Chợ nông thôn: Tiêu chí quan trọng trong xây dựng Nông thôn mới
Chợ Huyện Nga Sơn (Thanh Hoá) - điểm sáng trong đầu tư, phát triển hạ tầng chợ nông thôn. |
Khu trung tâm thương mại - dịch vụ cấp xã, thôn trong xây dựng nông thôn mới thường được bố trí tại khu trung tâm của xã, thôn, gồm hệ thống giao thông chính, nơi tập trung các loại hình dịch vụ, thương mại, siêu thị, cửa hàng hay khu hành chính cấp xã…- nơi tập trung tiêu dùng và mua sắm của người dân trong xã, thôn. Theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, “cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn” quy định các xã chỉ được công nhận đạt tiêu chí cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn khi có chợ nông thôn hoặc cơ sở bán lẻ khác (siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng kinh doanh tổng hợp) trong quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt và đạt chuẩn theo quy định. Đây được đánh giá là tiêu chí quan trọng, vừa có vai trò thúc đẩy phát triển sản xuất, vừa kích thích tiêu dùng của người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển…
Chợ thương mại nông thôn - Giải pháp cho “nội tiêu”
Theo Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương, tính đến tháng 6 năm 2023, cả nước có 7.813/8.177 xã đạt tiêu chí số 7 về cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, chiếm 95,5% tổng số xã cả nước. Trong đó: Khu vực Trung du miền núi phía Bắc: 1.837/2.019 xã, đạt 91,0%; khu vực đồng bằng sông Hồng: 1.733/1.733 xã, đạt 100%; khu vực Bắc Trung Bộ: 1.293/1.380 xã, đạt 93,7%; Khu vực duyên hải Nam Trung Bộ: 749/791 xã, đạt 95,9%; khu vực Tây Nguyên: 562/590 xã, đạt 95,3%; khu vực Đông Nam Bộ: 414/421 xã, đạt 98,3%; khu vực đồng bằng sông Cửu Long: 1.225/1.253 xã, đạt 97,8%. Các loại hình và cấp độ chợ được phân thành chợ đầu mối nông sản tại các địa phương; chợ chuyên doanh; chợ đầu mối bán buôn một hoặc một số mặt hàng nhất định; chợ hoa-sinh vật cảnh; chợ văn hóa-du lịch; chợ ẩm thực…).
Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh). |
Quyết định số 23/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Ðề án "Phát triển thương mại nông thôn giai đoạn 2010 - 2015 và định hướng đến năm 2020" hướng mục tiêu tất cả các xã đều có chợ đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới; hoàn thành việc cải tạo, nâng cấp và xây mới các chợ; 80% số thị trấn có hình thức tổ chức phân phối quy mô nhỏ và vừa. Đến nay có 63 tỉnh, thành phố đã có quy hoạch hạ tầng thương mại nông thôn; các mô hình thí điểm tiêu thụ nông sản và cung ứng vật tư nông nghiệp, đã góp phần định hướng cho các đơn vị kinh tế nông thôn, nông dân trong sản xuất nông nghiệp; đảm bảo tiêu thụ nông sản hàng hóa của người sản xuất thông qua các hợp đồng kinh tế; nâng cao nhận thức về quản lý hạ tầng thương mại cho cán bộ quản lý chợ; hạ tầng chợ nông thôn được đầu tư, cải tạo.
Đến nay có 63 tỉnh, thành phố đã có quy hoạch hạ tầng thương mại nông thôn; các mô hình thí điểm tiêu thụ nông sản và cung ứng vật tư nông nghiệp, đã góp phần định hướng cho các đơn vị kinh tế nông thôn, nông dân trong sản xuất nông nghiệp; đảm bảo tiêu thụ nông sản hàng hóa của người sản xuất thông qua các hợp đồng kinh tế; nâng cao nhận thức về quản lý hạ tầng thương mại cho cán bộ quản lý chợ; hạ tầng chợ nông thôn được đầu tư, cải tạo. |
Bên cạnh đó, TCVN 11856 : 2017 - Tiêu chuẩn Việt Nam về chợ kinh doanh thực phẩm là cơ sở quan trọng giúp đánh giá và thúc đẩy hiệu quả hoạt động của hệ thống thương mại nông thôn nói chung và chợ thương mại nông thôn nói riêng. Tiêu chí để đạt được nông thôn mới nâng cao là phải có chợ mô hình chợ an toàn thực phẩm ở tuyến xã và mô hình chợ an toàn thực phẩm sẽ được tham khảo một phần hoặc áp dụng toàn bộ đối với Tiêu chuẩn quốc gia 11856 : 2017 - Theo bà Lê Việt Nga - Phó vụ trưởng Vụ thị trường trong nước.
Nét đẹp văn hóa nông thôn
Chợ Cẩm Hoàng (xã. Cẩm Hoàng, Cẩm Giàng, Hải Dương) được đầu tư nâng cấp năm 2018 với diện tích 2500m2 gồm nhiều khu riêng biệt cùng hệ thống điện nước, nhà vệ sinh, phòng cháy đầy đủ. |
Chợ Cẩm Hoàng (xã. Cẩm Hoàng, Cẩm Giàng, Hải Dương) được đầu tư nâng cấp năm 2018 từ nhu cầu tiêu dùng trong xã, khắc phục tình trạng kinh doanh vỉa đường, vi phạm an toàn giao thông khu trung tâm xã. Chợ rộng 2500m² gồm nhiều khu riêng biệt cùng hệ thống điện nước, nhà vệ sinh, phòng cháy đầy đủ. Đây là nơi tập trung mua sắm của người dân trong xã và lân cận, đảm bảo tiêu thụ và kết nối cho phần lớn nông sản trong xã.
Chợ Phiên nơi rẻo cao Tây Bắc không chỉ là nơi giao thương, buôn bán mà còn là bảo tồn, phát huy giá trị một vùng đất văn hóa. |
Xã Long Hẹ (huyện Thuận Châu, Sơn La) - xã vùng núi, đặc biệt khó khăn; nơi đây có chợ phiên vào thứ 4 hàng tuần và chợ tự phát hàng ngày tại ngã 3 trung tâm. Chợ không chỉ là nơi mua bán, còn là điểm hẹn hò lứa đôi, điểm giao lưu, trò chuyện. Dù cơ sở chưa được đầu tư cẩn thận, tuy nhiên, đây lại là nơi tập trung hầu hết các sản vật trên địa bàn xã với quần áo, mỹ phẩm đến những gà rừng, lợn bản hay rau rừng, cá suối. Cũng từ đây, chợ phiên Long Hẹ thu hút nhiều thương nhân “ngược” núi đến bán và mua hàng về “xuôi”.
Hơn 100 năm hình thành và phát triển, chợ nổi Cái Răng (Huyện Cái Răng, TP. Cần Thơ) mang đậm nét văn hóa đặc sắc của miền Tây sông nước. |
Hay chợ nổi miền Tây, chợ phiên Tây Bắc...Tất cả những nét đặc sắc một vùng quê, những sản vật tại một địa phương đều được tập trung giao lưu và buôn bán. Từ lâu, nét đẹp chợ quê – hình ảnh mái chợ quê gắn với cây đa, giếng nước sân đình là truyền thống của Bắc Bộ, hay những “sạp” ghe đầy ắp dập dìu trong gió là biểu tượng vùng sông nước… đã đi vào thơ ca, vào lịch sử.
Đồng bộ và số hóa song cần giữ gìn nét truyền thống
Quyết định số 1214/QĐ-BCT ngày 22/6/2022 của Bộ trưởng Bộ Công thương có hướng dẫn chi tiết đối với tiêu chí số 7 trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025.
Trước đó, Bộ Nông nghiệp và PTNT cũng triển khai nhiều hội thảo, đề án về nâng cao vai trò logistic và chuỗi cung ứng nông sản nhằm kết nối hiệu quả trong dòng đời sản phẩm nông nghiệp. Vai trò logistic đặc biệt quan trọng trong chuỗi cung ứng từ chợ nông thôn – chợ đầu mối – kênh phân phối hiện đại/xuất khẩu… Trong đó, chợ nông thôn là nơi tập trung sơ khai, khởi nguồn cho cơ sở xúc tiến va cung ứng lớn tại các chợ đầu mối trước khi cung ứng trên diện rộng và xuất khẩu. Quyết định 1012/QĐ-TTg ngày ngày 03 tháng 07 năm 2015 về việc phê duyệt quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, có quy hoạch các Trung tâm logistics hạng I cấp quốc gia và trung tâm logistics hạng II cấp vùng, tiểu vùng và hành lang kinh tế là một ví dụ. Hay Trung tâm liên kết sản xuất, chế biến tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long theo Quyết định 287/QĐ-TTg...
Các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, đoàn viên, thanh niên tỉnh Bạc Liêu trải nghiệm mô hình chợ 4.0 do Tỉnh đoàn phát động. |
Chương trình Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, một phần tập trung các hoạt động xúc tiến online trong tiêu thụ các sản phẩm nông sản, OCOP. Mô hình xã nông thôn mới thông minh, xã kiểu mẫu,… cùng sự đầu tư bài bản về hạ tầng viễn thông cùng các nỗ lực nâng cao nhận thức và khả năng tiếp cận thị trường trên nền tảng số cho người dân nông thôn đang dần kéo ngắn khoảng cách giữa nông thôn – thành thị, nông thôn với thị trường rộng lớn. Các nông sản, sản vật địa phương được nâng cấp, cùng hệ thống logistic đưa sản phẩm đi xa, không chỉ còn là “nội tiêu” truyền thống.
Quy hoạch vùng, tạo mã vùng trồng,… tạo vùng nguyên liệu rộng lớn cho nông sản, song không thể bỏ qua những nét truyền thống của vùng nông thôn, của những đặc sản riêng có tại một vùng nhất định. Công tác xúc tiến, quảng bá, tiêu thụ giữa truyền thống (chợ) và hiện đại (online, nền tảng số) luôn song hành và bổ trợ lẫn nhau cùng sự phát triển của hệ thống logistic, của nhận thức trong mỗi người dân.
(Trang thông tin có sự phối hợp với Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương)
Tin liên quan
Tin mới hơn
Sơn La: Xã Chiềng Khay đạt chuẩn nông thôn mới
09:09 | 25/12/2024 Nông thôn mới
Quốc Oai (Hà Nội): Ngọc Mỹ phát triển kinh tế làng nghề kết hợp xây dựng Nông thôn mới nâng cao
22:00 | 24/12/2024 Nông thôn mới
Lâm Đồng: Đoãn xã Tân Thanh góp sức trẻ xây dựng nông thôn mới
10:57 | 23/12/2024 Nông thôn mới
Sơn La: Huy động tối đa nguồn lực, đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới
15:11 | 12/12/2024 Nông thôn mới
Bắc Kạn: Nỗ lực của hương trình xây dựng nông thôn mới, kết quả các huyện
09:25 | 09/12/2024 Nông thôn mới
Bắc Kạn: Duy trì hiệu quả chuỗi liên kết nông sản từ củ nghệ
09:24 | 09/12/2024 Nông thôn mới
Tin khác
Xây dựng nông thôn mới kinh nghiệm từ huyện Ba Bể: Thuận lợi và Thách Thức
09:20 | 09/12/2024 Nông thôn mới
Thanh Hóa: Tăng cường công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động vùng nông thôn, vùng khó khăn
09:19 | 09/12/2024 Nông thôn mới
Huyện Thạch Thành (Thanh Hóa): Triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về công tác giảm nghèo bền vững
13:56 | 06/12/2024 Nông thôn mới
Huyện Thạch Thành (Thanh Hóa): Xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, gia đình chính sách, hộ còn khó khăn
13:54 | 06/12/2024 Nông thôn mới
Huyện Thạch Thành (Thanh Hóa): Hiệu quả từ các dự án giảm nghèo bền vững
13:52 | 06/12/2024 Nông thôn mới
Phú Yên: Xây dựng mô hình du lịch nông thôn và phát triển sản phẩm OCOP
10:40 | 04/12/2024 Du lịch làng nghề
Đồng Tháp: Phát huy vai trò hội viên nông dân tham gia xây dựng nông thôn mới
13:31 | 03/12/2024 Nông thôn mới
Dân vận khéo trong xây dựng nông thôn mới
23:51 | 01/12/2024 Nông thôn mới
Nam Định: Nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu
09:52 | 29/11/2024 Nông thôn mới
Quốc Oai (Hà Nội): Hòa Thạch nỗ lực xây dựng nông thôn mới nâng cao
09:20 | 29/11/2024 Nông thôn mới
Huyện Xuân Lộc (Đồng Nai): Để nông dân có đời sống thịnh vượng hơn
09:20 | 29/11/2024 Nông thôn mới
Yên Bình (Thạch Thất – Hà Nội): xây dựng nông thôn mới nâng cao bền vững, dân vận khéo
08:53 | 28/11/2024 Nông thôn mới
Xã Bình Yên (Thạch Thất): Đẩy mạnh quy hoạch quản lý đất đai, trật tự xây dựng, giải phóng mặt bằng
13:46 | 25/11/2024 Nông thôn mới
Hương Ngải nâng cao chất lượng nông thôn mới kiểu mẫu
10:58 | 25/11/2024 Nông thôn mới
Quốc Oai (Hà Nội): Hòa Thạch nỗ lực xây dựng nông thôn mới nâng cao
09:52 | 25/11/2024 Nông thôn mới
Cựu chiến binh, thương binh Nguyễn Đình Thi, tận tụy với phong trào địa phương
11:01 Văn hóa - Xã hội
TP.HCM: Đông đảo người dân hưởng ứng lễ hội tôn vinh nông sản Việt
09:35 OCOP
Văn nghệ tri ân hướng đến kỷ niệm ngày Truyền thống Bộ đội Biên phòng
09:24 Văn hóa - Xã hội
Sơn La: Xã Chiềng Khay đạt chuẩn nông thôn mới
09:09 Nông thôn mới
Làm giàu từ mô hình nuôi chim trĩ
09:09 Khởi nghiệp