nguyên liệu sản xuất đồ gia dụng, làng nghề nồi đất Trù Sơn cũng phải vật lộn để tìm cách duy trì, tái phát triển...

Phần lớn là sản xuất thời vụ bởi những sản phẩm làm từ đất có giá trị không cao, bởi vậy, người dân chủ yếu vẫn sản xuất nông nghiệp để kiếm sống và cố gắng duy trì nghề ông cha để lại.

Đất sét để làm nồi đất phải là loại sét "trong", mịn, không tạp chất. Để có thể tạo ra những sản phẩm mang đặc trưng của gốm Trù Sơn, đất sét phải trả qua một quá trình nhào nặn rất công phu.

Một điều đặc biệt là nghề làm nồi đất Trù Sơn có sự phân công công việc theo giới. Nếu như đàn ông có trách nhiệm lấy và nhào đất sét, thồ nồi đất đi bán thì việc chế tạo ra những chiếc nồi đất, sanh, siêu đun thuốc... lại là công việc của người phụ nữ.

Với việc dùng chân để xoay bàn đá trong quá trình tạo hình, hoàn thiện các sản phẩm, bàn chân của những người phụ nữ gắn bó với nghề tổ tiên truyền lại mang dấu ấn riêng biệt, những ngón chân bám vào bàn xoay tõe ra.

Những sản phẩm làm từ đất sét sau khi phơi khô được xếp chồng lên nhau, phủ bằng rơm rạ, lá thông khô và đun. Vì không có mái che nên công đoạn nung gốm phải diễn ra vào ngày nắng.

Mỗi mẻ gốm phải đun liên tục từ 4-5 tiếng đồng hồ. Việc duy trì ngọn lửa, điều chỉnh nhiệt độ của lò đun ảnh hưởng đến chất lượng, độ cứng, bền và màu sắc của từng sản phẩm.

Những chiếc sanh đất, nồi đất Trù Sơn xuất hiện nhiều hơn trên các bàn tiệc, các khách sạn, nhà hàng lớn, gắn với các món ăn dân dã. Người dân Trù Sơn cũng "tức thời" hơn khi biết nắm bắt nhu cầu thị trường. Thay vì sản xuất nồi, sanh đất truyền thống, ngày nay, mặt hàng gốm Trù Sơn đã được mở rộng đa dạng hơn với lợn đất, bình, chậu cây cảnh, chậu trồng phong lan...

Nồi đất Trù Sơn đã theo chân các thương lái đi khắp nơi nhưng thảng hoặc, hình ảnh những chiếc xe đạp thồ chở theo 2 sọt nồi đất vẫn xuất hiện trên các đường làng, con phố như điểm chấm phá giữa cuộc sống ồn ã, sôi động.

Theo VTC Nông nghiệp