Hoạt động khuyến công - Góp phần thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển

Qua đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện các đề án tới các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn (CNNT) tại các làng nghề trong nhiều năm qua cho thấy, các đề án được triển khai phù hợp với chiến lược phát triển của ngành, lợi thế của từng địa phương. Đặc biệt các đề án điểm theo ngành nghề sản xuất các sản phẩm có tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của địa phương đã góp phần tạo sự liên kết, khuyến khích, hỗ trợ thúc đầy sự phát triển CNNT theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, đi đúng theo chủ trương phát triển của hoạt động khuyến công. Nhờ đó đã góp phần giúp các cơ sở CNNT xác định hướng đầu tư đúng, có hiệu quả, nâng cao được năng lực quản lý, mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, đủ khả năng cạnh tranh và thay thế hàng nhập ngoại.

Chương trình khuyến công luôn đồng hành cùng các cơ sở CNNT theo nguyên tắc chủ động hướng dẫn, kịp thời hỗ trợ, nhằm giảm thiểu thiệt hại, tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp, cơ sở CNNT thông qua việc đẩy mạnh triển khai các nội dung hoạt động khuyến công.

Ông Nguyễn Như Chinh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt nam - Phát biểu tại Hội thảo

Trong năm 2022, công tác xây dựng kế hoạch khuyến công quốc gia, Bộ Công Thương đã đề nghị các Sở Công Thương, Trung tâm Khuyến công các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, bám sát bối cảnh tình hình của địa phương, căn cứ các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình KCQG giai đoạn 2021 - 2025 tại Quyết định số 1881/QĐ-TTg ngày 20/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để xây dựng chương trình khuyến công của từng địa phương cho phù hợp.

Thứ hai, tập trung nâng cao chất lượng khảo sát, xây dựng đề án nhằm huy động mạnh mẽ các nguồn lực để hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp; hỗ trợ các ngành nghề, sản phẩm tiêu biểu phù hợp với tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương, tạo nhiều việc làm cho người lao động, tăng năng lực cạnh tranh cho sản phẩm; các ngành và sản phẩm công nghiệp có giá trị gia tăng cao, giá trị xuất khẩu lớn trong chuỗi giá trị từng ngành công nghiệp, khai thác triệt để những thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thứ ba, tiếp tục tạo môi trường thuận lợi để huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực nhằm khôi phục, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh để duy trì và thúc đẩy đầu tư, sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp, cơ sở CNNT, chú trọng các giải pháp sản xuất kinh doanh phù hợp trong điều kiện thích ứng an toàn với diễn biến của dịch Covid-19.

Sự hỗ trợ của Nhà nước là vô cùng cần thiết, các cơ sở CNNT đã nhanh chóng chuyển hướng đi mới, thực hiện nhiều giải pháp để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, như đẩy mạnh hoạt động thương mại điện tử; Chuyển đổi sản phẩm, dịch vụ chủ lực; tích cực tìm kiếm thị trường mới cho nguyên liệu đầu vào cũng như thị trường tiêu thụ sản phẩm đầu ra...; Đồng thời thể hiện tinh thần vượt khó, thích ứng với tình hình mới, duy trì sản xuất, tạo việc làm cho người lao động, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh Làng nghề mây tre đan Phú Vinh

Trong nhiều năm qua, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã được giao nhiệm vụ thực hiện Chương trình khuyến công quốc gia, đã góp phần đẩy mạnh hoạt động kinh doanh có hiệu quả hơn cho các cơ sở công nghiệp nông thôn . Góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập tại các cơ sở công nghiệp nông thôn, doanh nghiệp công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh trong các làng nghề.

Thực hiện nhiệm vụ khuyến công năm 2023, thời gian tới Hiệp hội Làng nghề Việt Nam giao Trung tâm Khoa học và Công nghệ Phát triển Làng nghề tổ chức Hội thảo “Tư vấn nâng cao nhận thức tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch hơn tại các cơ sở công nghiệp nông thôn” ; “Tư vấn nâng cao năng lực thiết kế mẫu mã sản phẩm thủ công mỹ nghệ tăng sức cạnh tranh thị trường trong nước và xuất khẩu”. Nhằm thúc đẩy hoạt động hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn khi các cơ sở công nghiệp nông thôn đã hội nhập quốc tế; Nâng cao tính sáng tạo, tính ứng dụng khoa học công nghệ, tính thương mại của sản phẩm thủ công mỹ nghệ là một trong những yêu cầu bức thiết đối với cơ sở công nghiệp nông thôn hiện nay, nhất là trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt trên thị trường quốc tế; Tăng cưòng sự giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, tìm kiếm giải pháp liên kết, nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo ra nhiều sản phẩm mẫu mã mới, thẩm mỹ cao; Góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp tạo việc làm, tăng thu nhập góp phần xây dựng nông thôn mới; Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp một cách bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, thực hiện có hiệu quả lộ trình hội nhập kinh tế.

Các kết quả đạt được từ hoạt động khuyến công trong thời gia qua đã được khẳng định. Đó là, khuyến khích đầu tư phát triển công nghiệp nông thôn, bên cạnh việc góp phần tăng cường sức sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế, còn có tác động tích cực đến nhận thức của nhân dân, làm cho nhân dân hiểu rõ về sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế nói chung và phát triển công nghiệp nông thôn nói riêng. Mặc dù mức hỗ trợ đối với từng dự án chưa lớn, nhưng đó là sự khẳng định hướng đi đúng của các cơ sở sản xuất trong phát triển kinh tế, giúp cho các chủ đầu tư, các doanh nghiệp vững tin trong quá trình đầu tư. Nguồn khuyến công của Nhà nước đang tập trung hỗ trợ các dự án chế biến nông, lâm, thủy sản, sản phẩm làng nghề và các dự án thực hiện ở các xã đang thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nguồn hỗ trợ này đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp nông thôn và quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả đáng mừng, nhưng hoạt động khuyến công vẫn còn một số khó khăn, tồn tạn trong quá trình triển khai thực hiện. Nhiều cơ sở sản xuất vẫn chưa thật sự hiểu rõ ý nghĩa của các nội dung hỗ trợ; công tác tiếp cận cơ sở để nắm bắt tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp còn khó khăn do doanh nghiệp chưa thực sự phối hợp, ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng của đề án; do cơ sở sản xuất chủ yếu là nhỏ, lẻ nên việc lập đề án sản xuất để ghi vào kế hoạch năm sau gặp khó khăn, phương án sản xuất kinh doanh bị động, chịu ảnh hưởng nhiều yếu tố: tiền vốn, mặt bằng sử dụng đất, giá cả thiết bị máy móc cần mua sắm…Bên cạnh đó, nhiều cơ sở không sử dụng hóa đơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh nên việc thực hiện có nhiều hạn chế; việc xây dựng thương hiệu, cải tiến mẫu mã hàng hóa sản phẩm đơn vị mình hạn chế. Việc đăng ký mã số mã vạch, xây dựng thương hiệu sản phẩm của mình với tư tưởng chờ hưởng nguồn kinh phí do nhà nước hỗ trợ.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động khuyến công trong thời gian tới, các đơn vị thực hiện sẽ tập trung số giải pháp sau:

Thứ nhất, tăng cường vai trò công tác thông tin, tuyên truyền đến các đối tượng thụ chính sách khuyến công: Thường xuyên tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các chủ trương chính sách của nhà nước để người dân, doanh nghiệp yên tâm đầu tư phát triển công nghiệp nông thôn. Vận động các doanh nghiệp lớn hỗ trợ cho hoạt động khuyến công và động viên doanh nhân tích cực tham gia hoạt động khuyến công; tăng cường cập nhật, trao đổi thông tin giữa hoạt động khuyến công cấp tỉnh với khuyến công cấp huyện, khảo sát thực tế tại cơ sở sản xuất để trao đổi, cung cấp và nắm bắt thông tin, những nhu cầu của các cơ sở để lựa chọn, xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng nội dung hoạt động khuyến công hàng năm nhằm triển khai thực hiện hiện mang lại hiệu quả cao.

Thứ hai, tăng cường quản lý nhà nước về khuyến công: Tiếp tục rà soát lại cơ chế, chính sách đã ban hành để bổ sung điều chỉnh hoàn thiện cho phù hợp yêu cầu hiện nay, tăng thêm hỗ trợ nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn, giảm bớt các thủ tục hành chính… Ngoài các chính sách ưu đãi theo quy định của Chính phủ, các cơ sở sản xuất công nghiệp đầu tư trên địa bàn nông thôn của tỉnh còn được hưởng một số chế độ ưu đãi riêng theo cơ chế ưu đãi đầu tư của địa phương như: Ưu tiên bố trí mặt bằng phù hợp với mục tiêu sản xuất, thu hút nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệp; hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề…

Thứ ba, huy động các nguồn tài chính cho hoạt động khuyến công: Chủ động, tranh thủ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia hàng năm, chương trình phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, nguồn hỗ trợ xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp.

Thứ tư, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cho cơ sở sản xuất: Tăng cường tư vấn, hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất CN-TTCN tìm hiểu, hợp đồng mua máy móc, thiết bị công nghệ phù hợp để nâng cao năng lực sản xuất và phát huy tối đa hiệu quả việc sản xuất, kinh doanh của cơ sở. Khuyến khích hỗ trợ kinh phí cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và đổi mới công nghệ vào sản xuất công nghiệp nông thôn. Ưu tiên, hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới, áp dụng công nghệ tiên tiến, xử lý chất thải, xử lý ô nhiễm môi trường giải pháp sản xuất sạch hơn trong công nghiệp. Đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất CN-TTCN tiến hành các hoạt động giới thiệu, quảng bá sản phẩm để củng cố thị trường trong nước, đồng thời luôn chú trọng hỗ trợ cho các doanh nghiệp tiến hành tìm hiểu, khảo sát thị trường ở nước ngoài thông qua việc tham gia các kỳ hội nghị, hội chợ, triển lãm để từ đó có những hoạt động giới thiệu, quảng bá sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm phù hợp.

Thứ năm, hỗ trợ cải tiến, đổi mới công nghệ: Tăng cường tư vấn, hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất CN-TTCN tìm hiểu, hợp đồng mua máy móc, thiết bị công nghệ phù hợp để nâng cao năng lực sản xuất và phát huy tối đa hiệu quả việc sản xuất, kinh doanh của cơ sở; Khuyến khích hỗ trợ kinh phí cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và đổi mới công nghệ vào sản xuất Công nghiệp nông thôn. Ưu tiên, hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới, áp dụng công nghệ tiên tiến, xử lý chất thải, xử lý ô nhiễm môi trường giải pháp sản xuất sạch hơn trong công nghiệp.